Startpagina / Samenvattingen / Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd / zimmermann-serialiteit-opera

Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - Zimmermanns plaats in de muziek van de 20e eeuw

Q: Wijst Zimmermann de serialiteit af?

Nee. In Perspektiven (1955/1956) voor twee piano's worden reeds elementen als toonhoogte, dynamiek, dichtheid en ritmiek uiterst rigide toegepast. Daar staat tegenover, dat het expressieve het primaat heeft.

Q: Waar blijkt onder meer uit hoe die uitdrukking ('Ausdruck') wel kan zijn?

Uit Die Soldaten . Daarin is de ordening van het klankmateriaal tot op de vierkante millimeter geregeld. Deze ordening is ook doorvertaald naar het niveau van de tempi en niet te vergeten naar dat van de verschillende tijdlagen. Het gevolg is een dermate sluitend geheel, dat de toehoorder deze 'keukenorganisatie' niet als storend ervaart.

14 belangrijke vragen over Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - Zimmermanns plaats in de muziek van de 20e eeuw

Wat was Bernd Alois Zimmermann (1918-1970) in de naoorlogse muziek- en operawereld?

Een 'Einzelgänger', maar geen kluizenaar.

Hoe beschouwde Zimmermann zichzelf?

Als 'de oudste van de jonge generatie componisten'. Hiermee doelde hij op Boulez en Stockhausen. Zimmermann was uitstekend op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen, waaronder de mogelijkheden van de technische media.

Zimmermann stond bekend om zijn beheersing van het traditionele handwerk, van het renaissance-contrapunt, de vormenwereld van de barok tot hoogstandjes van de serialiteit.
juist/onjuist?

juist

Wijst Zimmermann de serialiteit af?

Nee. In Perspektiven (1955/1956) voor twee piano's worden reeds elementen als toonhoogte, dynamiek, dichtheid en ritmiek uiterst rigide toegepast. Daar staat tegenover, dat het expressieve het primaat heeft.

Zimmermann was uitstekend op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen, waaronder de mogelijkheden van de technische media. Hij leidde geruime tijd de hoorspelafdeling van de Keulse muziekhogeschool. Zimmermann was breed georienteerd op literair, filosofisch en theologisch gebied en beelden kunsten.
juist/onjuist

juist

Wat was de strekking van Zimmermanns opstel uit 1955, Mozart und das Alibi?

Wat hij in Mozart vooral hogelijk bewondert, is een 'muziek [die] geheel uit zichzelf spreekt en tegelijkertijd een volledige uitdrukking in zich zelf is. Iets wat Zimmermann node miste in de toen in zwang zijnde seriële muziek. Daarin stond hem met name de systeemdwang tegen.

Waar blijkt onder meer uit hoe die uitdrukking ('Ausdruck') wel kan zijn?

Uit Die Soldaten. Daarin is de ordening van het klankmateriaal tot op de vierkante millimeter geregeld. Deze ordening is ook doorvertaald naar het niveau van de tempi en niet te vergeten naar dat van de verschillende tijdlagen. Het gevolg is een dermate sluitend geheel, dat de toehoorder deze 'keukenorganisatie' niet als storend ervaart.

Waar stuurde Zimmermann uiteindelijk op aan met serialiteit?

Op een 'totale serialiteit' als 'regelkamer' voor een bovenal bonte, contrastrijke en geladen stijl. Een stijl ook, waarbinnen de door Zimmermann gehanteerde technieken bij voorkeur een 'tweede natuur' dienden te zijn, teneinde nogmaals een muziek te scheppen, die 'geheel uit zichzelf spreekt en tegelijkertijd een volledige uitdrukking in zichzelf' is.

Waar zou men bij Zimmermann haast van kunnen spreken?

Van een serialiteit van gevoelswaarden ('Affekte'). Wanneer we het begrip 'barok' voorts niet alleen als stijlcriterium gebruiken maar ook als een houding beschouwen, is het niet zó ver gezocht om Zimmermann als een 'moderne barokcomponist' te zien. Typisch barokke fenomenen als ornamentiek, monumentaliteit, grilligheid, grandeur en virtuositeit zijn buitengewoon kenmerkend voor Zimmermanns suggestieve klanktaal.

In welke traditie treedt Zimmermann?

In de voetsporen van het muzikale denken van de barok. In deze periode immers had de rationele organisatie allereerst de bedoeling de expressieve boodschap aan de luisteraar over brengen. Het gaat bij Zimmermann haast om een serialiteit van gevoelswaarden (affekte). Zimmermann kan gezien worden als een moderne barokcomponist. Typische fenomenen als ornamentiek, monumentaliteit, grilligheid, grandeur en virtuositeit zijn buitengewoon kenmerkend voor Zimmermanns suggestieve klanktaal.

Waar stond dit bewust omgaan met de traditie, haaks op?

Op het klimaat van de jaren vijftig en zestig, waarin men alles dat ook maar bij benadering naar het verleden zweemde juist vaarwel wilde zeggen. Het tragische element in de positie van Zimmermann is dan ook dat hij door de toenmalige avant-garde voor ouderwets werd versleten, terwijl wij nu in de jaren negentig met de vele postmodernistische tendensen eerder de neiging hebben om Zimmermann op één lijn te stellen met non-conformistische avant-gardisten als Charles Ivers, Edgard Varèse en Matthijs Vermeulen.

Waar confronteert het oeuvre van Bernd Alois Zimmermann ons mede mee?

Met de vraag wàt nu de essentie van de avant-garde is en geeft ons het vermoeden dat de essentie eerder in de geest dan in de cosmetica (de technieken, de effecten) moet worden gezocht.

Wat laat Zimmermann ons, in het bijzonder aan de hand van Die Soldaten, zien?

Hoe het mogelijk is om op basis van een origineel gebruik van de verworvenheden van de traditie in de ruimste zin des woords iets te scheppen dat daar qua visionaire kracht honderden lichtjaren voorbij ligt.

Welke kunst verstond Zimmermann met het schrijven van Die Soldaten?

Om de opera tot een anachronisme te maken. Want Die Soldaten is niet alleen een opera, maar veeleer een opera over een opera, of sterker geformuleerd: een opera over het onmogelijke van het fenomeen opera.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun tijd | 9789061684008 | Dick Disselkoen, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - Zimmermanns plaats in de muziek van de 20e eeuw

14 belangrijke vragen over Die Soldaten (1965) Bernd Alois Zimmermann - Zimmermanns plaats in de muziek van de 20e eeuw

Wat was Bernd Alois Zimmermann (1918-1970) in de naoorlogse muziek- en operawereld?

Hoe beschouwde Zimmermann zichzelf?

Zimmermann stond bekend om zijn beheersing van het traditionele handwerk, van het renaissance-contrapunt, de vormenwereld van de barok tot hoogstandjes van de serialiteit. juist/onjuist?

Wijst Zimmermann de serialiteit af?

Wat was de strekking van Zimmermanns opstel uit 1955, Mozart und das Alibi?

Waar blijkt onder meer uit hoe die uitdrukking ('Ausdruck') wel kan zijn?

Waar stuurde Zimmermann uiteindelijk op aan met serialiteit?

Waar zou men bij Zimmermann haast van kunnen spreken?

In welke traditie treedt Zimmermann?

Waar stond dit bewust omgaan met de traditie, haaks op?

Waar confronteert het oeuvre van Bernd Alois Zimmermann ons mede mee?

Wat laat Zimmermann ons, in het bijzonder aan de hand van Die Soldaten, zien?

Welke kunst verstond Zimmermann met het schrijven van Die Soldaten?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Il Ritorno d'Ulisse in patria (1641) Claudio Monteverdi - Het ontstaan van de Italiaanse opera

Opera : twaalf operaʼs als spiegels van hun …

Cursus Expressionisme werkboek

Expressionisme en primitivisme in de beelden…

Geschiedenis van het privéleven : bronnen en…

Schrijfwijzer

Veelvormige dynamiek : Europa in het ancien …

Nationalisme, naties en staten. Europa vanaf…

Het ancien régime : Europa in de vroegmodern…

Schrijfpracticum 1 : zakelijk schrijven : we…

Zakelijke communicatie 1

Inleiding in de filosofie

Inleiding in de filosofie - Deel 2

Zimmermann stond bekend om zijn beheersing van het traditionele handwerk, van het renaissance-contrapunt, de vormenwereld van de barok tot hoogstandjes van de serialiteit.
juist/onjuist?