Het stelsel van rechtsbescherming tegen de overheid, grondslagen van het bestuursprocesrecht en klachtrecht

10 belangrijke vragen over Het stelsel van rechtsbescherming tegen de overheid, grondslagen van het bestuursprocesrecht en klachtrecht

Welke twee categorieën van overheidsinstanties vallen onder het begrip 'bestuursrechter' in de zin van de Awb?

  • Onafhankelijke, bij de wet ingestelde organen die met bestuursrechtspraak zijn belast.
  • Gerechten die wel behoren tot de rechterlijke macht, voor zover één van de volgende wettelijke regelingen van toepassing is:
    • hoofdstuk 8 Awb;
    • Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (WAHV).

In welke drie opzichten is de vraag of een orgaan van de overheid een bestuursrechter is in de zin van art. 1:4 Awb van belang?

  • Voor de wijze waarop de bestuursrechter benaderd moet worden.
  • Om te weten of er een verplichting is om bezwaar te maken tegen het omstreden besluit voordat beroep op de bevoegde bestuursrechter kan worden ingesteld (art. 7:1 lid 1 Awb).
  • Voor de competentieverdeling tussen de bestuursrechter van de rechtbank enerzijds en de andere bestuursrechters anderzijds.

Wat is de betekenis van het Procola-arrest voor het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming?

  • In dit arrest van het EHRM werd een schending van art. 6 EVRM aangenomen ten aanzien van de Luxemburgse Raad van State. Hier oefenden dezelfde personen raadgevende en rechtsprekende functies uit met betrekkingen tot in wezen dezelfde beslissing. Hierdoor was de onpartijdigheid niet gewaarborgd.
  • In Nederland reageerde de Raad van State hierop door enkele organisatorische maatregelen te nemen ter voorkoming van de schijn van partijdigheid.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten (´beginselen´) die ten grondslag liggen aan het stelsel van bestuursrechtelijke voorzieningen?

  • Decisiebeginsel: het recht op een beslissing en wel binnen een redelijke termijn;
  • verdedigingsbeginsel: hoor en wederhoor;
  • onpartijdigheidsbeginsel;
  • motiveringsbeginsel: de rechter dient zijn uitspraak te motiveren;
  • openbaarheidseis;
  • onafhankelijkheidsvereiste;
  • kenbaarheid van de procedure.

Welke invloed heeft het Unierecht op het bestuurlijk procesrecht gehad?

  • In beginsel gaat de HvJ EU er in zijn jurisprudentie van uit dat de lidstaten zelf mogen bepalen in welke procedures en met toepassing van welk (bestuurs)procesrecht het Unierecht ten uitvoer wordt gelegd of toegepast. Dat wordt de procedurele autonomie genoemd.
  • Die autonomie van lidstaten is het uitgangspunt, maar er gelden twee belangrijke randvoorwaarden: de beginselen van gelijkwaardigheid en van effectiviteit.

Wat houdt de grondentrechter of argumentatieve trechter in?

  • De zogenoemde argumentatieve trechter, die inhoudt dat alle beroepsgronden en alle bewijs reeds in bezwaar of een van de andere voorprocedures moeten worden aangevoerd, geldt niet meer.
  • In de beroepsprocedure mogen derhalve nieuwe gronden en eventueel nieuw bewijs worden aangevoerd.
  • Dat betekent dat voor het eerst in beroep aangevoerde gronden (tegen al eerder aangevochten onderdelen) door de bestuursrechter mogen worden meegenomen in zijn beoordeling, tenzij dat strijd oplevert met de goede procesorde, omdat de wederpartij daardoor wordt overvallen.

Bij welke situaties speelt de aanvullende rechtsbeschermingsfunctie van de burgerlijke rechter een rol?

  • Bij overheidshandelingen ter zake waarvan de bestuursrechter niet bevoegd is.
  • Als een burger op basis van het bestuursprocesrecht geen toegang heeft tot de bestuursrechter.
  • Als de uitspraakbevoegdheden van de bestuursrechter tekortschieten of niet exclusief zijn.

Wat houdt de ontvankelijkheid van de eiser in zijn vordering in?

  • Bij algemene en publieke belangen: ontvankelijk;
  • wanneer een bestuursrechtelijke rechtsbeschermingsweg beschikbaar is: niet-ontvankelijk;
  • wanneer een bijzondere rechtsgang onvoldoende rechtsbescherming biedt: ontvankelijk;
  • schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten waar de bestuursrechter bevoegd is: niet-ontvankelijk;
  • nadeelcompensatie voor rechtmatige besluiten: niet-ontvankelijk.

Hoe werkt de bevoegdheid van de ombudsman?

In beginsel is de Nationale ombudsman bevoegd, tenzij een decentrale overheid een eigen ombudsman heeft ingesteld. De bepalingen van titel 9.2 gelden gelijkelijk voor de Nationale ombudsman en de decentrale ombudsman. Er is geen sprake van een hiërarchische verhouding tussen beide typen ombudsman.

Wat zijn de uitzonderingen op de onderzoeksplicht van de ombudsman?

Voor bezwaar, beroep en beklag vatbare besluiten van bestuursorganen neemt de ombudsman niet in behandeling, maar draagt deze over aan de daartoe bevoegde instantie (art. 9:19 lid 1).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo