Multilevel governance: Nederland en Europa

11 belangrijke vragen over Multilevel governance: Nederland en Europa

Wat is een unitair systeem?

Een bestuurstelsel waarin bestuursmacht vooral bij de centrale overheid is geconcentreerd, denk aan Nederland

Wat is een federaal systeem?

Een bestuursstelsel waarin bestuursmacht is verdeeld tussen centrale en decentrale eenheden, zoals in België of Duitsland

Met welke vorm van federaal bestuur kan je de EU het best omschrijven?

Als een confederatie, dus als een samenwerking tussen verschillende (lid)staten. Hierbij is er ook sprak van intergovernmentalisme: een samenwerking tussen lidstaten op veel terreinen zonder tussenkomst van het Europees Parlement
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het verschil tussen intergovernmentaal en supranationaal binnen de EU?

Intergovernmentaal: bestuursorgaan van samenwerkende lidstaten met eigen bevoegdheden op de betreffende terreinen:
- Europese Raad, Raad v. Ministers ('neutrale' Commissie)
- Gedeelde bevoegdheden: interne markt, milieu, sociaal beleid etc.
- Strijd over de benoeming vd Commissie
- Bijzondere wetgevingsprocedures (alleen Raad): gevoelige onderwerpen
- Art. 291 (comitologie): 'implementing acts' van de Commissie met lidstaten
- Gele of oranje-kaart procedure

Supranationaal: autonoom handelend bestuursorgaan waaraan de samenwerkende lidstaten hun bevoegdheden hebben overgedragen
- Europees Parlement
- Exclusieve bevoegdheden: douane, mededingingsregels, internationale handel, monetair beleid
- Gewone wetgevingsprocedure

Wat is het verschil tussen een federale en een unitaire staat?

- Unitair systeem: politiek gefocust op nationaal niveau -> bevolking heeft meer het gevoel dat het onderdeel uitmaakt van een politieke gemeenschap
- Federaal systeem: onafhankelijkheid op lokaal niveau, ook lagere overheden hebben wettelijke bevoegdheden

Nederland is een unitaire staat waarbij dezelfde regelgeving geldt tussen verschillende provincies.

Duitsland is een federale staat waarbij verschillende provincies, verschillende soorten regelgeving hebben.

Welke normen van federalisme zijn er? Waarin verschillen deze van elkaar? Gebruik voorbeelden.

- Asymmetrisch federalisme: delen (decentrale overheden) hebben ongelijkwaardige bevoegdheden binnen het stelsel (Rusland)
- Duaal federalisme: de federatie (het geheel) en de delen werken onafhankelijk van elkaar met eigen verantwoordelijkheden (België)
- Coöperatief federalisme: de federatie en delen werken nauw met elkaar samen (Verenigde Staten)
- Quasi federatie: formeel gezien een unitair systeem, maar met kenmerken van een federatie. Op papier is en sprake van een unitair systeem, maar er zijn bepaalde regeringen binnen het grote systeem (Verenigd Koninkrijk)
- Confederatie: een samenwerking tussen staten waarbij relatief veel macht bij de leden is (EU)

Wat zijn de voordelen van een federaal systeem?

Voordelen:
- Zorgt voor betere checks and balances
- Vermindert overschot van zaken/problemen etc. op centraal niveau
- Moedigt concurrentie tussen staten/provincies aan
- Biedt kansen voor beleidsexperimenten
- Brengt de overheid dichter bij de mensen

Wat zijn de nadelen van een federaal systeem?

- Kan minder effectief zijn in antwoord op veiligheidsdreigingen
- Beslissingen komen langzamer tot stand en zijn gecompliceerder
- Hoe burgers worden behandeld hangt af van waar ze wonen
- Onduidelijkheid omtrent de verantwoordelijkheid

In hoeverre is de EU een federale staat?

De EU is een confederatie, waarbij er een samenwerking is tussen lidstaten. De EU bestaat uit intergouvermentele en supranationale organisaties. Vanwege de aanwezigheid van een overkoepelend orgaan en de toename van Europese integratie is er steeds minder sprake van een federatie. Maar de lidstaten hebben het momenteel nog steeds voor het zeggen, zoals de Raad v Ministers

Wat houdt de subsidiariteitstoets van nationale parlementen op basis van het Verdrag van Lissabon in?

Dit houdt in dat nationale parlementen bezwaar kunnen maken tegen wetgevingsvoorstellen van de EC. Dit bezwaar moet binnen 8 weken gebeuren en elk nationaal parlement heeft 2 punten (kan onderverdeeld worden in gele of oranje kaart)

-> bezwaren hebben niet veel zin, omdat de voorstellen vaak alsnog worden doorgezet

Wat houdt het behandelvoorbehoud van het Nederlandse parlement in?

Soms is een onderwerp van nationaal belang waarbij het parlement en de regering (moeten) inzien dat dit bovenaan de agenda moet komen te staan. Het parlement verzoekt dan ook de regering niet te stemmen voordat er een debat is gevoerd; Brussel kan hierdoor dan ook geen besluiten nemen voordat de TK heeft gedebatteerd. Dit instrument bestaat sinds 2009 en heeft als doel dat de TK geïnformeerd wordt over een bepaald onderwerp

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo