Nierinsufficiëntie - Chronische nierinsufficiëntie - Pathofysiologie

18 belangrijke vragen over Nierinsufficiëntie - Chronische nierinsufficiëntie - Pathofysiologie

Wat zijn de kenmerken van chronische nierinsufficiëntie?


  • Trage progressieve afname van het aantal nefronen
  • Hypertrofie van overblijvende nefronen
  • Symptomen wanneer > 70% van nefronen aangetast
  • Irreversibel (= terminale aandoening!)
  • daling glomerulaire filtratiesnelheid (GFR)
  • creatinineklaring
  • proteïnurie met schuimvorming kan voorkomen
  • hematurie kan voorkomen

Wat is glomerulaire filtratiesnelheid (GFR)?

= het totale volume aan voorurine dat in een gedefinieerde tijdseenheid gevormd wordt door alle glomeruli van beide nieren
  • normale bloeddruk: 120 ml/ min
  • daalt met leeftijd en bij nieraandoening
  • inschatten nierfunctie (aan de hand van creatinineklaring)

Waarvoor wordt de creatininespiegel in plasma gebruikt?

Als maat voor de nierfunctie

-> geeft een redelijke benadering, maar is sterk afhankelijk van de spiermassa van de patiënt

formule dia 27 kennen?
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waar moet men op letten met het gebruik van de formule van creatinineklaring?

Hoe meer spiergehalte, hoe meer vrijzetting creatinine

rekening houdend met leeftijd, gewicht en geslacht

Welke 5 stadia van glomerulaire filtratiesnelheid onderscheiden we en vanaf welk stadia spreken we van chronische nierinsufficiëntie?

  • 1: nierschade en normale GFR: >90
  • 2: nierschade en licht gedaalde GFR: 60-89
  • 3A: matig verlaagde GFR: 45-59
  • 3B: matig verlaagde GFR: 30-44
  • 4: ernstig verlaagde GFR: 15-29
  • 5: nierfalen: <15 of dialyse


we spreken van chronische nierinsufficiëntie vanaf stadia 3A

Wat zijn oorzaken van chronische nierinsufficiëntie?


  • Nefrotisch syndroom: aantasting glomeruli met massieve proteïnurie (> 3,5g/dag)
  • Nefritisch syndroom: aantasting glomeruli met ontsteking en hematurie, ook  mogelijk proteïnurie
  • Aangeboren nierafwijkingen (vb. polycystische nieren)
  • Auto-immuunaandoeningen (vb. systemische lupus erythematodes, reumatoïde  artritis)
  • Diabetes mellitus: diabetische nefropathie
    • Bij 30% van patiënten met type 1 diabetes
    • Bij 20% van patiënten met type 2 diabetes
  • Hypertensie (aantasting vaatwand nierarteriolen met kans op bloedingen)
  • Arterieel embool in nierarteries
  • Chronisch misbruik van pijnstillers (vb. ibuprofen)
  • Toxines en allergieën


=> zeker een aantal kennen

Wat zijn risicopatiënten voor de ontwikkeling van chronische nierinsufficiëntie?

  • Diabetes type 1 of 2
  • arteriële hypertensie
  • cardiovasculaire ziekten
  • erfelijke nierziekten
  • nierstenen

Wat zijn de gevolgen van chronische nierinsufficiëntie?


  1. Stoornissen in de waterhomeostase en in de regulatie van het  bloedvolume door een gedaald concentratievermogen van de nier
  2. Stoornissen in het elektrolytenevenwicht: hyperkaliëmie,  hyperfosfatemie, hypocalciëmie
  3. Stoornis in het zuur/base-evenwicht: metabole acidose
  4. Onvoldoende excretie van afvalproducten: uremie, intoxicatie
  5. Te lage productie van EPO: anemie
  6. Te lage productie van vitamine D: renale osteodystrofie

Wat zijn symptomen van chronische nierinsufficiëntie?

  1. Symptomen van de oorzakelijke ziekte
  2. symptomen te wijten aan de algemene gevolgen van verlies van de nierfunctie, door de aanwezigheid van uremische toxines die uremische toxiciteit veroorzaken = uremisch syndroom

Welke symptomen kunnen optreden bij uremische syndroom?

  • Cardiovasculaire symptomen
  • neurologische symptomen
  • Gastro-intestinale symptomen
  • hematologische symptomen
  • metabole/endocriene symptomen
  • dermatologische symptomen
  • renale osteodystrofie 

Wat zijn de cardiovasculaire symptomen van uremisch syndroom?

  • Hypertensie (bij 80-90%)
  • hypervolemie met mogelijk hartfalen
  • hartritmestoornissen (door elektrolytenstoornissen)

Wat zijn neurologische symptomen bij uremisch syndroom?

Schadelijke effecten op perifeer en centraal zenuwstelsel bij gevorderde uremie
  • brandend gevoel in benen en voeten
  • paresthesieën
  • restless legs
  • geheugen - en concentratiestoornissen
  • moeheid

Wat zijn gastro-intestinale symptomen van uremisch syndroom?

  • Gastritis met afgenomen eetlust en misselijkheid (ondervoeding)
  • colitis met diarree

Wat zijn hematologische symptomen van uremisch syndroom?

  • Anemie
  • verhoogde vatbaarheid voor infecties

Wat zijn metabole/ endocriene symptomen van uremische syndroom?

Metabole acidose: toename H+ in bloed door verminderde zuurexcretie

Wat zijn de dermatologische symptomen van uremisch syndroom?

Jeuk: door stijging ureumconcentratie in bloed: moeilijk behandelbaar

Wat zijn de symptomen van renale osteodystrofie bij uremisch syndroom?

Bij chronische nierinsufficiëntie wordt een secundiare (of uremische) hyperparathyreoïdie gezien

  • Al bij GFR < 70 ml/min
  • bij GFR < 30 ml/min


=> dia 42  en 43 belangrijk! Eventueel les 11 deel 1 opnieuw luisteren
=> hypocalciëmie komt vaal voor bij nierinsufficiëntie patienten door een verminderde activatie van vit D

Hoe ontstaat renale osteodystrofie?

Renale excretie van protonen daalt
--> metabole acidose (bij GFR < 30-40 ml/min
--> inbouw van overschot protonen in bot (buffering)
+ verminderde vorming calcitriol (actief vit D)
+ verhoogde botafbraak (vrijzetting fosfaat en calcium)
--> renale osteodystrofie: botten worden brozer

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo