Ondervoeding en dehydatatie

19 belangrijke vragen over Ondervoeding en dehydatatie

Welke drie vormen kunnen we op grond van de oorzaak van ondervoeding onderscheiden?

Door ondervoeding en/of dehydratie raken verschillende orgaansystemen ontregeld; omgekeerd kan een verstoord orgaansysteem tot ondervoeding en/of dehydratie leiden.

Op grond van de oorzaak van ondervoeding kunnen we drie verschillende vormen onderscheiden:
  • Wasting.
  • Cachexie.
  • Sacropenie.

Welke vormen vallen onder het motorische systeem?

Wasting (starvation) is het verlies van zowel spier- als vetmassa bij een ernstig tekort aan voeding. Vooral het motorisch systeem raakt ontregeld. Het lichaam compenseert door minder activiteit.

Bij Cachexie is er sprake van een metabole ontregeling door ziekte. Het komt voor bij kanker, maar ook bij chronische ziekten, zoals COPD, reuma en hartfalen. Inflammatie, metabole veranderingen en verminderde energie- en eiwitinname staan op de voorgrond. Bij cachexie is een doorgaand verlies van skeletspermassa dat niet volledig gestopt kan worden door voedingsinterventie en tot verlies van functionaliteit leidt.

Welke vormen van ondervoeding vallen onder zowel het motorische systeem als het endocriene systeem

Sacropenie is een typisch leeftijdsgebonden syndroom waarvan ondervoeding een onderdeel is. Het gaat om de afname van spierkracht- en massa.


Er is minder benodigde hormoonproductie voor de lichaamssamenstelling. Het is een complex syndroom dat naast de hormoonspiegel door verminderde energie- en eiwitinname beïnvloed wordt, maar ook door minder activiteit, chronische ziekte, inflammatie en insulineresistentie. Het kan gemaskerd worden door een gelijkblijvend gewicht.

Het endocrien systeem speelt ook een belangrijke rol bij het handhaven van de vocht- en elektrocytenbalans.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Het zenuwstelsel kan volgens Bakker opgedeeld worden in interosensoren en exterosensoren. Wat betekenen beide termen?

Interosensoren: in allerlei inwendige organen, reageren op vulling en spiercontracties. Groot deel van informatie naar autonome zenuwstelsel; leidt niet tot bewustwording. Bij lege maag of volle blaas soms bijvoorbeeld wel.


Exterosensoren: reageren op prikkels van buiten; bevinden zich in zintuigen. Die spelen een rol bij voedings- en vochthuishouding.

Wat doet de water- en elektrolytenhuishouding?

Bij ouder worden neemt het gemiddelde waterpercentage (60%) van een menselijk lichaam af en het lichaamsvet toe. De water en elektrolytenhuishouding is erop gericht de totale hoeveelheid water en de totale hoeveelheid elektrolyten (zouten) continu constant te houden, evenals hun onderlinge verhouding.

Welke drie vormen van dehydratie kunnen we onderscheiden?

Er zijn drie vormen van dehydratie:
  • Hypertone dehydratie: waterverlies groter dan zoutverlies. Vaak bij infecties en warmte.
  • Isotone dehydratie: evenredig verlies aan zout en water. Bijvoorbeeld bij braken en diarree.
  • Hypotone dehydratie: zoutverlies groter dan waterverlies. Bijvoorbeeld bij diareticagebruik.

Bij het ouder worden vermindert het homeostatisch vermogen. Welke veranderingen vinden plaats?

Bij het ouder worden vermindert het homeostatisch vermogen. Veranderingen die plaatsvinden:
  • afname van de totale hoeveelheid lichaamswater;
  • Afname van het dorstgevoel;
  • Afnamme van concentratievermogen van nieren en dus een afname van het vermogen water en zout vast te houden.

Wat is een dynamische systeemanalyse?

De dynamische systeemanalyse (DSA) biedt een systematiek om zicht te krijgen op de manier hoe ouderen omgaan met een verstoring van de voedings- en vochthuishouding.

Wat zijn somatische kenmerken bij ondervoeding en dehydratie?

  • Door veroudering verandert de verhouding van vetmassa en vetvrije massa in het lichaam.
  • Door inactiviteit wordt bij ouderen de eiwit-/spieraanmaak minder gestimuleerd.
  • Door inflammatie/ziekte wordt er sneller spiermassa afgebroken om te dienen als bouwstof voor ziektefactoren en wordt de aanmaak van spiermassa geremd.
  • Veel ouderen hebben gebitsproblemen.

Wat zijn cognitieve functiekenmerken van ondervoeding en dehydratie?

Cognitieve functiekenmerken
  • Psychiatrische ziektebeelden waarbij vaak voedingsproblemen ontstaan zijn depressie (lichaamsfuncties vertraagd), psychosen (waandenken > voedsel bijv. vergiftigd) en alcoholverslaving (darm- en maagstoornissen).
  • Ouderen met dementie hebben kans op ondervoeding en dehydratie, omdat zij afhankelijk zijn van anderen.

Wat zijn persoonlijkheidsfunctiekenmerken bij ondervoeding en dehydratie?

Persoonlijkheidsfunctiekenmerken
  • Passiviteit en onzekerheid kunnen van invloed zijn op de voedselinname.

Wat zijn belevingsfunctiekenmerken bij ondervoeding en dehydratie?

Belevingsfunctiekenmerken
  • Voedsel bevredigt psychische behoeften.
  • Voedsel wordt verbonden met liefde, troost en veiligheid.
  • Belevingskenmerken als stemming en gevoelens hangen nauw samen met voedselinname.
  • Negatief beeld over eigen gezondheid verhoogt kans op ondervoeding (verband mentaal en lichamelijk).
  • Voeding is een manier om je identiteit uit te drukken.

Wat zijn levensloopkenmerken bij ondervoeding en dehydratie?

Levensloopkenmerken
  • Voedingsgewoonten veranderen in de loop van een leven.
  • Smaakvoorkeuren veranderen.
  • Ouderen hebben vaak een vast voedingstroon.

Wat zijn sociale omgevingskenmerken bij ondervoeding en dehydratie?

Sociale omgevingskenmerken
  • Voeding en voedselinname vervullen tal van sociale functies.
  • Ouderen met een laag inkomen kiezen veelal voor ongezond eten.
  • Gehospitaliseerde ouderen hebben kans op ondervoeding.
  • Eenzaamheid is een risicofactor.

Welke risicogroepen kom je bij eerstelijnszorg tegen?

Voor de eerstelijnszorg zijn de volgende risicogroepen:
  • Kwetsbare ouderen thuis, wonend in een verzorgingstehuis of woon-zorgcentrum.
  • Patiënten die verscheidende ziekten hebben, chronisch ziek zijn of veel medicatie gebruiken.
  • Patiënten met lichamelijke beperkingen.
  • Patiënten met een niet-passende gebitsprothese.
  • Patiënten met kauw- of slikproblemen.
  • Patiënten die onlangs ontslagen zijn uit het ziekenhuis.
  • Patiënten met psychosociale problemen of verwaarlozing.
  • Patiënten met alcohol of drugsmisbruik.

De screeningsuitslag en diagnostiek bepalen de zorgvraag. Welke vier borgprofielen onderscheiden we?

De screeningsuitslag en diagnostiek bepalen de zorgvraag. Er zijn vier zorgprofielen:
  • Alleen zelfmanagement geïndiceerd.
  • De arts of verpleegkundige geeft algemene voedingsadviezen.
  • Bij de derde en vierde is voedingsinterventie noodzakelijk.

Hoeveel vocht heeft een oudere nodig?

Voor ouderen is 1700 ml vocht per dag noodzakelijk. De vochtbehoefte stijgt als de buitentemperatuur stijgt, als het binnen warm is en bij koorts. Structuur in het drinkgedrag is belangrijk. Ouderen moeten erop gewezen worden voldoende gebruik te maken van minerale dranken, verse fruitsappen, tomatensap, melk of sportdranken. Te veel alcohol of supplementen met eiwit moeten vermeden wordt bij dehydratie. Cafeïne is ook goed. Brengt vocht aan.

Waarop zijn verpleegkundige interventies bij ondervoeding en dehydratie gericht?

Verpleegkundige interventies zijn gericht op het ondersteunen van het voedingsadvies van een diëtiste, het beïnvloeden van de voedingsinname of het voorkomen van pijn in de mond. We kunnen twee soorten interventies onderscheiden.

Wat zijn gedragsmatige interventies bij ondervoeding en dehydratie?

Gedragsmatige interventies:
  • Actieve ondersteuning tijdens de maaltijd door middel van intermitterende aanrakingen, verbale aanmoediging.
  • De houding van de verpleegkundige tijdens de maaltijd (zittend naast de oudere).
  • ADL-training van functionele handelingen tijdens het eten (eventueel met ergotherapeut).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo