Startpagina / Samenvattingen / Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd / leidmotieven-strauss-leidmotief

Elektra - De muziek - Leidmotieven

7 belangrijke vragen over Elektra - De muziek - Leidmotieven

Sinds wanneer speelt het leidmotief een belangrijke rol?

Sinds de totstandkoming van Wagners muziekdrama's, te beginnen bij Das Rheingold (1854).

Waar heeft het begrip Leidmotief betrekking op?

Op een melodische en/of harmonische eenheid van één of enkele maten, die binnen het muziekdrama van toepassing is op een zaak, een gebeurtenis of een individu.

Welke functies heeft het Leidmotief ?

Het heeft twee functies, een structurele en een psychologische: het dient enerzijds als ritmisch, melodisch en harmonisch basismateriaal voor het muzikale verloop, anderzijds als instrumentaal commentaar op de inhoud van het werk. Door de wisselwerking tussen tekstinhoud en leidmotieven kunnen dramaturgisch-psychologische verbanden worden gelegd, die uit de zichtbare handeling onmogelijk te destilleren zouden zijn.

Strauss maakt in Elektra intensief gebruik van leidmotieven, en een aantal motieven uit het werk is in zijn schetsen voor Elektra als zodanig gerubriceerd. Welke hoofdkenmerken heeft het leidmotief bij Richard Strauss?

Het is meestal kort, en is gestisch opzet, in zoverre dat het dikwijls de reflectie vormt van een element van heftige fysieke beweeglijkheid of psychologische hoogspanning.

Er bestaan enige verschillen tussen de wijze waarop de leidmotieftechniek door Wagner en Strauss wordt gehanteerd? Op welke basis zijn de leidmotieven van Straus dikwijls geconcipieerd?

Op basis van hetgeen het beste met de term toonschildering ('Tonmalerei') kan worden aangeduid. Ze zijn tamelijk frequent een vrij letterlijke 'vertaling-in-klank' van de in de bijpassende personages, zaken of handelingen vervatte beweging.

Wat is een ander essentieel verschil met Wagners gebruik van leidmotieven?

Strauss veroorlooft zich de vrijheid een personage meerdere motieven toe te kennen.

Wat geldt voor de leidmotieven in Elektra in het algemeen?

Dat ze voornamelijk worden gebruikt als 'labels' voor zaken of personen, en veelal niet het psychologisch belangwekkende licht werpen op gebeurtenissen in verleden of toekomst zoals bij Wagner het geval is. Het merendeel fungeert als herinneringsmotief, zoals dat al in opera's van componisten als Weber en Marschner en in Wagners vroege romantische opera's voorkomt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd | 9789061684008 | Dick Disselkoen, et al

Bekijk samenvatting