Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - De opera van Zimmerman - Bezetting, uitvoeringseisen, stijlelementen, ensceneringen

10 belangrijke vragen over Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - De opera van Zimmerman - Bezetting, uitvoeringseisen, stijlelementen, ensceneringen

De opera Die Soldaten van Zimmermann behoort tot de meest ambitieuze partituren uit de muziekdramatische literatuur. Welke eisen worden gesteld?

Aan de vocale bezetting worden de hoogst denkbare eisen gesteld. Zimmermann stuurt in Die Soldaten niet alleen aan op een confrontatie tussen uiteenlopende stijlen en technieken, maar tevens op een confrontatie tussen verschillende uitvoeringspraktijken.

De orkestbezetting is zeer omvangrijk. Waar bestaat deze uit?

Naast een groot symfonieorkest, waarvan de slagwerksectie acht spelers vereist en waarin bovendien instrumenten als gitaar, klavecimbel, orgel (twee spelers) klokkenspel en piano een vooraanstaande plaats innemen, schrijft de partituur drie slagwerkensembles en een jazz-combo op het toneel voor.

Wat betekenen de benamingen ricercare, rondo, toccata en ciacona in de partituur?

Deze benamingen associeert met onwillekeuring met barok en classicisme en die wel eens tot de opvatting hebben geleid, dat Zimmermanns stijl neoclassicistische tendensen zou vertonen. Niets is minder waar: de lading van deze titulatuur kan niet overdrachtelijk genoeg worden opgevat. Het woord 'toccare'  betekent bijvoorbeeld niet alleen' aanraken' en 'tokkelen', maar in verhevigde zin ook 'slaan'.  Dit werkwoord moet binnen de context van Die Soldaten speciaal in verband worden gebracht met zinloze agressie en geweld en het moet dus vooral betrokken worden op de acties van de officieren.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat voor ruimte is het podium?

Het podium is een ruimte die - al dan niet met uitbouw tot in de zaal - uit meer tonelen is samengesteld, aangezien er in de tweede en vierde akte scènes voorkomen, waarbinnen zich tal van handelingseenheden tegelijkertijd afspelen.

Wat is speciaal met het oog op de vierde akte voorgeschreven?

Drie met projectieschermen beklede filmwanden en een dienovereenkomstig aantal projectors en luidsprekers. Deze luidsprekers moeten bij voorkeur zowel op het podium zijn geplaatst als in de zaal, zodat de toeschouwers zoveel mogelijk in het totale gebeuren worden opgenomen.

Hoe waren aanvankelijk de ensceneringen getekend voor de premiere?

Door de uitwerking van het recente verleden. Het decor- en kostuumontwerp van de première is karakteristiek voor de late jaren vijftig en de vroege jaren zestig, waarin op een hevige wijze wordt afgerekend met de trauma's van de Tweede Wereldoorlog. De distantie, voorwaarde om de universaliteit van Zimmermanns dramatische concept voldoende recht te doen, ontbreekt hier nog.

Wat is op zichzelf gezien typerend voor de vernieuwingen van de jaren zestig?

Het werken met collages van film- en geluidselementen. Voor Zimmermann betekenden deze verworvenheden een mogelijkheid bij uitstek om het (muziek)- theater uit zijn in aanleg statische keurslijf te bevrijden. Door de snelle opeenvolging van beelden zou binnen het dramatische gebeuren een dynamiek ontstaan, die tot op dat moment binnen het operabedrijf ongekend was.

Wat worden er in de vierde akte afgedraaid?

Geluidsbanden, waarop collages zijn vastgelegd van jazzmuziek, geluiden van marcherende soldaten, schreeuwende - en al dan niet creperende - mensen, flarden van redevoeringen van politici, lawaai van oprukkende tanks, auto's en laag overvliegende straaljagers. Deze geluiden zijn zodanig ingebed in de complexe structuur, dat ze de status van musique concrète krijgen.

Wat onderstreepte Harry Kupfer door zijn rococo-achtige en bijna naar de opéra comique knipogende uitmonstering?

De omstandigheid, dat de handeling van Die Soldaten niet aan een bepaalde plaats of tijd gebonden is en zich dus overal kan afspelen.

Wat heeft Kupfer begrepen?

Dat door het maken van een keuze voor een meer historische 'couleur locale' de al genoemde distantie tot het tijdsgewricht, waarin het werk ontstond, vergroot kan worden. Dit leidt er voorts toe dat het gegeven boven zichzelf kan worden uitgetild.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo