Samenvatting: Oriëntatiecursus Cultuurwetenschappen Deel 1

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen deel 1

• Geschiedenis als wetenschap

  Dit is een preview. Er zijn 19 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 03/09/2014
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat is de betekenis van Leopold von Ranke

  Onder invloed van LvR ontwikkelde de geschiedenis zich tot een wetenschappelijke discipline.  Hij schenkt hoge prioriteit aan het gebruik van oorspronkelijke bronnen in archieven.  Hij is van mening dat men de geschiedenis niet moet bestuderen om er morele lessen uit te leren of om een oordeel te vellen over historische personen, maar omwille van de geschiedenis zelf, objectief en onpartijdig.

• Wat is het praktisch nut van het vak 'geschiedenis'

  Om de problemen van het heden te begrijpen, moet men weten hoe die problemen zijn ontstaan.  Beseffend dat we aan alle kanten omringd worden door het verleden, is het zaak om dat verleden zo systematisch en wetenschappelijk mogelijk te kennen.

• Noem een verschil in methode tussen geschiedenis en de natuurwetenschappen

  Een historicus interpreteert fragmentarische bronnen, terwijl een natuurwetenschapper experimenteert om zijn theorieen te toetsen.

• Vertel in 3 punten iets algemeens over bronnen

  1. Een historicus geeft de voorheur aan originele bronnen boven stukken uit de tweede hand.  Hij moet vaststellen of de bron echt of vervalst is.  Hij dient zijn betoog van noten te voorzien.
  

  2. Bronnen delen alleen iets mee als je ze wat vraagt.

  3. Bronnen zijn per definitie fragmentarisch en vaak met een bepaalde bedoeling geschreven.

• Zeg iets over de beperking van bronnen

  Voor bepaalde historische perioden zijn de bronnen letterlijk beperkt, bijv. Middeleeuwen.  Voor de meer recente geschiedenis is er sprake van een overvloed.  De term  'beperkingen' slaat niet zozeer op de omvang van het materiaal als wel op de aard ervan.

• Welke vorm van geschiedschrijving beoefende Jan Romein (1893-1962)?

  Historisch-materialistische geschiedschrijving.  Hij geloofde dat de economische onderbouw of productieverhoudingen bepalend waren voor de ideele bovenbouw en dat de klassenstrijd de motor van de geschiedenis was.

• Welk genre geschiedschrijving typeert de zestiende en daarop volgende eeuwen?

  Het onder invloed van de renaissance teruggrijpen naar de oudheid in  de vorm van politiek-militaire geschiedschrijving.  Hugo de Groot en P.C. Hooft.

• Welk genre geschiedenis typeert de negentiende eeuw?  Noem 4 exponenten

  De romantiek verlangde een groots en meeslepend verhaal.
  

  J.L. Motley - beeld-bepalende synthese in The Rise of the Dutch Republic.

  Groen van Prinsterer - de Opstand als godsdienstoorlog.

  Bakhuizen van den Brink - de Opstand als liberale vrijheidsstrijd.

  Fruin -de Opstand als particularistisch verzet tegen monarchistisch centralisme.

• Beschrijf de geschiedbeoefening van Fruin en de invloed daarvan

  Fruin streefde naar positivistische wetenschapsbeoefening en historische objectiviteit.   Dit leidde tot een meer wetenschappelijke en minder literair getinte geschiedschrijving.  Dit leidde niet tot een histografie waarin tegenstellingen werden opgeheven.  Iedereen ging onderzoek doen vanuit zijn eigen levensbeschouwing, waardoor de histografie in zekere mate verzuild raakte.

• Hoe moet de geschiedschrijving over de Opstand vooral worden gezien?

  Als een vorm van politieke en confessionele geschiedschrijving met veel aandacht voor politieke ideeen  en godsdienstige overtuigingen.  bijv. Rogier herwaardeerde de rol van de katholieke minderheid in de Opstand en Van Gelder beschreef de Opstand als burgeroorlog.