Griekse polis; Sparta

13 belangrijke vragen over Griekse polis; Sparta

In de Griekse geschiedenis staat de periode tussen 1200-750 vC bekend als de Donkere Eeuwen.
Welke groep had het voor het zeggen in de de samenleving deze periode?

Aristocraten. Het waardenpatroon van de aristocratische elite is van grote invloed geweest op de Griekse mentaliteit. De edelen werden geacht hun huishoudens te verdedigen en moesten laten zien dat ze sterke, gezonde en mooie mannen waren.

mentaliteit:  Competitie-element

In de 8e eeuw ontstond de polis:

= samenlevingseenheid en een politieke organisatievorm

Beschrijf de kenmerken van de polis samenleving in de 8e eeuw vC.

  • bevolkingsgroepen: polis - burger (politai)
  • bestuur: een bestuur met functionarissen die met specifieke taken belast waren (zoals legerleiding, rechtspraak en godsdienstelijke taken)
  • niet elke poleis dezelfde staatsvorm (wel verdween bijna overal koningschap muv Sparta). In de meeste poleis aritocratie
  • waarden die werden nagestreefd: autonomie en vrijheid (vrijheid van overheersing, autonomie: zelf wetten maken)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke bevolkingsgroepen in de polis?

  • weerbare mannen kern van de gemeenschap
  • rijke grootgrondbezitters - aristoi
  • zelfstandige boeren
  • ambachtslieden
  • landarbeiders
  • slaven

Waarom noemen we een polis een stadstaat? Waarom is vaak die omschrijving niet helemaal juist?

Omdat de stad gewoonlijk het beeld van de polis bepaalde wordt het vaak vertaald met stadstaat. In principe gaat het om stad met ommeland en haar burgers (politai)

Welke groepen(en) bestuurde(n) de polis?

  • rijke mannen - aristoi - bepaalden het beleid
  • weerbare mannen kwamen in de vergadering bijeen ter advies
  • polis streefde naar autonomiteit

Hoe voorzag de polis in levensonderhoud?

  • streven naar autarkie = zelfvoorzienende economie
  • landbouw is belangrijkste sector
  • handel met andere poleis

Griekse kolonisatie 8e - 6e eeuw vC

De Grieken stichtten nederzettingen over de gehele kust van de Middellandse - en Zwarte-Zeegebied.
De Griekse kolonisatie was niet een wingewest van de stad die de kolonie gesticht had, maar een nieuwe onafhankelijke polis, die slechts morele en religieuze banden met de moederstad had. (apoika)

Oorzaken van de Griekse kolonisatie

  • het vormde een uitlaatklep voor de groeiende bevolking (overbevolking)
  • het was een oplossing voor interne conflicten binnen de elite van een bepaalde Griekse stad en een mogelijkheid voor een bedreigde groep een nieuwe bestaan op te bouwen.


Athene en Sparta geen kolonies gesticht!

Verandering onder invloed van kolonisatie:
Economische ontwikkelingen

  1. toename van handelsbetrekkingen in Middellandse zeegebied
  2. specialisatie op wat je verbouwd (wijnbouw, olijvenbouw) Ze kunnen graat uit koloniën halen
  3. men ging zich ook specialiseren in andere ambachten zoals scheepsbouw, stuurlui, timmerlieden etc.

Verandering onder invloed van kolonisatie
Sociale ontwikkelingen:


  1. Nieuwe bevolkingsgroep: nieuwe rijken/nouveaux riches:zij hadden zich kunnen verrijken door de handel of de overstap naar nieuwe gewassen. (handelaren, ambachtslieden, grote boeren)
  2. kleine boeren --> schuldslavernij. Ze kregen te maken met erfdeling, waardoor het op gegeven moment niet meer mogelijk was om van je handel te leven. Graan uit kolonie was goedkoper. Ook konden ze de overstap naar nieuwe gewassen niet maken (olijfbomen, wijnstokken - eerste jaren geen vrucht). Door te lenen met hun lichaam als onderpand raakten ze in de schuldgebondenheid

Economische, sociale en militaire veranderingen leiden tot:


Politieke eisen:
  1. optekenen van het recht om een eind te maken aan adellijke willekeur door het vastleggen van regels (niet-adellijken)
  2. toelating tot de ambten (nieuwe rijken: deze konden een vuist maken doordat zij militaire macht hadden als hopliet)
  3. afschaffing schuldslavernij (arme boeren)

Sparta loste het probleem van te weinig land niet op met kolonisatie maar door veroveringen. Welk gebied veroverde Sparta en welke gevolgen had deze verovering voor de Spartaanse samenleving?

Sparta deed nauwelijks aan kolonisatie, maar heeft Messenië in 2 oorlogen tussen 700-600 vC veroverd. De inwoners van Messenië werden tot heloten gemaakt. Er was sprake van een interne en externe dreiging: enerzijds meerderheid mensen onder de duim zien te houden, anderzijds de machtige buurstad Argos. Vandaar dat militaire training zoveel aandacht kreeg. Voor hun voortbestaan afhankelijk van sterke militie.
Spartaanse opvoeding. Volwassen: lid maaltijdgemeenschap --> eigen bijdrage

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo