Alceste ou Le Triomphe d'Alcide (1674) Jean Baptiste Lully

26 belangrijke vragen over Alceste ou Le Triomphe d'Alcide (1674) Jean Baptiste Lully

Vanaf het begin van de Franse opera (1670) was er een moeizame dialoog met zijn Italiaanse tegenhanger. Wat de Franse opera onderscheidde van de Italiaanse werd breed uitgemeten door de Fransen en hun buitenlandse bezoekers. Ze vonden de recitatieven te lang en de aria's te kort.
Juist/onjuist?

juist

Franse auteurs ergerden zich aan de onnatuurlijkheid van de Italiaanse opera met zijn briljante aria's. De eenvoud van de Franse aria (air) beschouwden zij als haar grote kracht. De sympathisanten van de Italiaanse benadering waren de Ramistes, Verdedigers van het beau simple-beginsel, de Lullisten.
Juist/onjuist?

juist

De Griekse filosoof Plato is de eerste geweest die een systematische uiteenzetting heeft gegeven over de relatie tussen muziek en politiek. Waarom tilt Plato heel zwaar aan de betekenis van de muziek voor de opvoeding van kinderen én volwassenen?

'Omdat niets zo'n sterke greep op de psyche heeft en zo diep in het innerlijk doordring als maat en melodie'. Voor bepaalde toonsoorten en instrumenten is in zijn ideale staat geen plaats omdat ze een funeste uitwerking hebben.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In het Franse muziektheater is het visuele element van ondergeschikt belang.
Juist/onjuist?

onjuist Het is juist van een bijzonder groot belang

Ook in het Frankrijk van Lully werd de muziek niet als een puur esthetisch vermaak gezien. Welke werkingen schreef men eraan toe?

de 17e eeuwse theoretici Le Moyne en Menestrier benadrukken de ethische en therapeutische functies van muziek. Muziek kan, net als trouwens de dans, een belangrijke bijdrage leveren aan de geestelijke en lichamelijke gezondheid.
TAV de politiek: mbv muziek kunnen de emoties van de in Versailles geinterneerde edelen in bedwang worden gehouden, waardoor de kans op politieke weerspannigheid afneemt. Volgens Plato heeft niets zo's sterke greep op depsyche en dringt zo diep in het innerlijk door als maat en melodie.

Hoe werden de repetities voor de première van Alceste (in Versailles gehouden) door de hovelingen opgevat?

Als zuiver hoofs vermaak, vergelijkbaar met de hofballetten. Dat de première plaatsvond in het Parijse theater van de Académie Royale ten overstaan van een deels niet-adellijk publiek deed aan dat hoofse karakter geen afbreuk. Ook de hofballetten in het Parijse Hôtel de Ville waren toegangkelijk voor niet-adellijke bezoekers.

Wat is het verband tussen afb 1Het paleis van Versailles met de tuinen en afb 2 Slotscene uit Lully's ballet Le triomphe de l'amour (1681) en de muziek van Lully?

Lully werd bij het bouwen van zijn composities gedreven door een hang naar symmetrie. dat is terug te vinden in het paleis van Versailles, de tuinen van lenotre, de decors en mise-en-scene van Le triomphe de l'amour. De symmetrie-as van het toneel is georienteerd op het midden van de 1e rij, waar de koning, het middelpunt van de samenleving, zit.

Wat was bij hofballetten heel gewoon, maar werd tijdens de repetities van Alceste in Versailles niet gedaan?

Dat de adel gebruikt maakte van zijn bij privilege vastgelegde bevoegdheid om zelf deel te nemen aan de uitvoeringen.

Wat begon met de tragédie lyrique in het Franse muziektheater?

De verburgerlijking. De tragédie lyrique is vanaf het begin een aangelegenheid van beroepskunstenaars geweest.

Waarom is Alceste een goed voorbeeld van een zinkend cultuurgoed?

De oorspronkelijke opera was bestemd voor een zeer elitair publiek maar de parodiebewerkingen van Favart en anderen mikten op de gewone burgerij.


aantal dansen in de verschillende tragedies lyriques van Lully:
- Amadis 3-3-2-2-2-1 (1684)
- Tancrede 6-2-4-4-2-5 (1702)
- Dardanus 7-4-2-7-4-6 (1744)
Welke ontwikkeling is hieruit af te lezen?

Een sterke tendens tot uitbreiding van het aantal dansen in de tragedie lyrique (13-23-30)

Wat droeg nog meer bij tot de popularisering?

Instrumentale en ook een aantal vocale nummers uit de opera werden verenigd tot suites, die in de vorm van amusementsmuziek grote bekendheid onder brede lagen van de bevolking kregen.

Wat was voor het Franse operapubliek van de zeventiende en achttiende eeuw zeker zo belangrijk als de muziek?

De balletten en de overige visuele attracties van tragédies lyriques zoals Alceste.

Behalve voor de tragedie lyrique heeft Lully ook gecomponeerd voor een ander nieuw muziektheatergenre, welk?

In samenwerking met Moliere heeft Lully ook 10 comedie-ballets gemaakt.

Door wie werd de traditie van het Franse hofballet gevestigd?

Door Catharina de' Medici, de echtgenote van Hendrik II.

Wat is bepalend geweest voor de verder ontwikkeling van het Franse hofballet?

De opzet van het Ballet comique de la reine.
In de tweede helft van de zeventiende eeuw drong het Franse klassieke hofballet door tot alle Europese hoven, een bekendheid die voor een belangrijk deel valt toe te schrijven aan het enorme prestige van Lodewijk XIV.

'Ik wil het alleen hebben over het libretto, want over de muziek en het decor ben ik namelijk tevreden'.
Waarom is dit antwoord typerend voor de contemporaine en de Franse operakritiek in het algemeen?

Tot in de 20e eeuw is de aandacht van de Franse operakritiek vooral uitgegaan naar de merites van het libretto. De oorsprong van de literair georienteerde operakritiek wordt teruggevoerd tot Quinault die pretendeerde dat zijn libretto's dezelfde literaire waarde hadden als de gecanoniseerde stukken van zijn tijdgenoten Corneille en Racine.

Wie drukte onder protectie van Lodewijk XIV zijn stempel op het hofballet?

Lully. Hij componeerde niet alleen de muziek, maar bemoeide zich ook met de choreografie en heeft zich ook bezig gehouden met het ontwerpen van balletkostuums. Lully introduceerde de professionele ballerina op het toneel en maakte zo een eind van de vertolking van vrouwenrollen door gemaskerde mannen. Hij verrijkte ook het hofballet met een nieuwe dansvorm, het menuet.

Saint-Evremond, gezaghebbend en gevreesd criticus, was de opera slechtgezind, 'De opera zijn nog in een ander opzicht zo tegennatuurlijk, dat mijn verbeelding erdoor wordt gekwetst; en wel dat men het hele stuk vanaf het begin tot het eind laat zingen.' Van welke grote polemiek vormt Saint-Evremonds aanval op de opera een onderdeel?

Saint-Evremond is duidelijk een partijganger van de Anciens, die de opera een kwaad hart toedroegen omdat deze indruiste tegen de normen van de klassieke esthetica. De Modernes daarentegen zagen juist in het nieuwe muziektheatergenre een bevestiging van hun standpunt dat de cultuur van hun eigen tijd kon wedijveren met die van de Ouden.

Het aantal dansen in de tragédie lyrique werd uitgebreid in de opera's van Lully en zijn opvolgers. Welke vernieuwingen voerde Lully nog meer uit?

- Een componist was voortaan verantwoordelijk voor alle muziek.
- De Franse ouverture werd de gebruikelijke opening van een ballet.
- Het accent verschoof van het instrumentale naar het vocale element (het ballet werd meer opera-achtig).

Voor welk nieuw muziektheatergenre, behalve tragédie lyrique heeft Lully ook gecomponeerd?

In samenwerking met Molière heeft Lully ook tien comédie-ballets gemaakt.

Geluidsfragment 3 en 4
Welke afwisseling valt op in de instrumentatie?

Het ritornel in Charons air en de prelude van Admetes ariette worden gespeeld door strijkers en basso continuo (clavecimbel en een cello). De begeleiding van Charon en Admete bestaat daarentegen alleen uit de basso continuo.

De tragédie lyrique kan worden teruggevoerd op drie wortels. Welke zijn dat?

Hofballet, Italiaanse opera en de tragédie à machines.

Waar ging, tot in de twintigste eeuw, de aandacht van Franse operacritici vooral naar uit?

Naar de merites van het libretto. De oorsprong van deze literair georiënteerde operakritiek voert Schneider (auteur hoofdstuk 2) terug tot Quinault, die pretendeerde dat zijn libretto's dezelfde literaire waarde hadden als de geconiseerde stukken van zijn tijdgenoten Corneille en Racine.

Hoe dachten de Modernes daarover?

De Modernes zagen juist in het nieuwe muziektheatergenre een bevestiging van hun standpunt dat de cultuur van hun eigen tijd kon wedijveren met die van de Ouden.
Volgens de Modernes konden de klassieke normen niet of slechts ten dele van toepassing zijn op een kunstvorm die in de oudheid niet had bestaan.

Geluidsfragment 3 en 4
Zowel de air van Charon als de ariette van Admete is in vergelijking met de aria;s uit een willekeurige Italiaanse opera zeer kort. De Franse air miste ook de virtuositeit van de Italiaanse aria. Welk structureel onderscheid tussen de opbouw van een Franse en een Italiaanse opera staat daarmee in verband?

In de italiaanse aria-opera (nummeropera) draait alles om het solistische vuurwerk. De tragedie lyrique is vocaal veel rijker geassorteerd (duetten, terzetten, koren, populaire liedvormen) en ook in visueel opzicht gevarieerder (balletten en andere divertissements). Bovendien speelt de instrumentale muziek er een belangrijker rol in.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo