Startpagina / Samenvattingen / Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd / figaro-opera-muzikaal

Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

38 belangrijke vragen over Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

De Mozart-operas van voor 1781 zijn opdrachtwerken en als zodanig geschreven voor de adellijke doelgroep. Deze opera's zijn dan ook vrijwel uitsluitend Italiaanse opera's seria.
juist/onjuist?

juist

Voor zijn eerste opera buffa kies Mozart geen kant en klaar libretto, maar een bestaand toneelstuk van de Beaumarchais (La folle journee ou le mariage de Figaro (1784). Dit toneelstuk is geschreven tussen 1776- 1780, maar mocht van koning Lodewijk XVI niet opgevoerd worden, vanwege vermeende politiek-explosieve inhoud, Ook in Wenen verbod Josef II de toneelopvoering. Het stuk mocht wel in gedrukte vorm verschijnen.
juist/onjuist?

juist

Waaruit is Le nozze di Figaro (1786) voortgekomen?

Uit het enorme succes van de Italiaanse opera buffa in Wenen na 1783.

De populaire opera Il barbiere de Siviglia (1782) van componist Paisiello was gebaseerd op het toneelstuk van de Beaumarchais uit 1775 Le barbier de Seville. La mariage de Figaro bouwt voort op de gebeurtenissen uit Le barbier de Seville en speelt zich enkele jaren later af, waardoor in beide toneelstukken nagenoeg dezelfde personen voorkomen. Er werd met belangstelling naar een vervolgopera uitgekeken.
juist/onjuist?

juist

Akte I Figaro en zijn aanstaande bruid Susanna zijn in dienst bij graaf en gravin Almaviva. De graag heeft een oogje op Susanna en wenst het afgeschafte ius primae noctis ( het recht op de 1e nacht) nog een keer uit te oefenen. Figaro komt achter de plannen van zijn dienstheer en besluit het tegen de graaf op te nemen en een intrigespel met hem te spelen. Een zekere Marcellina werkt Figaro tegen, want zij meent recht te hebben met hem te trouwen.
Juist/onjuist?

juist

Akte III Nu Figaro's intrige is mislukt, voelen Susanna en de gravin er wel voor een ander complot te smeden. Susanna moet met de graaf een heimelijk rendez-vous in de paleistuin afspraken, alwaar de gravin verkleed als Susanna zal verschijnen. De graaf gaat op de uitnodiging in, maar hoort nog net hoe Susanna Figaro het slagen van het complot verzekert. DE graaf zweert wraak, want het mag nooit zo zijn dat de knecht Figaro hem weet af te troeven. Marcellino blijkt de moeder van Figaro.
Juist/onjuist?

juist

Akte IV 's nachts komen alle personen in de tuin te zamen. De gravin is als Susanne verkleed, Susanna draagt de kleren van de gravin. De graaf gaat met de vermeende susanna naar een stil plekje, Figaro denkt dat Susanna een geheime afspraak heeft met de graaf, maar doorziet het spelletje van de 2 vrouwen. Hij betuigt zijn liefde voor de als gravin verklede Susanna, waarop de graaf in woede uitbarst. Als de vrouwen hun ware identiteit kenbaar maken, moet de graaf toegeven dat hij de bedrogen bedrieger is. Na een dag vol zottigheden kan het huwelijksfeest beginnen.
juist/onjuist?

juist

Da Ponte heeft ernaar gestreefd de enorm lange opvoeringsduur van het toneelstuk in te korten en de gecompliceerde en ingewikkelde handeling duidelijker te profileren. De gesprekken in het toneelstuk zijn ingekort ten gunste van de handelingsmomenten. Het zijn de veranderingen in de handelingsmomenten die de chaotische en komische verwikkelingen in beweging zetten. Ze maken het de componist mogelijk met elke verandering in de handeling andere muzikale middelen te gebruiken, zonder dat daarbij de muzikale lijnen abrupt worden onderbroken.
juist/onjuist?

juist

Van de 4 hoofdpersonen in de opera is de gravin de enige die met een aria wordt geintroduceerd. Figaro, Susanna en de graaf zijn bij hun 1e optreden al direct in de complicaties van de handeling opgenomen. Voor hen is er geen tijd voor persoonlijke mijmeringen. Ze behoeven ook geen introductie omdat hun karakters uit de Barbier bij het publiek bekend zijn, Dit in tegenstelling tot de gravin, zij was in de Barbier het dienstmeisje en is door haar huwelijk met de graaf ingrijpend veranderd.
juist/onjuist?

juist

In de beschouwingen over de opera wordt veelal gewezen op de monoloog van Figaro in de 5e akte van het toneelstuk die in de opera een geheel andere invulling heeft gekregen. Bij Beaumarchais spreekt Figaro in krachtige bewoordingen zijn ongenoegen uit over de onrechtmatige standsverschillen en keert hij zich tegen de privileges van de adel. Vanwege deze monoloog was de opvoering in Parijs en Wenen verboden.
In plaats van een politiek geladen monoloog laat Da Pontes Figaro zich ontstemd uit over de verdorven moraal van het vrouwelijke geslacht.
Juist/onjuist?

juist

Met de verandering in de monoloog is het libretto niet onschuldiger en minder maatschappelijk beladen, want de overige wel in de opera opgenomen scenes zijn voor het Weense operapubliek in 1786 nog geladen en verrassend genoeg. Men was er niet aan gewend dat een bediende zelfverzekerd en strijdlustig zijn meerdere uitdaagt.
juist/onjuist?

juist

De doelstellingen en doelgroep van beide Figaro-werken zijn geheel anders. Beaumarchais Figaro is een aanklacht tegen de sociale misstanden in de nadagen van het Ancien Regime in Frankrijk. Da Ponte en Mozart leven in het politiek en sociaal minder onstuimige Wenen waar Josefs verlicht-absolutistische politiek een klimaat weet te scheppen van vrijheid, stabiliteit, rechtvaardigheid en culturele bloei voor grote bevolkingsgroepen. Da Pontes Figaro is geen aanklacht tegen actuele misstanden, maar een komische zedenschets.
Juist/onjuist?

juist

Da Ponte en Mozart laten een bedekte sociale kritiek een rol spelen, die niet door een spitsvondig gesproken taal word weergegeven, maar door middel van ironie.
juist/onjuist?

juist

Naast het veranderen van de scene-opbouw ten gunste van het dramatische effect van de opera, heeft Da Ponte in de tekst al aangegeven welke muzikale vormen gewenst zijn. De librettist kan door een bepaalde woordkeuze, een afwijkend ritme en de metriek van de zinnen aanwijzingen geven voor de muzikale compositie. De librettist bepaalt voor een belangrijk deel de muzikale structuur van de opera.
Juist/onjuist?

juist

Da Pont hield zich aan de specifieke eisen die ten grondslag liggen aan de Italiaanse versificatie. Van belang zijn hierbij de rijmvorm, het aantal lettergrepen in de zin en de accentuering.
Juist/onjuist?

juist

In de recitatieven spelen zich de dialogen af of vinden er overdenkingen plaats van een enkele persoon. Deze taaluitingen behoeven niet naar de uiterlijke vorm gestructureerd te worden, maar dienen vooral qua inhoud duidelijk te worden begrepen. Het accentueren van kernwoorden is van belang voor een beter begrip bij het publiek, dat niet de gehele tekst hoeft te verstaan, maar aan de hand van enkele cruciale woorden de handelingen kan begrijpen.
Juist/onjuist?

juist

De aria kent in tegenstelling tot de recitatieven een regelmatiger metrische en ritmische structuur en is meestal onderverdeeld in strofen. Door het mannelijk rijm, waarbij de klemtoon op de laatste lettergreep van een versregel valt, wordt de grens tussen 2 strofes duidelijk weergegeven en krijgt de componist daarmee de mogelijkheid de daaropvolgende tekst in een andere toonsoort of maat te componeren.
juist/onjuist?

juist

Ook de teksten voor de ensemblezang moeten een duidelijke structuur hebben. Omdat in het ensemble meer personen tegelijk zingen moet er een zeker evenwicht zijn in de lengte en de accentuering van de afzonderlijke teksten. Hierdoor is het voor de componist mogelijk de personen in een melodische lijn gelijktijdig te laten zingen.

Wanneer bij de tekst van een bepaald personage van de evenwichtige verdeling wordt afgeweken, krijgen deze tekstgedeelten meer nadruk en worden ze uit het geheel opgelicht. Dit maakt het de componist mogelijk een afzonderlijk personage binnen het ensemble een individueel karakter mee te geven.
juist/onjuist?

juist

De vrijwel ononderbroken handeling, de vele elkaar opvolgende intriges, de verwarring en de emotionele ontwikkeling die de personages in het verloop van de dolle dag in en rond het slot van Almaviva ondergaan, worden ook in de muziek tot uiting gebracht. De ouverture begint met de tempo-aanduiding presto en dit tempo wordt in het verdere verloop van de ouverture aangehouden. Na de ouverture wordt de handeling onmiddellijk in gang gezet met een kort instrumentaal intro tot het duet.
juist/onjuist?

juist

De orkestrale introductie geeft direct een beeld van de situatie zoals die bij het opgaan van het doek wordt gepresenteerd en die de reeks van opeenvolgende handelingen in gang zal zetten. De het gebeuren op het toneel al in volle gang is, wordt in de regieaanduiding in de partituur ook duidelijk gemaakt: het instrumentaal intro wordt gespeeld bij een gesloten doek.
juist/onjuist?

juist

Het intro verkrijgt een zelfstandige functie om vervolgens in het duet met de visuele handeling op het toneel samen te gaan. De 2 herkenbare motieven uit het intro komen in het duet ook duidelijk naar voren en worden aanvankelijk gekoppeld aan de 2 zich op het toneel bevindende personen (Figaro en Susanna)
juist/onjuist?

juist

De wisselingen in de orkestpartij in het begin van het duet geven het gescheiden karakter weer van de personages bij de voorbereidingen op hun huwelijk. Gedurende het duet vermengen de 2 motieven zich totdat uiteindelijk Figaro en Susanna in de 2e helft samen vrijwel hetzelfde zingen. De handeling wordt in recitatief na het duet in gang gezet.
juist/onjuist?

juist

Kenmerkende aspecten 3-4
Het orkest weet de innerlijke gesteldheid van de verschillende personages weer te geven. Nog voordat het toneeldoek is opgegaan worden Figaro en Susanna al in het orkestrale intro tot de 1e scene in muzikale motieven gekarakteriseerd.
just/onjuist?

juist

Mozart kenschetste Le nozze di Figaro in zijn werkoverzicht als een opera seria.
Juist/onjuist

Als een opera buffa, een populaire operavorm in Wenen.

Om er zeker van te zijn dat in Wenen met grote spanning naar de nieuwe opera van Mozart wordt uitgekeken, heeft hij als handeling het roemruchte toneelstuk van Beaumarchais gekozen en componeert hij daarmee het directe gevolg op Paisello's Il barbiere di Sivigla.
Juist/onjuist?

juist

Ondanks het feit dat Le nozze di Figaro 4 akten kent, verdelen de 2 grote finales van de 2e en de 4e akter de opera in 2 grote blokken, waarmee het werk aansluit bij de in de 2e helft van de 18e eeuw opgekomen vorm van de opera buffa in 2 akten.
juist/onjuist?

juist

Le nozze di Figaro kenmerkt zich door de vele veranderingen tov de traditie
2-3 Het weergeven van stereotypes verdwijnt en maakt plaats voor persoonlijkheden. Daarmee gepaard gaande is de volgorde van de muzikale nummers in 1e instantie geen traditionele wetmatigheid, maar komt voort uit het verloop van de handeling en de gevoelens van betrokken personen.
juist/onjuist?

juist

Le nozze di Figaro kenmerkt zich door de vele veranderingen tov de traditie
3-3 De traditionele scheiding van handeling in het recitatief en het stilstaande moment in de aria verdwijnt grotendeels. De handeling wordt in veel aria's voortgezet, waarbij het kan zijn dat 'de mens van het eind van de aria niet meer dezelfde is als aan het begin'. Veel aria's hebben een korte tijdsduur. Hierdoor vermijdt Mozart de indruk dat met de aria de tijd wordt stilgezet. De aria is een reflectie van sentimenten.
Juist/onjuist?

juist

De drang naar psychologisering van de personen en het uitwerken van muzikale mogelijkheden hiertoe komen ook tot uiting in het veel voorkomende gebruik van het ensemble. De muzikale karakterisering die Mozart aan de verschillen personen geeft in de recitatieven en de aria's werkt hij in de complexiteit van het ensemble nog verder uit. Deze muzikale fysionomie van de dramatis personae accentueert hij in een complex van tegengestelde krachten. Hierdoor is het mogelijk de verschillende karakters gelijktijdig te portretteren.
juist/onjust?

juist

In de muziek van het ensemble wordt hoorbaar of een persoon een eigen gedacht heeft door een afwijkende muzikale lijn tov de overige zangstemmen. ook kan worden nagegaan welke partij een persoon in een conflictsituatie kiest, doordat de zangpartij overeenkomst met de zangpartij of toonsoort van een groep.
juist/onjuist?

juist

Le nozze di Figaro staat op de grens van vele ingrijpende veranderingen (retrospectief gezien) Mozarts Figaro is niet revolutionair als voorbode van de Franse revolutie in 1789. dit geldt eerder voor Beaumarchais' Figaro waarin misstanden van het Franse Ancien Regime onomwonden aan de kaak worden gesteld. Mozarts Figaro ligt ver van het Parijse politieke kruidvat en is veel meer een prikkelende Weense zedenschets. De revolutie van Mozarts Figaro voltrekt zich in de dramatische weergave van de personen op het toneel en in de begeleidende muziek.
juist/onjuist?

juist

De vernieuwingen worden Mozart door zijn concurrenten en publiek niet in dank afgenomen.
De spraakmakende en beladen stofkeuze, de realistische weergave van de personen, de dramatisch-logische opbouw van de handeling, de nieuwe muzikale compositie wijken zozeer af van het tot dan toe getoonde, dat het premierepubliek in het Weense Burgtheater aanvankelijk slechts terughoudend reageert. De vernieuwende aspecten blijken niet iets te veel te vragen van de opname capaciteit en de acceptatie van de toeschouwers en toehoorders.
Juist/onjuist?

juist

De aanvankelijk terughoudende reactie op Mozarts opera was algemeen, in alle plaatsen.
Juist/onjuist?

Onjuist. In Praag was Le nozze di Figaro zeer populair.

Klaarblijkelijk ligt Mozart niet goed in Wenen. In de 1e jaren van zijn verblijf is hij een alom geprezen virtuoos. Vanaf 1786 zijn de lijsten voor de noodzakelijk subscribenten vrijwel leeg en geeft Mozart nauwelijks nog concerten. Hoezeer Mozart ook een componist was van zijn tijd, zijn Figaro was net een trede te hoog. Na de 3 Italiaanse Da Ponte-opera's oogst Mozart in Wenen pas echt succes in 1791 met Die zauberflote.
Juist/onjuist

juist

Welk bestaand toneelstuk vormt de basis van Le nozze di Figaro?

La folle journée ou le mariage de Figaro van Pierre Augustin Caron de Beaumarchais (1784).
Het stuk werd aanvankelijke verboden maar mag wel in gedrukte vorm verschijnen.

Waarom waren de hoofdpersonen in Wenen bekend?

Door de opera buffa Il barbiere di Siviglia (1782) van Giovanni Paisiello. Deze opera was populair en was ook gebaseerd op een toneelstuk van Beaumarchias uit 1775 getiteld Le barbier de Séville.

Welke aspecten van Mozarts muzikale compositie zijn kenmerkend voor de gehele opera?

1. De verschillende scènes worden in de meeste gevallen door een slechts summier intro van het orkest voorafgegaan.
2. De meeste informatie en een belangrijk deel van de handeling zijn verwerkt in de recitatieven.
3. Het orkest weet de innerlijke gesteldheid van de verschillende personages weer te geven.
4. De muzikale delen worden door de toonsoort gestructureerd.

Waarom ligt Mozart klaarblijkelijk niet goed in Wenen?

Hij had voor zichzelf besloten onafhankelijk kunstenaar te zijn. Hij wenste zich niet meer aan te passen aan de traditionele wensen en voorschriften van de hoofs-aristocratische operawereld. Maar de maatschappelijke omstandigheden in Wenen waren in 1786 nog niet van dien aard, dan zijn 'revolutionaire'leef- en componeerwijze zouden worden geaccepteerd. Mozarts publiek bestond nog voor een belangrijk deel uit de rijke adel en zij wensten niet op de door Mozart gekozen nieuwe voet mee te denken en te voelen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd | 9789061684008 | Dick Disselkoen, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

38 belangrijke vragen over Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

De Mozart-operas van voor 1781 zijn opdrachtwerken en als zodanig geschreven voor de adellijke doelgroep. Deze opera's zijn dan ook vrijwel uitsluitend Italiaanse opera's seria.
juist/onjuist?

Waaruit is Le nozze di Figaro (1786) voortgekomen?

Da Ponte en Mozart laten een bedekte sociale kritiek een rol spelen, die niet door een spitsvondig gesproken taal word weergegeven, maar door middel van ironie.
juist/onjuist?

Da Pont hield zich aan de specifieke eisen die ten grondslag liggen aan de Italiaanse versificatie. Van belang zijn hierbij de rijmvorm, het aantal lettergrepen in de zin en de accentuering.
Juist/onjuist?

Kenmerkende aspecten 3-4
Het orkest weet de innerlijke gesteldheid van de verschillende personages weer te geven. Nog voordat het toneeldoek is opgegaan worden Figaro en Susanna al in het orkestrale intro tot de 1e scene in muzikale motieven gekarakteriseerd.
just/onjuist?

Mozart kenschetste Le nozze di Figaro in zijn werkoverzicht als een opera seria.
Juist/onjuist

Om er zeker van te zijn dat in Wenen met grote spanning naar de nieuwe opera van Mozart wordt uitgekeken, heeft hij als handeling het roemruchte toneelstuk van Beaumarchais gekozen en componeert hij daarmee het directe gevolg op Paisello's Il barbiere di Sivigla.
Juist/onjuist?

Ondanks het feit dat Le nozze di Figaro 4 akten kent, verdelen de 2 grote finales van de 2e en de 4e akter de opera in 2 grote blokken, waarmee het werk aansluit bij de in de 2e helft van de 18e eeuw opgekomen vorm van de opera buffa in 2 akten.
juist/onjuist?

De aanvankelijk terughoudende reactie op Mozarts opera was algemeen, in alle plaatsen.
Juist/onjuist?

Welk bestaand toneelstuk vormt de basis van Le nozze di Figaro?

Waarom waren de hoofdpersonen in Wenen bekend?

Welke aspecten van Mozarts muzikale compositie zijn kenmerkend voor de gehele opera?

Waarom ligt Mozart klaarblijkelijk niet goed in Wenen?

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Le nozze di Figaro (1786) Wolfgang Amadeus Mozart - Le nozze di Figaro

Le nozze di Figaro - Het libretto - Ombouw van toneeltekst naar libretto

Le nozze di Figaro - Het libretto - Versificatie van het libretto