Regering - De regering staat centraal - Inleiding

9 belangrijke vragen over Regering - De regering staat centraal - Inleiding

Hoe kunnen we de verhouding tussen het parlement en de regering in THEORIE en in de PRAKTIJK bekijken?

  • Theorie: de regering voert de beslissingen vh parlement uit. Het parlement is de 1e macht, want het is democratisch verkozen en het maakt de wetten en keurt ze goed. De regering lijkt ondergeschikt, want ze moet het vertrouwen vragen aan de het parlement en ze is onderworpen aan de controle van de regering.
  • Praktijk: regering is de cockpit van het de gehele politiek

Wat is het principe van de scheiding der machten en wat vloeit eruit voort?

Dit principe gaat terug op de Franse politieke filosoof Montesquieu.

  • Hij ging er vanuit dat iedereen die macht bezit, geneigd is die te misbruiken. Daarom stelde hij voor om de macht tussen de drie instanties te verdelen: de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht.

  • Elk van deze machten worden beperkt en kan door de andere machten gecontroleerd worden. Dit wordt het systeem van checks and balances genoemd.

Waarom zeggen we dat de volledige scheiding der machten slechts een theorie is?

In de prakijk bestaat er overlapping tussen de verschillende machten en moeten ze samenwerken.
  • Zo speelt naast de wetgevende macht, ook de uitvoerende macht een belangrijke rol in het maken van wetten. Er worden bv meer wetsontwerpen aangenomen dan wetsvoorstellen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe komt het dat er meer wetsontwerpen worden aangenomen dat wetsvoorstellen?

Doordat de regering voor haar wetsontwerp al een meerderheid heeft, terwijl het parlement nog op zoek moeten naar voldoende steun.

Waarom zeggen we dat er een machtstoename is van de regering waardoor de parlementaire mogelijkheden sterk uitgehold worden?

  1. De osmose tussen de parlementaire meerderheid en regering leidt ertoe dat  het voornamelijk de oppositiepartijen zijn die de mogelijkheid tot toepassing van de controletechnieken benutten.
  2. De parlementsleden uit de partijen die de regering vormen, stellen zich zelden openlijk kritisch op.
  3. Parlementen brengen ook zelden regeringen ten val.

Hoe kunnen we het begrip 'uitvoerende macht' in enge en in brede zin omschrijven?

  • Enge/ staatkundige zin (H9): de macht die de we.en uitvoert en het land bestuurt. De uitvoerende macht (= regering) moet de beslissingen van de wetgevende macht uitvoeren en het dagelijks bestuur vh land op zich nemen
  • Brede zin (h10): de uitvoerende macht is breder dan de regering en omvat ook de administratie, die het beleid zoals het door de regering is bepaald, moet uitvoeren.

De BVH van de uitvoerende macht zijn allemaal toegewezen bevoegdheden. Wat is de belangrijkste?

Het uitvoeren van de wetten, hiervoor kan de UM 'uitvoeringsbesluiten' nemen
  • MAAR: in de werkelijkheid is de regering veel belangrijker dan de term 'UM' laat uitschijnen: De regering is de stuwende motor in onze democratie en beperkt zich niet zomaar tot het passieve uitvoeren van wetten.

Welke verschillen zijn er tussen de politieke uitvoerende macht (politici) en de bureaucratische uitvoerende macht (de administratie)?

  1. Verschil in rekrutering:
    • In een parlementair systeem bestaat de uitvoerende macht in theorie uit verkozen ministers (behoudens uitzonderingen zoals Frank Vandenbroucke)
    • De administratieve UM bestaat niet uit verkozenen, maar uit statutaire of contractuele ambtenaren
  2. Verschil in doelstellingen:
    • Verkozen ministers moeten een beleid tot stand te brengen dat conform is met de ideologische standpunten van de partij of hun coalitie.
    • Ambtenaren moeten objectief het beleid uitvoeren, los van ideoplogie of politieke overtuigingen.

Wat is een tweede component van de uitvoerende macht, naast de regering?

Het staatshoofd.
  • De manier waarop deze functie wordt ingevuld, is afhankelijk van het politieke systeem:
    • In een presidentieel systeem kan de president zowel de functie van staatshoofd als van regeringsleider tegelijkertijd uitoefenen.
    • In een parlementair systeem worden die functies opgesplitst.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo