Tekst 3 Bank en Van Buuren

25 belangrijke vragen over Tekst 3 Bank en Van Buuren

Hoe keek socialist Pieter Lodewijk Tak aan tegen het koningshuis? (De Kroniek)

'Achter het prachtvertoon werd de ellende verborgen van een verwaarloosd volk (Kroning tsaar Nicolaas II, Moskou)

Waaruit bestond intronisatie koningin?

1. Eenvoudige aanvaarding door regering middels proclamatie
2. Plechtige inhuldiging door de Staten Generaal

Wat was het doel van de rituele uitvergroting?

Het zelfvertrouwen van de natie te vergroten.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarin voldeed het feest aan rituele uitvergroting (typerend voor monarchie rond eeuwwisseling)?

1. De jeugdigheid van de nieuwe koningin (mystieke factor). Bezongen in verzen
2. Uitbundige versiering Nieuwe Kerk. (wapens van Nederlandse provincies, Batavia, Parimaribo)
3. Aanwezigheid Indische vorsten. Koloniën als integraal onderdeel rijk
4. De hoeveelheid en inhoud van talloze manifestaties. Inhuldiging was een burgerlijk feest.

Welke drie thema's in beschrijving burgerlijk feest?

1. Bloei Orangisme nieuwe stijl
2. Accentuering cultureel nationalisme
3. Poging popularisering volkskunde

Wat was het meest succesvolle onderdeel van het inhuldigingsfeest?

De Rembrandttentoonstelling in het Stedelijk museum, georganiseerd door de burgerij.

Wat was de belangrijkste prestatie van het eerste liberale kabinet G. van Tienhoven? (1891-1894)

Modernisering van het fiscaal stelsel (Pierson)
De verschuiving van indirecte heffingen naar belasting op roerend kapitaal en arbeidsinkomen.

Waaruit bestond de invoering van de inkomstenbelasting?

-  vermogensbelasting (1892)
- bedrijfsbelasting, inclusief inkomen uit beroep (1893).

Welke liberale wet werd gepresenteerd als een vorm van sociale politiek?

De persoonlijke dienstplicht voor mannen.
Dienstplicht ongeacht rang of stand werd gezien als daad sociale rechtvaardigheid en bijdrage tot lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Noem twee voorbeelden van de interventie van de staat in het private domein van het gezin

-  De leerplicht voor kinderen tussen 6 en 12 jaar (1901) - onderwijs als toegang tot maatschappij
- Wetgeving kinderbescherming

Noem een overeenkomst tussen de nieuwe politieke groepen: sociaal-democraten/socialisten en sociaal-liberalen/radicalen

- Voorstander staatsingrijpen
- Pleiten voor sociale wetgeving en ruimer kiesrecht

Welke wetgeving was er voor de bestrijding van bedrijfsongevallen? (2X)

1. Veiligheidswet = bedrijven met meer dan tien arbeiders onder toezicht
2. Ongevallenwet= werkgevers en arbeiders verplicht verzekeren bij bedrijfsverenigingen of particuliere ondernemingen onder supervisie Rijksverzekeringsbank.

In hoeverre zijn sociale maatregelen van staat rond 1900 een weerspiegeling van toenmalige houding Nederlands liberalisme ten opzichte van staatsbemoeienis?

Veel varianten liberalisme: Lange tijd gekenmerkt door grote nadruk op zelfredzaamheid burgers. Staat alleen voor kerntaken. Door lagere klassen te verlichten en aan te zetten tot arbeid en door macht aristocratie te beperken, hoopten liberalen dat grotere (liberale) middenklasse zou ontstaan. (jaren zeventig)
Door industrialisering en bijbehorende slecht omstandigheden arbeidersklasse groeide overtuiging dat staat actief moest ingrijpen om sociaal zwakkeren te beschermen en in staat te stellen zich in vrijheid te ontwikkelen. Overheidsingrijpen was ook voor liberalen legitiem geworden rond 1900. Wel verschil van mening over mate staatsbemoeienis.

Wat was de opvatting van de 'Radicalen' (sociaal-liberalen, Marie Willem Frederic Treub)?

Men was te ver doorgeschoten in grenzeloze uitbreiding vrijheid: een maatschappij van op zichzelf staande enkelingen 'die in ongebonden wedijver' met elkaar verkeerden.
1. Staat moet gelijkheid in ontwikkelingsvoorwaarden van enkelen bevorderen/terugvorderen
2. Individueel eigendomsrecht beperkingen opleggen
3. Economische activiteiten met monopolistisch karakter terugvorderen van particulieren

Noem een voorbeeld van de publieke verbeelding van het koningschap

De Koningsromans van Louis Couperus, Majesteit (1893) en Wereldvrede (1895).
Couperus koesterde de luister van de monarchie, koning verbeeld als symbool van zedelijk handelen. (nadruk op psychologische en ethische implicaties koningschap)

Wat was de kritiek van Lodewijk van Deyssel op de koningsromans van Couperus?

De koning voldeed niet aan het beeld van wijsgeer en dichter, ziel en gestalte van de grote gebaren.

Welke betekenis had Volksweerbaarheid?

De opwaardering van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de individuele burger. Persoonlijke dienstplicht.

Waarom vonden confessionele partijen het belangrijk om de kleine zelfstandigen te behouden?

De confessionele partijen waren bang dat de toenemende sociale spanningen de eenheid binnen de eigen geloofsgroep zouden aantasten, dit gevaar werd groter met de uitbreiding van het stemrecht. Daarom werd het behoud van kleine zelfstandigen als heel belangrijk gezien.

Klassieke fase: Wat was het verschil tussen cultuurhistorici en gespecialiseerde kunsthistorici/literatuurwetenschappers?

Ze richtten zich meer op de verbanden tussen de verschillende kunsten. Het geheel was meer dan de som der delen en er werd gezocht naar de tijdgeest.

Klassieke fase: sommige Duitse historici stelden cultuur min of meer gelijk met 'tijdsgeest'.  Welke benaming gaven zij hun vorm van geschiedschrijving?

Geistesgeschichte

Het koningschap was een thema geworden. Tussen welke partijen werd de strijd gevoerd?

Mensen met voorkeur moderne socialisme (tegen het koningshuis) en degenen met voorliefde voor archaïsch koningschap.

Bij het inhuldigingsfeest werd aan 'monarchale beeldvorming van de Oranje-dynastie' gedaan. Geef een aantal voorbeelden

  • Gedenkraam in Nieuwe Kerk: Oranje-dynastiek in glas-in-lood (vijfstadhouders, voorstelling eindigde met Wilhelmina)
  • Aanpassing Wilhelmus naar vrouwelijke vorm
  • Expositie in Rijksmuseum over Oranje-dynastie
  • Historische allegorische optochten (Willem van Oranje en de zijnen)
  • Gouden Koets

Hoe werd het vaderlandse besef verlevendigd?

- Rembrandttentoonstelling in Stedelijkmuseum  (Gouden Eeuw)
- Tentoonstelling Nationale Kleederdrachten
- Historische optochten

Geef een voorbeeld van uitbreiding overheidsinterventie (en minder macht monarchie)

Troonrede Wilhelmina. Wilhelmina wilde enige waarderende woorden aan de land- en zeemacht. De liberale Pierson ging hier niet in mee: geen overbodige zinnen en ambtenaren zouden zich achtergesteld kunnen voelen. (invoering nieuwe wetten stelden zware eisen)

Wie vertegenwoordigden de liberale stroming in het Nederlandse liberalisme in de jaren negentig>?

J. Van Kappeyne van de Coppello
Sam van Houten

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo