Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Pathologie en klinisch redeneren in de tweede lijn / pancreatitis-acute-bmi

Acute en chronische pancreatitis (DBR 30)

Q: Wat zijn de kenmerken van het dieetbehandelplan bij een milde acute pancreatitis?

•herstarten orale voeding met helder vloeibaar en uitbreiden naar normale consistentie, Richtlijnen goede voeding; •frequente kleine maaltijden; •geen alcohol. Bij risico slechte voedingstoestand: • energierijk, energiebehoefte berekend met de Harris&Benedict-formule met toeslagen; •eiwitrijk, 1,2 – 1,5 g/kg actueel gewicht, bij obesitas (BMI > 30 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 27,5 kg/m2 , bij ondergewicht (BMI < 20 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 20 kg/m2.

Q: Wat zijn de kenmerken van het dieetbehandelplan bij een ernstige acute pancreatitis?

•starten met alleen slokjes helder vloeibaar; •uiterlijk 72 uur na opname starten met sondevoeding als voldoende orale intake niet mogelijk is. •orale inname, afhankelijk van wat getolereerd wordt zonder misselijkheid en braken; • energierijk, energiebehoefte berekend met de Harris&Benedict-formule met toeslagen; •eiwitrijk, 1,2 – 1,5 g/kg actueel gewicht, obesitas (BMI > 30 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 27,5 kg/m2 , bij ondergewicht (BMI < 20 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 20 kg/m2; •geen alcohol.

27 belangrijke vragen over Acute en chronische pancreatitis (DBR 30)

Welke functies heeft de pancreas?

1 Endocriene functie: maakt hormonen aan voor de bloedsuikerspiegelregulatie (insuline en glucagon) en somatostatine

2 Exocriene functie: maakt pancreassap/verteringsenzymen aan:

Amalyse (koolhydraatvertering)
Lipase (vetvertering
Trypsine, chymotrypsine en carboxypeptidase (eiwitvertering)

Stelling: De pancreas maakt enzymen in een actieve vorm

Fout, in inactieve vorm, ze worden pas actief in de darmen, zodat het voedsel daar verteerd kan worden.

Welk risicoprofiel hoort bij een acute pancreatitis?

Acuut: overmatig alcoholgebruik, galstenen, virale infecties, hypercalciëmie, hypertriglyceridemie, buiktrauma’s, buikoperaties, medicatie, ERCP, afsluiting van de ductus pancreaticus, pancreas divisum, verhoogde druk in de sfincter Oddi.

Welk risicoprofiel hoort bij een chronische pancreatitis?

Chronisch: herhaaldelijk acute pancreatitis, overmatig alcoholgebruik, galstenen, stofwisselingsziekten, medicatie, erfelijke aanleg, afsluiting van de ductus pancreaticus.

Welke laboratoriumgegevens zijn relevant bij een pancreatitis?

Amylase in serum,
lipase in serum,
C-reactive proteïne.

Welke medicatie wordt nagevraagd bij pancreatitis?

orale bloedglucoseverlagende middelen
insuline
pancreasenzymen
maagzuurremmers
vitamine- en/of mineralensupplementen

Waar is de dieetbehandeling op gericht bij acute en bij chronische pancreatitus?

Acuut: gericht op het voorkomen van complicaties en behandeling van de klachten.

Chronisch: pijnbestrijding, de behandeling van de pancreasinsufficiëntie en andere complicaties, het voorkomen van door ondervoeding gerelateerde morbiditeit en mortaliteit.

Wat zijn doelen van het dieetbehandelplan bij pancreatitis?

handhaven of verbeteren van de voedingsinname in relatie tot de berekende behoefte;
handhaven of verbeteren van het gewicht, op individueel niveau wordt samen met de patiënt een concreet gewicht/BMI bepaald;
verminderen of niet laten toenemen van symptomen zoals pijn en steatorroe (vetdiaree);
normaliseren bloedglucosewaarden naar nuchtere bloedglucosewaarden 4,5 – 8 mmol/l (veneus bloed) en postprandiaal < 9,0 mmol/l bij endocriene pancreasinsufficiëntie (diabetes mellitus);
het leren toepassen van pancreasenzymsuppletie bij exocriene pancreasinsufficiëntie;
verbeteren van de voedingsgewoonten: Richtlijnen goede voeding, bij pancreatitis op basis van alcoholmisbruik een alcoholverbod.

Wat zijn de kenmerken van het dieetbehandelplan bij een milde acute pancreatitis?

•herstarten orale voeding met helder vloeibaar en uitbreiden naar normale consistentie, Richtlijnen goede voeding;
•frequente kleine maaltijden;
•geen alcohol.

Bij risico slechte voedingstoestand:
• energierijk, energiebehoefte berekend met de Harris&Benedict-formule met toeslagen;
•eiwitrijk, 1,2 – 1,5 g/kg actueel gewicht, bij obesitas (BMI > 30 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 27,5 kg/m2 , bij ondergewicht (BMI < 20 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 20 kg/m2.

Wat zijn de kenmerken van het dieetbehandelplan bij een ernstige acute pancreatitis?

•starten met alleen slokjes helder vloeibaar;
•uiterlijk 72 uur na opname starten met sondevoeding als voldoende orale intake niet mogelijk is.
•orale inname, afhankelijk van wat getolereerd wordt zonder misselijkheid en braken;
• energierijk, energiebehoefte berekend met de Harris&Benedict-formule met toeslagen;
•eiwitrijk, 1,2 – 1,5 g/kg actueel gewicht, obesitas (BMI > 30 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 27,5 kg/m2 , bij ondergewicht (BMI < 20 kg/m2) corrigeren naar een BMI van 20 kg/m2;
•geen alcohol.

Kan bij ernstige acute pancreatitis een neussonde gegeven worden?

Sondevoeding kan veilig via een neusmaagsonde gegeven worden. Indien sondevoeding in de maag niet getolereerd wordt en er sprake is van pijn, misselijkheid en/of braken, is een voedingssonde voorbij het ligament van Treitz geïndiceerd;

Welke voeding wordt aanbevolen na herstel van een acute pancreatitis?

Na een milde pancreatits en geen risico slechte voedingstoestand: Richtlijnen goede voeding;
Na een ernstig pancreatitis het energie- en eiwitverrijkte dieet voortzetten tot het gewenste gewicht/BMI bereikt is of behouden kan worden;
Als alcoholgebruik de reden is van de pancreatitis bestaat er een blijvend verbod van alcohol;
Er is geen evidence over het tijdstip van toestaan van alcohol na herstel van acute pancreatitis waarbij alcohol niet de oorzaak is.

Wat is de duur en intensiteit van de behandeling?

Dit is afhankelijk van diverse factoren, zoals ziekteverloop, oorzaak en ernst van de ziekte, klachten, complicaties, voedingstoestand.

Zorgniveau 2; 20 kwartier.
Een jaarlijkse follow-up van 1 – 3 consulten is wenselijk, het gaat hierbij om maximaal 10 kwartier per jaar.

De afscheiding van pancreassap wordt aangestuurd door het hormoon....

Secretine

Dit wordt vrijgemaakt als er voedingsstoffen in de darmen aankomen.

Wat is over het algemeen het verloop van een acute alvleesklier ontsteking?

Acute pancreatitis verloopt bij 80 procent van de patiënten mild en geneest spontaan binnen 5 – 10 dagen. Ongeveer 20 procent van de patiënten ontwikkelt een ernstige pancreatitis waarbij er pancreasweefsel en/of pancreas omringend weefsel afsterft (necrose) en in een later stadium geïnfecteerd kan raken.

Hoe ontstaat een chronische pancreasontsteking?

Herhaalde aanvallen van acute pancreatitis kunnen tot chronische pancreatitis leiden.
Een groot deel van de patiënten met alcoholische pancreatitis ontwikkelt na verloop van tijd een chronische pancreatitis.
Andere, minder vaak voorkomende oorzaken zijn herhaalde aanvallen van acute alvleesklierontsteking, galstenen, stofwisselingsziekten (onder andere cystic fibrosis), medicatie, erfelijke aanleg of een obstructie van het distale deel van de ductus pancreaticus als gevolg van een vernauwing of een tumor.
In sommige gevallen is de oorzaak onbekend. We spreken dan van idiopathische alvleesklierontsteking.

Hoe wordt de ernst van een pancreasontsteking vastgesteld?

Via SIRS (systemic inflammatory response syndrome)

SIRS is gedefinieerd door aanwezigheid van twee of meer van de volgende vier criteria:

– lichaamstemperatuur < 36 °C of > 38 °C;
– hartfrequentie > 90/min;
– ademfrequentie > 20/min;
– witte bloedcellen > 12 x 109/l of < 4 x 109/l of > 10 procent staafkernige neutrofiele granulocyten in de leucocytendifferentiatie.

Welke factor heeft een groot negatief effect op het verloop van acute pancreatitis?

Overgewicht vergroot de kans op een ernstig verloop.

Ongeveer 20 procent van de patiënten met pancreatitis ontwikkelt een ernstige pancreatitis waarbij er pancreasweefsel en/of pancreas omringend weefsel afsterft (necrose) en in een later stadium geïnfecteerd kan raken. Deze necrotiserende pancreatitis gaat gepaard met een hoge sterfte van 8 – 39 procent

Kan diabetes een gevolg zijn van pancreatitis?

Ja, bij een endocriene pancreas insufficiëntie: diabetes mellitus door verlies van pancreasweefsel, waaronder de eilandjes van Langerhans.

Wat gebeurt er bij een exocriene pancreasinsufficientie?

Pancreasenzymen worden in onvoldoende mate geproduceerd. Dit kan steatorroe, gewichtsverlies en een slechte voedingstoestand tot gevolg hebben.

Hoeveel pancreasenzymen worden gesuppleerd bij een chronische exocriene pancreasinsufficiëntie?

aanbevolen wordt 25.000 – 50.000 eenheden lipase per maaltijd en 20.000 –25.000 eenheden bij een snack

Wanneer wordt chirurgie overwogen bij pancreatitis?

Wanneer de frequentie en hevigheid van de pijnaanvallen te hoog is of de ernst van de pijn het leven ondraaglijk maken.

Welke tekorten kunnen ontstaan waneer alcohol de oorzaak is van de alvleesklier ontsteking?

Vitamine B1
Foliumzuur
Magnesium
Zink

Welke voedingstekorten kunnen ontstaan bij een acute pancreatitis die NIET door alcohol veroorzaakt wordt?

Dit vraagt geen bijzondere aandacht, tenzij er sprake is van vetsteatorroe. In dat geval aandacht geven aan de vetoplosbare vitamines (ADEK)

Hoe is de voedingstoestand vaak na enkele jaren bij een chronische pancreatitis?

Een slechte voedingstoestand als gevolg van langdurig onvolwaardige voeding ten opzichte van de Richtlijnen goede voeding, alcoholmisbruik, steatorroe, pijn tijdens het eten, het niet goed kunnen verdragen van bepaalde voedingsmiddelen en een vol gevoel.

Wat is het voordeel van een regelmatig eetpatroon bij een alvleesklierontsteking?

Een regelmatig eetpatroon bevordert de inname en heeft daarmee een positieve invloed op het behalen van de dieetbehandelingsdoelen.

Als pancreasenzymen worden gebruikt, moet gelet worden op een juist gebruik van de enzymen bij de hoofd- en tus- senmaaltijden.

Welke adviezen kunt u geven over het gebruik van pancreasenzymen?

– De capsules moeten zowel bij de hoofdmaaltijd als bij een tussenmaaltijd worden gebruikt wanneer deze vet of eiwit bevat.
– De capsules dienen direct voor of tijdens de maaltijd te worden ingenomen.
– De capsules heel doorslikken (dus niet kauwen) met voldoende water.
– Wanneer het moeilijk is de capsules heel door te slikken, kunnen de capsules worden opengemaakt en moeten de losse enzymkorrels worden ingenomen met een niet te warm, lichtzuur voedingsmiddel (bijvoorbeeld yoghurt, sinaasappelsap of appelmoes).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Pathologie en klinisch redeneren in de tweede lijn

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding