Soft systems methodology (SMM) en sociotechnische systeembenadering

14 belangrijke vragen over Soft systems methodology (SMM) en sociotechnische systeembenadering

Soft systems methodology

een benadering voor bedrijfsprocesmodellering die gebruikt kan worden bij het oplossen van organisatieproblemen en bij veranderingsmanagement ,vooral bij complexe situatie waarover uiteenlopende beelden bestaan ('soft problems').

Op welke punt verschillen de 'zachte' systeembenaderingen van de 'harde' systeembenaderingen ?

het verschil tussen beide systeembenaderingen is de erkenning van de 'zachte' systeembenaderingen dat de inwerking en inbreng van mensen, als het gaat om analyse en (her)ontwerp van bijvoorbeeld bedrijfsprocessen, essentieel is 

Hoe worden de in readertekst 17.2 genoemde typerende zwakten van ‘harde’ systeembenaderingen gecompenseerd in (1) de aanpak van Checkland (SSM) en (2) door de sociotechnische systeembenadering?

Tabel
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de filosofische vooronderstellingen van Checkland's SSM

1. systemen en problemen niet buiten ons zelf als 'losstaand' bestaan, maar dat verschillende mensen verschillende problemen kunnen zien in de 'zelfde' situatie. Ook het woord 'situatie' verwijst niet naar iets 'vaststaand' of een objectief gegeven

2. problemen en oplossingen zijn intellectuele constructies van interacterende individuen

3. problemen eerder als complex en messy worden gezien en niet te verhelpen zijn met simpele (technische) oplossingen

4. de rol van de analist is meer die van een therapeut dan van een expert

Op welke punten komen de vooronderstellingen van Checkland overeen met het sociaal constructivistische perspectief op bedrijfsprocessen

- mensen geven betekenis aan de systemen/problemen/oplossingen > ontworpen en bepaald door mensen met verschillende waarden, verwachtingen en (mogelijk) verborgen agenda's

- systemen en problemen bestaan niet buiten on zelf als losstaand > bedrijfsprocessen hoeven niet daadwerkelijk te bestaan en problemen worden eerder als complex en messie gezien en niet te overkomen met simplele (technische) oplossingen

Wat wordt er in Checkland's methodologie verstaan onder 'relevant system'

de meest passende manier om de probleemsituatie als systeem te zien. Geen enkel menselijk activiteitensysteem is intrinsiek relevant voor iedere probleemsituatie, de keuze is altijd subjectief

Wat wordt er in Checkland's methodologie verstaan onder 'root definition'

  Het begrip root definition verwijst naar het geven van namen aan de gekozen relevant systems. Die naamgeving moet op een manier dat het mogelijk is er een model van te bouwen. De root definition bevat dus de kern of de essentie van de perceptie die moet worden gemodelleerd. In de root definition drukken we het kerndoel uit van een doelgericht activiteiten systeem. Dat kerndoel wordt altijd uitgedrukt als een transformatieproces waarin een of ander ‘iets’, de ‘input’, wordt veranderd of getransformeerd in de een of andere nieuwe vorm van datzelfde ‘iets’, de ‘output’.

Hoe wordt in Checkland's methodologie een 'conceptual model' ontwikkeld

Eerst het volgende definieren:

- de keuze van het relevant system als transformatieproces (T)

- prestatie-eisen van het proces (efficiency, effectiviteit en werkzaamheid)

- CATWOE

- root definition (PQR)

 

dan een logisch model ontwikkelen van de sleutelactiviteiten of processen die moeten worden uitgevoerd om tegemoet te komen aan de root definition van het gekozen relevant system

Uit welke elementen is een 'conceptual model' achtereenvolgens opgebouwd

- opgebouwd uit de activiteiten die nodig zijn om het transformatieproces (T) uit te kunnen voeren. Deze worden uitgeschreven.

- Daarna worden de activiteiten geselecteerd die direct kunnen worden gedaan (onafhankelijk van de andere)

- Deze zetten we op 1 lijn - in de lijn daaronder de activiteiten die afhankelijk zijn van deze 1e activiteiten en daarna op dezelfde manier alle andere activiteiten, waarbij metpijlen de afhankelijkheden worden laten zien

- Daarna tekenen we het model opnieuw waarbij overlappende pijlen zoveel mogelijk vermijden en we monitoring en control toevoegen

Leg uit waarom de fasen in Checkland's methodologie niet per definitie lineair hoeven te verlopen

Het kan soms nodig zijn een stapje terug te zetten om met voortschrijdend inzicht eerder doorlopen fasen te herzien.

 

- Het kan bv blijken dat bij confrontatie conceptual model met probleemsituatie niet het juiste relevant system is gekozen. In dat geval moet er een nieuwe/aangepaste keuze gemaakt worden

- of bv dat het onjuist is te denken dat als alle stappen zijn gezet, de fasen 'netjes' zijn doorlopen, dan de problemen zijn opgelost.

 

Checkland's methodologie is geen problem-solving methodologie, maar een aanpak gericht op verbetering van situaties door gedeelde percepties van de organisatie, leerprocessen en verandering.

Leg uit wat de bedoeling van fase 4 van Checkland's methodologie is

In fase 4 wordt het conceptual model als middel ingezet om het volgende doel te bereiken: het krijgen van een goed gestructureerd en samenhangend debat over de probleemsituatie om te kunnen beslissen hoe men het gaat verbeteren.

Dit debat wordt gestructureerd door het model (dat mede is gebaseerd op world views van betrokkenen) om daarmee de percepties van de situatie kritisch te ondervragen.

Leg uit wat wordt bedoeld met 'een participatieve benadering bij sociotechnisch ontwerp'

Een 'participatieve benadering bij sociotechnisch ontwerp' gaat uit van de erkenning van de onderlinge afhankelijkheid van 4 factoren bij de analyse en het (her)ontwerp van bedrijfsprocessen:

- technologie

- taken

- mensen

- organisatie

 

Als 1 van deze variabelen wijzigt, veranderen de andere variabelen ook. Het lijkt daarom nuttig en zinvol om alle aspecten van het sociotechnische systeem (i.e. bedrijfsproces) in beschouwing te nemen om daarmee een harmonieuze afstemming te bereiken. Dit wordt volgens aanhangers van de sociotechniek het beste bereikt dor actoren te laten participeren in de (sociotechnische) analyse en het (her)ontwerp van bedrijfsprocessen

Welke rol spelen 'variance analysis' 'job satisfaction analysis' en 'future analysis' in de sociotechnische analyse en (her)ontwerp van processen

Dit zijn 3 diagnostische hulpmiddelen die in de methodologie van de sociotechniek worden ingezet om

- de zwakke punten van bestaand bedrijfsproces te achterhalen (variantie-analyse)

- de mate van arbeidssatisfactie die in een werksituatie wordt ervaren te analyseren (analyse van arbeidssatisfactie)

- te verzekeren dat een bedrijfsproces ook op langere termijn aan de eisen blijft voldoen (toekomstanalyse)

Welke kritiek kan men leveren op participatieve benaderingen

- de kosten van participatie zijn te hoog, betrokkenheid en deelname leggen een zware extra last op de brtrokken werknemers

- de nadruk die ligt op participatie zelf en het ontbreken van heldere tools bij de analyse en het (her)ontwerp

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo