Startpagina / Samenvattingen / Praktisch Europees recht / recht-overheid-publiekrechtelijke

Machtspositie

33 belangrijke vragen over Machtspositie

Wat zijn de rechtsbronnen van de EU?

Primair recht (oprichtingsverdragen en EU verdrag)
Secundair recht (verordeningen, richtlijnen, besluiten, aanbevelingen en adviezen)
Rechterlijke uitspraken Hof van Justitie
Algemene beginselen / ongeschreven recht

Wat is het belangrijkste kenmerk van een besluit?

Het is geen wetgeving, maar uitvoering van wetgeving, gericht op individu, rechtspersoon of lidstaat.

Wat is de jurisprudentie die voortkwam uit het Costa arrest?

EU is eigen rechtsorde, die altijd voorgaat (ook bij later toegevoegde nationale wetgeving()

Kan een particulier rechten ontlenen aan verdragsbepalingen?

ja, indien verplichting:
§ duidelijk is
§ onvoorwaardelijk is
§ een recht voor particulieren inhoudt

Wat wordt bedoeld met 'duidelijk', 'onvoorwaardelijk' en 'recht voor particulieren'?

Duidelijk: Niet voor meerdere uitleg vatbaar zijn
Onvoorwaardelijk: moet geen indicatie zijn of van bepaalde omstandigheden afhankelijk zijn
Recht voor particulieren: dus niet een opdracht aan een staat

Welke EU beleidsinstrumenten zijn er nog meer, naast richtlijnen?

·Verordeningen (art. 288 VWEU); algemeen van aard, verbindend, rechtstreeks toepasselijk; geldt rechtstreeks, hoef je als nationale overheid niets aan te doen
·Besluiten (art. 288 VWEU), verbindend, geen algemene werking;

Wat betekent 'directe werking'?

Dat de burger zich rechtstreeks op een bepaald artikel kan beroepen in het EU recht.

-moet duidelijk zijn (en niet vaag)
-er moet een recht van de burger uit gehaald kunnen worden

In een tekst staat: “De richtlijn heeft voor decentrale overheden zelf geen directe gevolgen.”

Toch kan het – in algemene zin voor een decentrale overheid wel degelijk gevolgen hebben als de richtlijn niet is omgezet.

Op basis van welk(e) beginsel(en) van gemeenschapsrecht is de decentrale overheid gebonden aan het Europese recht?

Art. 4 lid 3 (VEU) Loyale samenwerking; gelijkheid lidstaten;
Lidstaten zijn verantwoordelijk voor het feit dat alle decentrale overheden zich moeten houden aan alle Europese regels

Onder welke voorwaarden geldt een richtlijn rechtstreeks voor een lokale overheid?

Als deze niet of niet juist of niet tijdig is omgezet door de nationale overheid

Wat zijn de bevoegdheden van het Europese Hof?

-Verdragsinbreukprocedure
-Vernietigingsberoep

Welke drie fasen kent de Verdragsinbreukprocedure?

-administratieve fase
-adviesfase
-gerechtelijke fase

Als er iemand is, die vindt dat 1 van de lidstaten inbreuk maakt op het verdrag, kan deze zich wenden tot de commissie. De EC onderzoekt dit en moet in actie komen als blijkt dat iemand zich niet aan dat verdrag houdt.

Als de EC van oordeel is dat sprake is van inbreuk, dan volgt administratieve fase (soort voorprocedure, waarin land brief krijgt); daarna volgt adviesfase (maak binnen x maanden een einde aan het inbreuk van het verdrag); als deze termijn verstreken is en er gebeurt niets, dan volgt de gerechtelijke fase.

Wat zijn de doelen van de prejudiciële werking?

•uniformiteit
•rechtsbescherming
•verenigbaarheid nationaal recht met gemeenschapsrecht

Welke drie voorwaarden voor aansprakelijkheid t.a.v. burgers gelden?

Geschonden regel strekt ertoe rechten aan particulieren toe te kennen
De schending kan aan de lidstaat worden toegerekend
Er is een direct causaal verband tussen schending en schade

Jurisprudentie: wat zegt het Konle arrest?

–Burgers kunnen ook decentrale overheid aansprakelijk stellen voor schade ten gevolge van inbreuk op het gemeenschapsrecht

Jurisprudentie: wat zegt het Constanzo arrest?

Decentrale overheden zijn zelf verantwoordelijk voor uitvoeren van richtlijnbepalingen

Welke twee soorten besluiten ken je?

•Besluit van algemene strekking
–Algemene regels
–Geldend voor langere tijd
–Op meer mensen van toepassing

•Beschikking
–Gericht op individu, groep met name genoemde personen of zaak

Wat voor soort besluiten van algemene strekking zijn er?

Algemeen verbindend voorschrift

Algemene regels waaraan iedereen is gebonden

Plan

Besluit dat samenhang brengt tussen verschillende onderdelen van beleid

Beleidsregels

Geeft aan hoe bestuursorgaan omgaat met beleidsruimte of uitleg in een wet

Wat voor soorten algemeen verbindende voorschriften zijn er?

•(Meeste) wetten in formele zin

•Algemene maatregelen van bestuur (‘besluiten)

•Ministeriele regelingen (‘regeling’ of ‘voorschrift’)

•Verordeningen (provincie, gemeente, waterschap)

Wat zijn de ondergrens en bovengrens bij wetgevende bevoegdheid voor gemeenten?

De bovengrens wordt overschreden wanneer de gemeentelijke verordening regels wil stellen op gebieden die niet aan de gemeentelijke regelgeving toekomen, omdat zij op landelijk of provinciaal niveau geregeld zijn of geregeld moeten worden.

De ondergrens wordt overschreden wanneer de gemeentelijke ordening regels wil stellen die niet het belang van de gemeente, maar de bijzondere belangen van individuele burgers raken.

Wat is het doel van beleidsregels?

rechtszekerheid
rechtsgelijkheid

Welke drie vormen van bestuurlijk toezicht onderscheiden we?

•Preventief toezicht
–Goedkeuring (toestemming) bijv. art 203 Gemeentewet
–Verklaring van geen bezwaar bijv. art 2.27 Wabo
•Repressief toezicht
–Vernietiging
•Positief toezicht
–Aanwijzing
–Dwingen tot besluitvorming
–Bevoegdheid wordt in bijzondere wet toegekend
–Geen algemene bepalingen in Awb
–Voorbeeld: art. 4.2 Wro

Wat wordt geregeld in een bevoegdhedenovereenkomst?

–bepaalde bestuursbevoegdheid wordt niet, beperkt of op bepaalde manier gebruikt
–Vaak in ruil voor een tegenprestatie
–Vereiste: beleidsvrijheid

Wat wordt geregeld in een beleidsovereenkomst?

–Bestuur gebruikt privaatrechtelijke bevoegdheid om beleid te realiseren
–Meestal verkoop van grond

Waar is wettelijke bevoegdheid geregeld om bevoegdhedenovereenkomst aan te gaan?

Als je beleidsvrijheid hebt, heb je de vrijheid te bepalen hoe je hier mee om wil gaan. Staat niet expliciet in de wet.

Mag overheid gebruik maken van in privaatrecht toekomende bevoegdheden in plaats van publiekrechtelijke bevoegdheden?

•Voorziet de publiekrechtelijke regeling in een antwoord op die vraag?
–Bijv. art. 122 Woningwet (hierin staat: alles wat met bouwen te maken heeft, moet via bestuursrecht geregeld worden)

•Zo niet, dan is de vraag of het gebruik van de privaatrechtelijke bevoegdheid, de publiekrechtelijke regeling op onaanvaardbare wijze doorkruist. Indien nee, dan ja,.

Wat zijn de Windmill criteria?

·Is handhaving langs publiekrechtelijke weg mogelijk?
Nee: privaatrechtelijk toegestaan.
Ja:

Biedt de publiekrechtelijke weg meer waarborgen aan de burger?
Leidt de publiekrechtelijke handhaving tot een vergelijkbaar resultaat als de privaatrechtelijke handhaving?

3 x JA betekent doorkruising van het publiekrecht. De privaatrechtelijke weg is gesloten of had niet gekozen mogen worden.

Geef vijf kenmerken van een convenant

•Schriftelijk vastgelegde afspraken
•Meerdere partijen, waarvan ten minste één overheid is
•Een uitruil van prestaties
•Bereiken van bepaalde overheidsdoelen
•Beloften over gebruik publiekrechtelijke bevoegdheden of anderszins gericht op verwezenlijking overheidsbeleid

Wat regel je in een convenant?

•Partijen
•Concrete doelstellingen
•Verplichtingen, rechten:
•Sancties niet-nakoming
•Looptijd, verlenging effectmeting en evaluatie convenant
•Wijziging, beëindiging en looptijd convenant

Langs welke twee wegen wordt de interne markt door het VWEU verwezenlijkt?

verbodsbepalingen voor belemmeringen in tussenstaats verkeer
bevoegdheidsbepalingen om overige belemmeringen af te schaffen

Noem drie soorten belemmeringen die het gevolg waren van staatsgrenzen

fysieke beperkingen (personencontroles, vervoermiddelcontroles)
technische beperkingen (pakje boter in Belgie kubusvorm, in Duitsland rechthoek)
fiscale beperkingen (verschillen in belasting, dubbele belasting)

Waar leiden de vier vrijheden toe?

wegnemen van discriminatie
tegengaan van protectionisme

Vrij verkeer van diensten gaat om verplaatsing van 2 soorten verkeer, welke?

verplaatsen van dienstverrichter/dienstontvanger (transport, NL tandarts in IT)
verplaatsen van de dienst zelf (bv. telecommunicatie)

Welke twee groepen belemmeringen vallen niet onder verbodsbepalingen?

uitzonderingen op verboden
verschillen tussen nationale wetgeving

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Praktisch Europees recht | 9789001802394 | M Wormsbecher

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.