Carmen (1875) Georges Bizet - De verschillende Carmen-versies
10 belangrijke vragen over Carmen (1875) Georges Bizet - De verschillende Carmen-versies
Wat voor een gevolg had de dood van de componist drie maanden na de première?
Hoe ging het werk op 23 oktober 1875 in Wenen in première?
Waaruit bestaat het belangrijkste verschil tussen de edities van 1875 en 1877 - afgezien van de inlassing van de door Guiraud nagecomponeerde recitatieven?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
De opera comique met zijn gesproken dialogen was buiten Frankrijk nooit populair geworden. Die vorm werd ongeschikt geacht voor een duidelijke operagegeven met een tragische afloop.
juist/onjuist?
Het eerste fragment dat in de versie van 1875 wel aanwezig is en in de versie van 1877 niet is de Scene et Pantomime, die Bizet tijdens de repetitieperiode bijcomponeerde en onmiddellijk na het openingskoor plaatste met daarin een soloscene van 3 strofen voor brigadier Morales. Morales observeert een driehoeksverhouding elders op het plein, waarbij een vrouw kennelijk aan haar nieuwe minnaar de voorkeur geeft boven haar echtgenoot. De scene is niet onmisbaar, maar wel een voorbode van wat zich later in de opera gaat afspelen.
Juist/onjuist?
Het tweede fragment uit 1875, dat in de versie van 1877 is weggelaten, werd aangebracht in de 3e akte, op het moment waarop Don Jose en Escamillo elkaar te lijf gaan. De traditionele versie toont ons na enkele seconden Don Jose als winnaar. Hoe zag de oorspronkelijke scene eruit?
Tussen de versies van 1875 en 1877 zijn nog diverse kleine verschillen te constateren. De meeste zijn waarschijnlijk terug te voeren op praktische moelijkheden die Bizet tijdens de repetities ertoe brachten de tekst hier en daar te bekorten. Slechts in een paar gevallen is het zeker dat de componist zelf een coupure aanbracht, omdat hij inzag daardoor het dramatische en/of muzikale spanning te verhogen.
juist/onjuist?
Een strijdpunt vormen de beide versie die Bizet schreef voor het slot van de 3e akte, als Don Jose met Micaela meegaat om zijn stervende moeder te bezoeken, terwijl Carmen zich opmaakt om, na het vertrek van Jose, Escamillo te volgen. De ene versie sluit af met het in de verte wegstervende lijflied van Escamillo, eindigend op een triomfantelijke hoge F en gevolgd door een aantal pianissimomakten die teruggrijpen op het smokkelaarskoortje. Hoe verloop de andere scene?
Bij de huidige opvoeringen blijft het strijdpunt de kwestie van de dialogen. Carmen is intrinsiek een opera comique, met muziek die in verschillende passages door Bizet bewust is geschreven op het effect van de onmiddellijke afwisseling met gesproken dialogen. Terecht zijn de protesten tegen de inlassing van de recitatieven. Deze verstoren het karakter van de muziek en beroven de toehoorder van een hoeveelheid dramaturgisch belangrijke informatie, vooral in de 1e akte in de dialogen.
juist/onjuist?
De theaterpraktijd (o.a. door De Nederlandse Operastichting) heeft aangetoond dat het rigoureus doorvoeren van de oerversie niet altijd ten gunste van de dramaturgische kracht van de voorstelling gaat. 2 dingen spelen een rol:
- de door Oeser gepubliceerde versie (1964) bevat een aantal elementen die de componist op goede muziekdramatische gronden zelf nog voor de premiere geschrapt of gewijzigd heeft.
- dramaturgisch zijn de dialogen bijzonder belangrijk, met name voor de karaktertekening en motivatie van de personages.
Waarom is het tweede punt tegenwoordig minder van belang?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden