Slecht gekozen. Politieke vertegenwoordiging en electorale wanpraktijken in Nederland, 1795-1917 - Waarborgen voor een harmonieus bestel

18 belangrijke vragen over Slecht gekozen. Politieke vertegenwoordiging en electorale wanpraktijken in Nederland, 1795-1917 - Waarborgen voor een harmonieus bestel

Wat houdt de Kieswet van 1803 in?


Het is een mix van de Staatsregeling 1798, elementen oude Republiek en Franse constitutie van 1802.
Er werd een census ingevoerd voor kiescolleges, leden voor drie jaar benoemd. Hierdoor hadden burgers ongeveer evenveel invloed in de verkiezing van vertegenwoordigers.
Karakter volksvergadering wijzigde: stemgerechtigden van 'grondvergadering' kregen stembiljet thuis. Thuis invullen, werd opgehaald.
Vertegenwoordigende democratie enigszins gehandhaafd.

Wat hield de Kieswet van 1807 van het Koninkrijk Holland?

Wetgevend Lichaam moest bevoegdheden met de koning delen. Kiescolleges door de koning benoemd, niet meer door de burgers. Hij koos uit een nominatie van 26 burgers die voorgedragen waren door lokale bestuurders. Zij droegen ook kandidaten voor voor de Kamer.

Wat luidde de grondwet van 1801 in?

Volgens de historiografie luidde ze een periode van depolitisering en afname van democratische politiek in.
De verkiezingsprocedures die na 1801 werden ontwikkeld weerspiegelden deze opvatting voor een deel.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welk doel hadden de regelingen van 1801-1813 met betrekking tot de verkiezingen?

Het doel was om geschikte afgevaardigden te selecteren. De criteria hiervoor veranderden in de loop van de tijd.

Wat was in de periode na 1801 een geschikte afgevaardigde?

In deze periode werd meer belang gehecht aan sociale klasse dan ervoor. Vlak na 1795 had 'het volk' een grotere stem onder de vertegenwoordigers.

Wanneer en door wie werd het kiesstelsel van 1803 opgeschort

1805, toen Schimmelpenninck aan de macht kwam.
Was van zeer korte duur, daardoor geen nieuw kiesstelsel

Waaruit blijkt dat meer aan sociale status werd gehecht na 1801?


Dat blijkt uit beperking stemrecht, meervoudige getraptheid, benoemingen door koning en keizer.

Wat hield de nieuwe Kieswet in van 1807 van het Koninkrijk Holland?

Het Wetgevend Lichaam, waarvoor de verkiezingen in deze wet geregeld waren, moest deel bevoegdheden met de koning delen.
Kiescolleges werden door de koning benoemd, niet meer door de burgers gekozen.
Koning koos per district 13 leden uit een nominatie van 26 burgers die voorgedragen waren door lokale bestuurders.  Die droegen ook kandidaten 'uit de gegoede Ingezetenen ...en die zich door hunne braafheid en bekwaamheden onderscheiden' voor de Kamer voor.

Hoe werden vanaf 1807 opengevallen posities ingevuld?

De kiesvergadering en het Wetgevend lichaam nomineerden elk vier kandidaten, waarna de koning een keuze maakte.

Wat was een belangrijk discussiepunt bij de vorming van de grondwet in 1814?

De invloed van de koning op het benoemen van leden van de Tweede Kamer. Van Hogendorp wilde een 'gematigde monarchie' en was tegen dit benoemingsrecht.

Hoe zag het kiesstelsel eruit in de periode van 1814-1850?


Leden van de Tweede Kamer werden door de Provinciale Staten gekozen.
De Staten bestonden uit drie standen: adel/ridder, steden en landelijke stand. Elke stand koos leden voor de kiescolleges.

Dit moest een 'harmonie' in het landsbestuur garanderen.

Hoe ging het met het kiesstelsel na de inlijving bij het Franse Keizerrijk?

Het werd onderdeel van het Franse kiesstelsel, waarbij stemgerechtigden op verschillende niveaus voor verschillende doelen bijeengeroepen konden worden. Zij moesten zich bij het opstellen van namenlijsten houden een een lijst waarop bewoners stonden die de meeste belasting betaalden.
De keizer koos uiteindelijk uit de voordracht van de kiescolleges.

Waar waren de procedures op gericht in de periode 1814-1850?

De procedures waren gericht op de samenstelling van de colleges, niet op het tegengaan van ongewenste invloed tijdens de stemprocedure.

Welke vormen van beïnvloeding waren er bij de verkiezing van de Tweede Kamer?


Onder Statenleden veel overleg over stemgedrag.
Gouverneurs beïnvloedden de verkiezing op verzoek van de koning, Willem I wilde instemming van de Tweede Kamer, geen oppositie. Daarom stimuleerde hij een welgevallige keuze van Kamerleden.

Waarom waren de liberalen vooral tegen het indirecte karakter van verkiezingen en overheidsinvloed?

Onder Willem I en Willem II was er veel beïnvloeding van Kamerverkiezingen. De Gouverneurs hielpen de koning. Alleen welgevallige afgevaardigden konden lid van de Tweede Kamer worden. De liberalen waren hier grote tegenstanders van.

Wat werd een aantal jaren later een belangrijk discussiepunt voor de grondwetscommissie van 1814?

De invloed van de koning op het benoemen van leden van de Tweede Kamer.
Van Hogendorp vond benoemen door de koning niet passen bij een 'gematigde monarchie' en was tegen dit benoemingsrecht.
Aylva, Van Maanen, Imhoff waren voor een benoeming door de koning uit een nominatie. Ook Willem I was voor.
Het kwam er echter niet door.

Welke vormen van beïnvloeding waren er bij de verkiezing van de Tweede Kamer onder Willem I?


Onder Statenleden veel overleg om stemgedrag af te stemmen, ondersteuning in ruil voor een wederdienst bij een andere verkiezing.
Stemming door gesloten briefjes, maar griffier wist vaak wie op wie had gestemd.
Gouverneurs beïnvloedden de verkiezing meestal op verzoek van de regering, dat had alles te maken met de manier waarop er naar de Tweede Kamer werd gekeken: Willem I vond dat vertegenwoordigende lichamen slechts bestonden bij zijn gratie. Zijn soevereiniteit ging vooraf aan de grondwet en de Staten-Generaal. Hij verlangde dan ook instemming van de Tweede Kamer, geen oppositie. Daarom zag hij geen bezwaar om tot de totstandkoming van hem welgevallige keuzen een handje te helpen.

Beïnvloedde koning Willem II de kamerverkiezingen ook (1840 op de troon)?

In de eerste jaren niet, maar in 1845 ontstond meer liberale tegenwind en greep hij terug op de methoden van zijn vader.  Hij gaf te kennen dat hij leden wilde 'die zich hebben doen kennen door hun behoudende beginselen'.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo