Startpagina / Samenvattingen / Praktisch staatsrecht / koning-staten-grondwet

De Nederlandse staat en zijn bewoners - De nederlandse staat - Het Koninkrijk der Nederlanden

68 belangrijke vragen over De Nederlandse staat en zijn bewoners - De nederlandse staat - Het Koninkrijk der Nederlanden

Waar bestaat Koninkrijk der Nederlanden uit?

Bestaat uit Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Dit staat in artikel 1 Statuut voor het koninkrijk der Nederlanden. Art 1a Statuut voor het koninkrijk der Nederlanden is de koning, koning van vier landen.

Welke landen vallen onder het Koninkrijk der Nederlanden?

Het Koninkrijk omvat de landen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten (art. 1 lid 1 Statuut). Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden) maken deel uit van het staatsbestel van Nederland (art. 1 lid 2 Statuut) en hebben de status gekregen van openbaar lichaam in de zin van art. 134 Grondwet.

Wat staat er in art. 6 en 7 Statuut voor Koninkrijk der Nederlanden?

Art 7 gaat over dat wij een Raad van ministers hebben van het koninkrijk die de belangen behartigd van het Koninkrijk der Nederlanden in zijn aangelegenheden art. 6

Waarom zou kunnen worden betwijfeld of het Raad van ministers van het koninkrijk een organieke regeling betreft?

Bij een organieke regeling moet de Grondwet stellen dat die wet moet komen. Maar het staat in het Statuut, niet in de grondwet

Het Koninkrijk der Nederlanden heeft volgens het boek ‘veel weg van een statenbond’. In welk opzicht is dat het geval?.

Dat herken je aan art. 6 en 7 Statuut voor Koninkrijk der Nederlanden

Uit welke bepalingen van de Grondwet is af te leiden dat het overheidsgezag in Nederland is gedecentraliseerd?

Decentralisatie staat in de grondwet art. 124

Stel: het land Nederland zou moeten worden omgevormd tot een federale staat. Zouden in zo’n federale staat de huidige provincies kunnen blijven voortbestaan?

Provincies blijven bestaan maar krijgen meer bevoegdheden.

Mag iemand tegelijkertijd lid van de Tweede Kamer en rechter zijn?

Nee, vanwege Trias politica. Scheiding van de drie machten. Dat zou beteken dat iemand in twee machten werkzaam is. Dat mag niet.

Wat staat er in art. 24 GW?

Het koningschap is erfelijk en wordt vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau

Wat staat er in art. 25 en 30 GW?

Als troonopvolger wijst de wet het oudste kind van de koning aan. Wilt het oudste kind niet dan vragen ze aan het een na oudste kind enz. Koning kinderloos? Dan kunnen zijn broers of zusters aanspraak maken op de troon. Bij gebrek aan een opvolger kan de formele wetgever, met 2/3 meerderheid aan stemmen, iemand tot koning benoemen.

Wat staat er in art. 28 GW?

Voor het aangaan van het huwelijk heeft de (toekomstige) koning toestemming nodig van de Staten-Generaal op voorstel van de regering.

Wat staat er in art. 32 GW?

De koning wordt ingehuldigd in de hoofdstad van Nederland

Wat staat er in art. 37 en 38 GW?

De troonopvolger wordt van jongs af aan grondig op zijn taak voorbereid. De grondwet voorziet ook in de situatie dat de Koning vanwege zijn jonge leeftijd, door ziekte of anderszins niet (meer) in staat is om het koninklijke gezag uit te oefenen. In dat geval zal een door de wetgever aangestelde regent of het, speciale adviesorgaan de Raad van State tijdelijk het koninklijk gezag uit oefenen.

De laatste zin van de toespraak van koningin Beatrix (zie de openingscasus van hoofdstuk 3) gaat over de rol van de koning in een parlementaire democratie en luidt: “ (…) Zo kan het Staatshoofd inhoud geven aan zijn taak en wordt vermeden dat hij in de politieke sfeer zijn eigen rol speelt”. Zijn de uitspraken die Willem-Alexander tegenover de Britse journalisten heeft gedaan hiermee niet in strijd?

Er is sprake van een politieke uitspraak. De minister-president is in de praktijk verantwoordelijk voor de koning (de koning is onschendbaar). Dus we mogen aannemen dat er vooraf afgesproken is wat de koning gaat zeggen. De koning mag dit zeggen.

De minister-president is not amused, dat één van de ministers uit de school is geklapt. Is de minister-president bevoegd om deze minister te ontslaan

Ministers worden benoemd bij koninklijk besluit. Een koninklijk besluit is een besluit van de regering. Deze moeten worden ondertekent door de koning, ministers en/of staatssecretarissen. Art. 48 Gw stelt dat de koning en/of staatsecretarissen niet zomaar een minister mogen ontslaan zonder de handtekening van de minister-president. Dus de minister-president mag niet zonder toestemming van de koning en/of staatssecretarissen een minister ontslaan.

De IND is de ambtelijke dienst die zich bezighoudt het beoordelen van asielaanvragen. Waarom dienen de ambtenaren van de IND beslissingen van de staatssecretaris uit te voeren?

staatssecretaris is de enige die bevoegdheden heeft. De ambtenaren hebben mandaat van de staatssecretaris gekregen. Diegene die mandaat geeft blijft altijd bevoegd om ook besluiten te kunnen nemen

Wat regelt de grondwet?

Regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht.

Wat regelt het statuut?

Regelt de organisatie van het Koninkrijk en de onderlinge verhoudingenen samenwerking tussen Nederland en de overzeese delen van het Koninkrijk.

Wat doet de Raad van State?

De raad van State is een adviesorgaan voor het parlement. Ze brengen adviezen uit aan de Nederlandse regering over voorgestelde wetten en algemene maatregelen van bestuur (AMvB). Ze spreken recht bij bestuurlijke geschillen. De koning is voorzitter en benoemt andere leden bij Koninklijk Besluit voor het leven.
Dit staat in art. 73 GW

Is de volgende stelling juist of onjuist? ‘Constitutionalisme kan tot uitdrukking komen in
staatsvormen en regeringsvormen’

Juist, Constitutionalisme houdt in een spreiding over verdeling van bevoegdheden over meerdere ambten, waarbij er niet één ambt is met de hoogste macht. Constitutionalisme kan tot uitdrukking komen in staats- en regeringsvormen

Is de volgende stelling juist of onjuist? ‘Het land Nederland is een gedecentraliseerde
eenheidsstaat. Dit betekent dat alle functies door ambten binnen verschillende
overheidsverbanden worden uitgeoefend

Het klopt dat het land Nederland een gedecentraliseerde eenheidsstaat is. Het klopt echter
niet dat alle functies binnen verschillend e overheidsverbanden worden uitgeoefend. Binnen
Nederland worden bepaalde functies enkel binnen het centrale overheidsverband
uitgeoefend, bv. defensie, buitenlands beleid en r echtspraak

Op grond van welk artikel kan de Tweede Kamer de informateur verzoeken om inlichtingen over het verloop van het formatieproces?

Dit staat in art. 139b Rvo

In artikel 44 lid 1 Grondwet staat: ‘Bij koninklijk besluit worden ministeries ingesteld’.
Behelst dit ook de bevoegdheid om taken tussen ministeries te verdelen en over te dragen?

dat artikel 4 4 lid 1 Grondwet ziet op de interne verdeling van taken tussen bewindslieden en de grondslag biedt om te bepalen wie van hen voor de vervulling van welke taken verantwoordelijk is

Op grond van welk artikel is de staatssecretaris gebonden aan besluiten van de
ministerraad?

Artikel 12 lid 2 Reglement van Orde van de Ministerraad

Is de minister-president aan de Tweede Kamer verantwoording schuldig met betrekking tot
de handelwijze van de kroonprins(es)?

In hoeverre er verantwoordelijkheid bestaat v oor het handelen van
de leden van het koninklijk huis, is afhankelijk va n de concrete gedraging van het lid van
het koninklijk huis in relatie tot het openbaar belang.

Waar is geregeld dat de regering met een beroep op het belang van de Staat kan weigeren
om bepaalde inlichtingen te verstrekken?

art. 68 GW

Waarom is het gebruik van een parlementaire enquête soms te verkiezen boven de andere
vormen van parlementair onderzoek?

Het recht van enquête maakt het mogelijk om personen te verplicht en
mee te werken, zie artikel 14 Wet op de parlementair e enquête (WPE). Verder kunnen
getuigen en deskundigen onder ede worden gehoord, zie artikel 13 WPE

Stel dat de Kamer externe deskundigen zou vragen om onderzoek te doen naar de
zorgfraude. Bestaat er voor de uitkomsten van dit onderzoek politieke
verantwoordelijkheid?

Nee,
Bij een zogenaamd ‘verzoekonderzoek’ of extern onderzoek ontbreekt een rechtstreekse
politieke verantwoordelijkheid. Toelichting Bij sommige vormen van onderzoek, zoals
onderzoek door een Kamercommissie of een werkgroep uit een vaste commissie is er een
duidelijke politieke verantwoordelijkheid voor de uitkomsten. Bij een zogenaamd
verzoekonderzoek of extern onder zoek ontbreekt rechtstreekse politieke
verantwoordelijkheid.

Kan een politieke partij een Kamerlid tot zetelafstand dwingen als dit lid, tegen de
partijafspraken in, niet voor een motie van wantrouwen tegen de minister heeft gestemd?

Uit het verbod van last (artikel 67 lid 3 Grondwet) volgt een bescherming van de kiezer
tegen politieke partijen en anderen. Derden, inclusief de politieke partijen, hebben geen
juridische middelen om een volksvertegenwoordiger tot zetelafstand te dwingen.

Wat was er aan de hand in 1848 tot en met 1917 met betrekking tot het kiesrecht?

1848 tot 1917 hadden wij het meerderheidsstelsel. De kandidaat die in een district de absolute meerderheid behaalde, verwierf een kamerzetel. Dit stelsel geldt tegenwoordig nog in Frankrijk, Engeland en Amerika. In Engeland en Amerika wint de kandidaat die per district de meeste stemmen behaalt, ook al is dit minder dan 50%.

Kunnen mensen doormiddel van voorkeursstemmen worden verkozen?

Er zijn mensen die doormiddel van voorkeurstemmen zijn verkozen. Als iemand meer dan 25% van de kiesdeler haalt en de partij al een zetel heeft wordt die naar boven verschoven.

Kan een partij een zetel krijgen als zij de kiesdeler niet hebben gehaald?

Nee, Je moet minimaal een keer de kiesdeler hebben gehaald om in het parlement te komen.

Wie is de Nationale ombudsman?

Als derde hoge college van staat noemt de grondwet de in 1981 ingestelde nationale ombudsman. Hij onderzoekt naar gedragingen van bestuursorganen. Hij is als het ware een soort waakhond. Hij wordt voor de duur van zes jaar benoemd door de tweede kamer. Hij mag geen oordeel geven over regelgeving of beleid en kan een klacht pas behandelen als de klager geen andere rechtsbeschermingsmogelijkheden meer heeft. Uitspraken van de nationale ombudsman zijn niet bindend.

Kan de formele wetgever adviescommissies instellen?

Daarnaast kan de formele wetgever vaste adviescommissies instellen en kan de regering en/of de minister tijdelijke adviescommissies instellen.

Heeft iedereen de bevoegdheid om wetten te maken?

Niet iedereen heeft de bevoegdheid tot het maken van regelgeving. Deze bevoegdheid komt toe aan organen van de overheid en de bevoegdheid moet volgens het legaliteitsbeginsel zijn verkregen op grond van de wet.
Er zijn slechts twee manieren om regelgevende bevoegdheid te verkrijgen:
1.de Grondwet kent een eigen, zelfstandige nieuwe bevoegdheid toe aan een overheidsorgaan of;
2.een al bestaande bevoegdheid wordt overgedragen door een overheidsorgaan aan een ander overheidsorgaan.

Wat is in 1848 mede door Thorbecke vastgelegd?

In 1848 is mede door Thorbecke de gedecentraliseerde eenheidsstaat grondwettelijk vastgelegd. Vanwege de nieuwe indeling van de grondwet kreeg de koning aanzienlijk minder te zeggen en andere overheidsinstanties aanzienlijk meer.

Wat is gedecentraliseerde eenheidsstaat?

Een staatsvorm waarbij territoriale eenheden binnen een eenheidsstaat zelfstandige bevoegdheden hebben. Dit betekent dat de nadruk ligt op de landelijke of centrale overheid. Deze hoogste bestuurslaag zorgt voor wetgeving en toezicht.

Wat zijn de twee doelen van verticale spreiding van taken en bevoegdheden over zelfstandige openbare lichamen?

1.Er wordt voorkomen dat de macht zich concentreert bij een bepaald overheidsorgaan
2.De organen van decentrale openbare lichamen beter in staat om in te spelen op de omstandigheden en belangen van een bepaald gebied, de bepaalde functie of de betreffende bedrijfs- of beroepssector.

Wat staat er in art. 80 en 81 Provw?

Provinciale staten en gedeputeerde staten kunnen Statencommissie instellen die hun besluiten voorbereiden (art. 80 Provw). Ook kunnen ze bestuursbevoegdheden delegeren aan eigen bestuurscommissies (art. 81 Provw).

Taken en bevoegdheden van provinciale staten?

De grondwet kent aan Provinciale Staten de bevoegdheid toe om de leden van de eerste kamer te kiezen (art. 55 GW). Moet in beginsel drie maanden na de verkiezingen van Provinciale Staten gebeuren. In kieswet is deze procedure geregeld. Waterschappen wordt door de provinciale staten ingesteld en opgeheven (art. 133 GW). Ook is er art. 143 Provw.

Hoe zijn de financiën van de provincie geregeld?

Wordt gedekt door inkomsten uit de door hen geïnde provinciale belastingen en door algemene uitkeringen en doeluitkeringen van het Rijk in het provinciefonds, volgens de verdeelsleutel in de financiële-verhoudingswet. Doeluitkeringen zijn uitsluitend bestemd voor het realiseren van een vooraf vastgesteld doel. De wet, waaronder de Provinciewet bepaald welke belastingen de provincies mogen heffen (art. 132 GW).

Wat staat er in art. 220 Provw?

Provinciale staten leggen belastingen vast van de provincie

Wat staat er in art. 201 Provw?

De gedeputeerde staten beheren dit en leggen hierover verantwoording af aan de provinciale staten.

Wat staat er in art. 79a en 79p Provw en 183 Provw?

Elke provincie moet beschikken over een eigen rekenkamer of rekenfunctie die de doelmatigheid, doeltreffenheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur onderzoekt

Wat zijn grondrechten voor de overheid?

Grondrechten: art. 1 t/m 23 en 114 Grondwet. (alle grondrechten zijn instructienormen voor de overheid, hoe zij zich moeten gedragen richting de burger en rechtspersoon)

Wat betekent verticale werking?

werking in de relatie tussen overheid en burger en rechtspersonen.

Wat betekent horizontale werking?

Tussen burgers onderling, bestaat hieruit dat burgers elkaars grondrechten moeten respecteren, maar dat de mate waarin een grondrecht doorwerkt per situatie kan verschillen. De maatschappij verandert voortdurend.

Wat zijn de voorwaarden van gewoonterecht?

Bepaalt gebruik waarvan men vindt dat het juridisch gezien zo hoort en een zekere tijd voortduurt.

Wat staat er in art. 93 GW?

De vrijheidsrechten in het EVRM en het BUPO zijn gelet op hun inhoud (verboden en geboden), in de relatie van de burger tot de overheid voor iedereen bindend. Zij hebben in tegenstelling tot sociale grondrechten rechtstreekse werking (art. 93 GW). Dit betekent dat burgers direct een beroep kunnen doen op deze bepalingen, ook al heeft de staat nog niet vastgelegd in de grondwet.

Welke voorwaarden zijn er voor de overheid om te kijken of ze een grondrecht mogen beperken?

1. Wie mag er beperken (ookwel de vraag naar de competentie, competentieclausule)
2. Met welk doel mag je beperken (doelclausules)
3. Welke stappen moeten er gezet worden om te mogen beperken. (procedureclausule) Zie voorbeeld art. 12 GW

Wat zijn de kenmerken van een democratische rechtstaat?

1. eerbiediging van de grondrechten
2. Legaliteitsbeginsel: Elk optreden van de overheid moet grondslag hebben op de wet
3. Trias politica: Verspreiding van de machten
4. Onafhankelijke rechtspraak

Waarom is er Trias Politica in NL?

John Locke en Montesqieu: Misbruik van macht het beste te voorkomen door de wetgevende, uitvoerende en rechtelijke macht te scheiden

Wat betekent de kroon der Nederlanden?

Het koningschap van het Koninkrijk der Nederlanden. Het is een symbolische functie. Denk hierbij aan staatsbezoeken afleggen

Wanneer kun je terecht bij de kantonrechter?

1. Geschillen over geldvorderingen, huur-en arbeidszaken t/m €25.000 art. 93 Rv
2. Kleine overtredingen art. 382 Sv
3. Overtredingen in het verkeer art. 9 Wet Mulder

Wat betekent motie van afkeuring?

Een motie van afkeuring veroordeelt beleid van een bewindspersoon (of van het kabinet). Geen rechtsgevolgen

Wat betekent motie van treurnis?

Dit is een mildere vorm van afkeuring en hoeft bij aanneming dan ook geen consequenties te hebben.

Hoe ziet de formatie van het kabinet eruit?

1. Informateur wordt benoemd en deze voert gesprekken met voorzitters van verschillende nieuwe gekozen fracties.
2. Informateur zoekt naar mogelijkheden om coalitie te vormen en of dit leidt naar een regeerakkoord
3. Genoeg mogelijkheden voor een kabinet dan wordt een formateur aangewezen die het regeerakkoord vastlegt.
4. Fracties in de tweede kamer van de partijen in het nieuwe kabinet heten regeringspartijen en de overige partijen heten oppositiepartijen.
5. is de formatie geslaagd dan zoekt elke fractie kabinetsleden
6. De nieuwe kabinetsleden worden bij Koninklijk besluit benoemd

Wat staat er in art. 57 lid 1 GW?

voorwaarde onverenigbare functies

Wat betekent teleologische interpretatiemethode ?

De rechter kijkt naar het doel waarop een wettekst zich op richt

Wat is de werkwijze van de Provinciale staten?

Vergaderingen zijn openbaar. Er geldt een reglement van orde. Er zijn verschillende manieren om te stemmen. Er is een quorum nodig. Provinciale staten hebben alle bestuursbevoegdheden die niet aan de Gedeputeerde staten of aan Commissaris van de koning zijn toegekend

Werkwijze van de Gedeputeerde Staten?

Vergadering achter gesloten deuren. Gedeputeerden leggen individueel en als Gedeputeerde Staten verantwoording af aan de Provinciale Staten. Ze hebben inlichtingenplicht

Worden waterschappen door de provinciale staten ingediend en opgeheven?

Werkwijzen college van B&W

1. vergaderingen achter gesloten deuren
2 wethouders leggen individueel en als college van B&W verantwoording af aan de raad
3. bereidt alle besluiten van de gemeenteraad voor en voert deze uit
4. Een wethouder die niet meer voldoet aan de eisen van zijn ambt moet ontslag nemen. Raad kan ook wethouder ontslaan

Bevoegdheden van college van B&W

1. Houden van toezicht op de bruikbaarheid van gebouwen, open erven en terreinen
2. Het toepassen van bestuursdwang

Stelt de gemeenteraad de gemeentebegroting en gemeentelijke belastingen vast?

Grenzen aan autonome regelgevende bevoegdheden?

1. Concreet: Grenzen voor wetgevers lager niveau
2. Bovengrens:Je mag niet als lagere wetgever in strijd zijn met de hogere wetgever
3. Benedengrens: Lagere wetgeving mag niet in de privésfeer van burgers

Wat betekent territoriale grens?

Je mag alleen regels maken voor je eigen gebied of gemeente

Kenmerken internationale rechtsorde?

1. Een zwaardmacht ontbreekt
2. Staten zijn in beginsel soeverein en gelijkwaardig

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Praktisch staatsrecht | 9789001831622 | Y M Visscher

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.