Geneesmiddelenontwikkeling (incompleet!)

16 belangrijke vragen over Geneesmiddelenontwikkeling (incompleet!)

Geef de 7 stappen van het R&D traject.

  • Ziekte
  • identificatie target + lead finding
  • lead optimalisatie
  • screening
  • klinische studies (fase I, II, III)
  • registratie nieuw geneesmiddel
  • op de markt brengen

Wat wordt bedoeld met een target binnen geneesmiddelenontwikkeling? Wanneer is een target geschikt?

  • Target kan van alles zijn: gen, eiwit, RNA
  • hersenaandoeningen: gaat dan vaak om receptoren, enzymen, transporters, ionkanalen
  • Target moet een duidelijke rol spelen bij een aandoening
  • moet druggable zijn = toegankelijk voor het farmacon en een meetbaar effect veroorzaken

Wat houdt lead finding & optimalisatie in?

Leads zijn moleculen met biologisch attractieve eigenschappen. Optimalisatie: (chemische) modificatie om zo de eigenschappen van het molecuul te verbeteren.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de invloed van de pH op de ionisatiegraad van een geneesmiddel?

PH geeft eigenlijk weer hoeveel H+ beschikbaar is. Lage pH --> veel H+ beschikbaar --> drug relatief veel in zure vorm aanwezig. Als de drug dus een base is in een zure omgeving is een groot deel geladen. Een base is dus juist grotendeels neutraal aanwezig bij een hoge pH.


Hoe verder een zuur of base van z’n pKa af is, hoe groter de fractie is die geïoniseerd is. 

Geef de eerste 5 stappen van het FDA drug approval proces.

  1. Animal tested
  2. IND application bij FDA (voorlopige resultaten)
  3. Clinical trial phase I (20-80 healthy --> veiligheid, bijwerkingen, metabolisme en excretie snelheid)
  4. Clinical trial phase II (100's, patienten. Effectiviteit, en veiligheid, bijwerkingen)
  5. Clinical trial phase III (1000s patienten. Effectiviteit, verschillende populaties, doseringen, combinatie met andere drugs).

Sommige fase II studies en de meeste fase III studies worden gerandomiseerd, dubbel blind, en placebo controlled uitgevoerd.

  • Randomisatie: elke testpersoon wordt gerandomiseerd toegewezen aan de behandelgroep of de placebogroep
  • dubbel blind: zowel testpersonen als onderzoekers weten niet of ze drug of placebo krijgen
  • (double dummy: alle testpersonen krijgen alternerend het te testen medicijn en de placebo)
  • placebo-controlled: een behandeling met een nep drug stelt onderzoekers in staat een placebo effect uit te sluiten.

Geneesmiddelen worden niet alleen via diffusie over membranen getransporteerd: ook via carriers. Noem twee typen carriers.

  • Solute carrier (SLC) transporters
    • passief proces (gradiënt gedreven)
    • bijv organic anion/cation transporters
  • ATP-binding casette (ABC) transporters
    • actief transport (ATP gedreven)
    • bijv P-glycoproteïne

Het geven van een placebo aan een patiënt kan in veel gevallen als onethish beschouwd worden. Welk alternatief wordt er dan uitgevoerd?

Active control trial: in plaats van een placebo wordt een geregistreerd en goed werkend geneemsiddel gebruikt.

Noem de 6 stappen, na clinical trials, om drug approval te bereiken.

  • Review meeting (tussen sponsor & FDA voorafgaand aan nieuwe application)
  • NDA application
  • Application reviewed
  • Drug labelling (klopt alle info en communicatie?)
  • Facility inspection (inspectie van plek waar productie plaats gaat vinden)
  • FDA drug approval

Wanneer is spraken van accelerated approval?

Als drug ernstige aandoening behandelt en er grote medische vraag is --> versneld proces. Surrogate endpoints (bloedwaarden bijv) ipv wachten op volledige resultaten clinical trial

Wat houdt fase IV van clinical trial in?

Nadat geneesmiddel op de markt is gebracht:postmarketing surveillance trial/confirmatory trial. Vaak opgelegd door FDA, meestal vrijwillig door CRO.
zicht op lange termijn bijwerkingen, en andere groepen patiënten (zwangere vrouwen).

alsnog van de markt halen of beperkingen opleggen, of juist nieuwe toepassingen.

Noem twee factoren die kunnen leiden tot een lange duur van clinical trials.

  • Van drug wordt verwacht relatief weinig effect te hebben; veel proefpersonen nodig (tijd nodig voor rekruteren)
  • mogelijk therapeutisch effect kan pas na lange tijd duidelijk worden; chronische aandoeningen.

Wat houdt het first pass effect in?

Een deel van het opgenomen geneesmiddel wordt bij eerste passage door de lever alweer gematoboliseerd.

Wat verklaart de innovation gap?

Geneesmiddelen onderzoek wordt steeds kostbaarder. --> minder geneesmiddelen op de markt gebracht.

Wanneer ontstaat een steady state concentratie?

Altijd als er een halfwaardetijd is: eerste orde kinetiek/lineaire kinetiek. De halfwaardetijd bepaalt wanneer steady state optreedt (3-5 * t(1/2)), dosis en halfwaardetijd samen bepalen de hoogte van de steady state concentratie.

C(ss) = 1.44 * F * D * t(1/2) /(Vd * delta-t)

Hoe kan de steady state sneller bereikt worden?

Door een oplaaddosis toe te dienen. Nodig bij een relatief lange halfwaardetijd.
hoogte hiervan hangt af van Vd:
D(L) = C0 * Vd

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo