Startpagina / Samenvattingen / Overal Natuurkunde (5VWO) / ster-kern-krimpen

Astrofysica - Classificatie van sterren - De levensloop van de zon

5 belangrijke vragen over Astrofysica - Classificatie van sterren - De levensloop van de zon

Waardoor stopt een ster met krimpen?

Op een bepaald moment begint in de kern van de wolk, waar de (centrale) druk en (centrale) temperatuur het hoogst zijn, fusie op te treden. De grote hoeveelheid energie die daarbij ontstaat, komt vrij als naar buiten bewegende fotonen. Samen oefenen ze een zo'n grote stralingsdruk naar buiten toe uit, dat het krimpen van de ster stopt. Er ontstaat een stabiel evenwicht, waarin de ster lange tijd kan blijven bestaan.

In welke toestand bevindt de zon zich?

Onze zon bevindt zich in het stabiele evenwicht, net zoals alle sterren van de hoofdreeks. De stabiliteit van deze toestand verklaart waarom we in het heelal zoveel sterren in de hoofdreeks vinden.

Wat gebeurt er wanneer de waterstof in de kern opraakt?

Als het waterstof in de kern opraakt, zetten de buitenste lagen van de ster uit. Zo zal onze zon de aarde over ongeveer vijf miljard jaar verzwelgen. De ster beweegt in het HR-diagram naar rechtsboven en komt in het stadium van een rode reus. De buitenste lagen hebben een lagere effectieve temperatuur (naar rechts in het diagram), maar vanwege de grotere omvang is de lichtkracht toch groter (hoger in het diagram).

Hoe ontstaat een planetaire nevel nadat het waterstof in de kern opgeraakt is?

Er vinden nog enkele verdere fusiestappen plaats, maar die leveren niet meer zo veel energie op als de waterstoffusie. Al snel krijgt de gravitatiekracht weer de overhand, zodat de ster weer krimpt en flink in temperatuur toeneemt: een snelle beweging naar links in het HR-diagram tot voorbij de hoofdreeks. Bij het krimpen blijven gaslagen achter. De hete kern zendt ultraviolette straling uit, die de atomen in deze gaslagen in een aangeslagen toestand brengen. Het terugvallen naar lagere toestanden zorgt ervoor dat we gaslagen zien als een oplichtende wolk: een planetaire nevel.

Hoe ontstaat een witte dwerg uit een planetaire nevel?

Als de gaswolken weggeblazen zijn, kan de ster alleen nog maar verder krimpen (naar beneden in het diagram) en tot slot afkoelen, omdat er geen energiebron meer is (naar rechts in het diagram). De ster heet dan een witte dwerg. Hij straalt alleen nog 'restwarmte' uit en eindigt uiteindelijk als een koude klomp materiaal met grote dichtheid.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Overal Natuurkunde (5VWO)

Bekijk samenvatting