Wijzen van levering en derdenbescherming - levering bij voorbaat toekomstige goederen

28 belangrijke vragen over Wijzen van levering en derdenbescherming - levering bij voorbaat toekomstige goederen

Wat is geanticipeerd constitutum possessorium?

De levering bij voorbaat van toekomstige roerende zaken, niet-registergoederen wordt over het algemeen geconstrueerd als een geanticipeerd constitutum possessorium. Dit wil zeggen :
afleggen van een tweezijdige verklaring, dat de vervreemder -bij-voorbaat zodra hij het bezit van de zaak verkrijgt, hij de zaak zal gaan houden voor de verkrijger.

3:97 jo. art. 3:90 lid 1 jo. art. 3:115

Is overdracht van een toekomstig goed onmogelijk?

Ja, het is niet mogelijk om op voorhand overdracht te bewerkstelligen van een toekomstig goed. De vervreemder is nog geen rechthebbende en dus ontbreekt het hem aan de vereiste beschikkingsbevoegdheid.

Kan de vervreemder nog voordat hij het goed heeft verworven dit bij voorbaat rechtsgeldig leveren?

Art. 3:97 vermeld expliciet de mogelijkheid om een toekomstig goed bij voorbaat - in afwachting van de eigen verkrijging en daarmee beschikkingsbevoegdheid - te leveren. De wederpartij wordt dan rechthebbende zodra de vervreemder het goed verkrijgt zonder dat daartoe nog een nadere handeling noodzakelijk is.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Stel X koopt bij Y een fiets van een bepaald merk en type. Y kan de fiets niet uit de voorraad leveren, hij verwacht een dergelijke fiets bij de volgende zending. X laat zich de fiets op voorhand door een geanticipeerd consitutum possessorium leveren. Een week later komt een partij fietsen waarvan er 6 aan de omschrijving uit de koopovereenkomst beantwoorden. Krijgt het geanticipeerde c.p. gevolg?

            Nee, zolang Y niet een fiets aanwijst als bestemd voor X. Net zoals bij elke levering is ook bij voorbaat vereist dat het te leveren goed voldoende moet zijn bepaald. Dus als valt vast te stellen op welke zaak de levering ziet. Te zijner tijd moet de verkrijger kunnen aantonen dat de door de vervreemder nieuw verworven zaak aan hem bij voorbaat is geleverd, waardoor hij eigendom heeft verworven. Soms is daartoe nog een nadere handeling van de vervreemder-bij-voorbaat nodig, zoals in dit geval.

Is levering bij voorbaat van registergoederen mogelijk? (nr. 313)

            Nee, 3:97 lid 1, i.v.m. voorkomen bezwaring van de openbare registers met allerlei inschrijvingen. Bij voorbaat kan al wel vast de akte van levering worden opgemaakt. Na verkrijging van het goed door de vervreemder, kan de verkrijger de bij voorbaat opgemaakte akte doen inschrijven zonder dat een nadere handeling van de vervreemder is vereist. 

Kan een koopovereenkomst worden ingeschreven in de openbare registers? Ook m.b.t. een toekomstig registergoed?

            Ja, 7:3 lid 1. Art. 3:97 kent een uitzondering hierop voor een koopovereenkomst m.b.t. een toekomstig registergoed. 

Wat als de vervreemder op het tijdstip dat hij de zaak verkrijgt failliet is bij levering bij voorbaat van roerende zaken? 

            Verhindert intreden beschikkingsbevoegdheid en daarmee totstandkoming overdracht. 

Kan de vervreemder nog vóórdat hij het goed heeft verworven, dit reeds bij voorbaat rechtsgeldig leveren en daarmee kan bewerkstelligen dat zijn wederpartij van rechtswege rechthebbende wordt zodra de vervreemder het goed daadwerkelijk verkrijgt?

Van rechtswege= geen aanvullende levering(shandeling) nodig, zodat verdere tussenkomst van de vervreemder niet noodzakelijk is.

Een toekomstige roerende zaak is door vervreemder V meerdere malen bij voorbaat geleverd, eerst ten titel van koop aan A en vervolgens aan B. Wie wordt eigenaar wanneer V de zaak verwerft? 

            3:97 lid 2. Levering door V aan B heeft tegenover A geen effect. Bij verwerving door V gaat de levering aan A als oudste voor die aan B. A krijgt dus de eigendom. B kan geen bescherming aan 3:86 ontlenen aangezien hij immers tegenover A zich niet op een geldige levering kan beroepen, wat voor bescherming door 3:86 is vereist. 

Arrest Hollander’s kuikenboerderij?

            De levering van een toekomstig goed werkt niet tegen iemand die het goed als gevolg van een eerdere levering bij voorbaat heeft verkregen. Dit geldt ook indien de vervreemder de bij voorbaat geleverde roerende zaak, op het tijdstip waarop hij deze onder zich verkrijgt, wil gaan houden voor een ander. 

Stel: Vervreemder V stelt de zaak in handen van B aan wie hij de zaak ten tweeden male bij voorbaat heeft geleverd. Verkrijgt B de eigendom?

            B kan een beroep doen op een geslaagde levering, maar dat wil niet zeggen dat de eigendom overgaat. V was immers beschikkingsonbevoegd omdat de eigendom al voordoen (namelijk bij V’s verkrijging) krachtens de eerdere leverinb ij voorbaat op A is overgegaan. Is B op dat tijdstip te goeder trouw (en is ook aan de overige te stellen eisen voldaan), dan kan B wel een beroep doen op de bescherming door 3:86 tegen V’s beschikkingsonbevoegdheid. 

Geldt bij levering bij voorbaat van vorderingen op naam de eis van voldoende bepaaldheid?

            Ja, voor beide vormen van cessie geldt dat de akte t.t.v. de levering de daarbij te leveren vordering in voldoende mate dient te bepalen.

Arrest Ontvanger/Rabobank:

- oud recht: grondslageis: vorderingen die op het moment van de levering nog moeten ontstaan moeten hun onmiddellijke grondslag hebben in een rechtsverhouding die op dat moment reeds bestond +

 

- naar huidige recht is voldoende dat de akte van cessie zodanige gegevens bevat dat, eventueel achteraf, aan de hand daarvan kan worden vastgesteld om welke vordering het gaat. 

Op wie is 3:94 lid 2 van toepassing?

            Begrensd tot vorderingen die al aan de vervreemder toebehoren, maar waarvan de identiteit van de schuldenaar nog niet bekend is. 

Is stille cessie bij voorbaat van een toekomstige vordering mogelijk?

            Ja, maar in 3:94 lid 3 beperkt tot vorderingen die op het tijdstip van levering reeds bestaan of rechstreeks zullen worden verkregen uit een dan reeds bestaande rechtsverhouding. Stille cessie van toekomstige huurtermijnen uit bestaande huurovereenkomsten is dus mogelijk, maar niet uit in de toekomst nog te sluiten huurovereenkomsten. 

Kan een dubbele cessie bij voorbaat plaatsvinden?

            Ja, 3:97 lid 2, maar 2e levering bij voorbaat werkt niet tegen de eerste levering bij voorbaat. Dus bij verkrijging van de vordering door de vervreemder heeft de 1e cessie bij voorbaat overdracht tot effect.

 

(Tweede zin lid 2 ziet slechts op roerende zaken niet registergoederen. 3:88 biedt degene aan wie als 2e bij voorbaat is geleverd geen bescherming.)

Wat als de cedent (vervreemder) de bij voorbaat gecedeerde vordering verkrijgt nadat hij in staat van faillissement is verklaard?

            Vordering gaat niet over op verkrijger/cessionaris bij voorbaat. 20 Fw (faillissementsbeslag ook over al hetgeen verkregen tijdens het faillissement) jo 23 (belet beschikkingsbevoegdheid) jo 35 lid 2 Fw. 

Kan een cessie bij voorbaat ook botsen met een op de toekomstige vordering gelegd bijzonder beslag onder de schuldenaar? 

            Ja, omdat 475 (jo 720) Rv een uitzondering bevat op de hoofdregel dat slechts bestaande goederen voor het leggen van beslag vatbaar zijn. 475 maakt beslag bij voorbaat op een toekomstige vordering mogelijk, mits de geexecuteerde haar rechtstreeks zal verkrijgen uit een t.t.v. het beslag reeds bestaande rechtsverhouding (= zelfde beperking als die krachtens 3:94 lid 3 geldt voor stille cessie). 

Stel een schuldeiser cedeert bij voorbaat een al op voorhand beslagen toekomstige vordering. Verkrijgt de schuldeiser vervolgens de vordering daadwerkelijk, is dan de cessie van de vordering aan de beslaglegger tegenwerpbaar?

            Nee, 475 h (jo 720) Rv. Van Berkel/Tribosa. 

Stel nadat een toekomstige vordering bij voorbaat is gecedeerd, legt een derde onder de schuldenaar daarvan bij voorbaat beslag. Doorkruist hier het bijzondere beslag op gelijke wijze als het faill.beslag de overdracht?

Ontvanger/NMB Postbank Groep: nee. 475h Rv is zo te verstaan dat het beslag niet kan worden tegengeworpen aan degene die de vordering verkrijgt krachtens de vóór het beslag verrichte levering die voor die vervreemding is vereist. Anders dan men wellicht zou denken, doet daaraan niet af dat de vorderingen, die immers op het tijdstip van het beslag nog toekomstig waren, pas na het beslag ontstaan. De regel komt erop neer dat verkrijging op grond van een levering bij voorbaat niet kan worden doorkruist door latere bijzondere beslagen van individuele schuldeisers, doch slechts door het algemene faill.beslag.

Is sprake van een geldige overdracht in geval van faillissement van de cedent met een daarvoor cessie bij voorbaat van een daartoe vatbare toekomstige vordering?

Nee.

X is met Y in onderhandeling over de verkoop van een machine en deze heeft al bijna tot overeenstemming geleid. X cedeert de vordering tot betaling van de koopprijs uit de nog te sluiten koopovereenkomst langs de weg van 3:94 lid 1 aan Z en daarna gaat X failliet. De curator rondt de onderhandeling met Y af, wat resulteert in de verkoop van de machine. Heeft Z aanspraak op de vordering?

            Nee, t.t.v. de cessie was deze nog toekomstig. Partijen waren in onderhandeling, maar de overeenkomst was nog niet gesloten omdat Y daarin nog niet had toegestemd. 

Wanneer ontstaat een vordering uit de wet, bijvoorbeeld uit onrechtmatige daad of wanprestatie?

Ze zijn toekomstig als nog niet aan alle wettelijke vereisten is voldaan.
- onr. daad: doet een vordering tot schadevergoeding ontstaan als aan alle vereisten is voldaan, dus bijv. dat er schade moet zijn geleden.

- wanprestatie: hangt af van de aard van de tekortkoming en de wijze waarop het recht op schadevergoeding ontstaat. Bij blijvende onmogelijkheid ontstaat de vordering direct, is nakoming mogelijk dan pas nadat de schuldenaar in verzuim is.

Zijn de nog niet verschenen vorderingen bij duurovereenkomsten, waarbij de vorderingen over en weer afhankelijk zijn van het antwoord op de vraag of de ander zijn verplichtingen nakomt, als toekomstige vordering aan te merken?

Ja, WUH/Emmerig q.q.: na faillissement verschenen en te verschijnen huurtermijnen uit een voor het faillissement gesloten huurovereenkomst zijn op de dag van faillietverklaring als toekomstig aan te merken. Hun ontstaan is afhankelijk van toekomstige, vooralsnog onzekere, omstandigheden waaronder in het bijzonder de daadwerkelijke verschaffing van huurgenot waarvoor de betreffende termijn de tegenprestatie vormt.

Hieronder vallen ook vorderingen uit een pacht-, arbeids- of agentuurovereenkomst.

Zijn de volgende vorderingen toekomstig? A. Vorderingen onder opschortende voorwaarde? B. Vorderingen onder tijdsbepaling? C. Terstond vaststaande periodieke betalingen?

            Anders dan een duurovereenkomst vangt hun bestaan aan t.t.v. het sluiten van de overeenkomst waaruit zij voortvloeien.
Nee, bestaande vordering, maar niet eerder recht op vervulling de daar tegenoverstaande verplichting dan nadat de opschortende voorwaarde in vervulling is gegaan (6:21 jo 22).
B en C: ook bestaande vorderingen.

Stel B koopt van A een productiemachine onder de opschortende voorwaarde dat het langlopende leverantiecontract tussen B en C ook daadwerkelijk tot stand komt. Wat voor overeenkomst hebben A en B gesloten?

            Deze doet direct een verbintenis tot levering en een tot betlaing van de koopprijs ontstaan, zij het dat hun beide werking is opgeschort totdat zich een toekomstige onzekere gebeurtenis heeft gerealiseerd (6:21 jo 22). 

A heeft aan B een auto verkocht te betalen over 1 jaar. A cedeert de vordering tot betaling van de koopprijs aan C. Een half jaar daarna gaat A failliet. Deert dit C?

            Nee, hij heeft een bestaande vordering gecedeerd gekregen. (=voorbeeld van een vordering onder tijdsbepaling). 

Wat wordt bedoeld met doorkruising van de overdracht door faillissement icm bij voorbaat geleverde vorderingen op naam?

Indien de cedent de bij voorbaat gecedeerde vordering verkrijgt NADAT hij in staat van faillissement is verklaard, verhindert het algemene faillissementsbeslag dat de vordering overgaat op de cessionaris-bij-voorbaat.

art 20 FW: over al wat de failliet gedurende het faillissement verkrijgt
art 23 FW: geen beschikkingsbevoegdheid

Welke categorieen vordering zijn niet toekomstig, volgens Hoge Raad?

De volgende categorieen van vordering zijn reeds bestaand:
Vorderingen
1. onder opschortende voorwaarde
2. Onder tijdsbepaling
3. Tot terstond vaststaande periodieke betalingen

Hun bestaan vangt al aan ten tijde van het sluiten van de overeenkomst waaruit zij voortvloeien. Gaat de cedent na cessie failliet dan blijft dit voor de cessionaris zonder gevolg.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo