Angst bij kanker

11 belangrijke vragen over Angst bij kanker

De diagnose die het meest lijkt op angst voor terugkeer/progressie is de ‘’ziekteangststoornis’’ (voorheen hypochondrie). Bij ziekteangststoornis of angst voor terugkeer/progressie wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten typen. Benoem ze en beschrijf een kenmerk

Bij ziekteangststoornis of angst voor terugkeer/progressie wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten typen:
- Zorgzoekende type
- Zorgmijdende type
--> Het is hierbij van belang te kijken hoe ernstig de cliënt wordt beperkt door zijn klachten. Soms is de angst aanwezig, maar behoeft het geen behandeling

Er wordt veel onderzoek gedaan naar angst voor terugkeer/progressie binnen de oncologische populaties. Wanneer noem je het fear of cancer recurrence en wanneer fear of cancer progression?

- In opzet curatief behandelde groep: fear of cancer recurrence
- Palliatief behandelde groep: fear of cancer progression
--> Conceptueel model waarschijnlijk toepasbaar op angst voor terugkeer of progressie van andere somatische aandoeningen

De definitie van angst voor terugkeer/progressie bestaat uit twee componenten. Licht de twee componenten toe

De definitie van angst voor terugkeer/progressie bestaat uit twee componenten:
- Er moet sprake zijn van aanhoudende angst/zorgen en hyperalert/hypergevoelig voor lichaamssymptomen
- Minimaal twee van de volgende: 1) zich veel bezighouden met de angst voor terugkeer/progressie, 2) hoge levels van zorgen, 3) functionele beperkingen
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat kunnen we zeggen over de prevalentie van angst voor terugkeer en angst voor progressie? Benoem tevens de afkorting

- Angst voor terugkeer (FCR): 50% van overlevers van kanker en 70% van meer kwetsbare groepen (zoals jonge borstkankerpatiënten) rapporteert matig tot ernstige angst. +- 7% hiervan rapporteert ernstige, invaliderende angst
- Angst voor progressie (FOP): diverse prevalentiecijfers, vaak kleine studies; 5-25% ernstige angst
 Impact op kwaliteit van leven is groot. Klacht houdt vaak lang aan.

Er zijn een aantal dingen bekend over de angst voor terugkeer. Licht de drie groepen toe en twee kenmerken

- Drie groepen: consistent hoge FCR, consistent lage FCR, en de grootste groep fluctueert
- De meeste mensen blijven fluctueren in hun angst: rondom scans is de angst bijvoorbeeld heel heftig en daarna neemt de angst af. Het doel van de medisch psycholoog is om dit verschijnsel te normaliseren en te (h)erkennen.
- Klacht is voor de meeste mensen niet zo stabiel als eerder gedacht

In de praktijk vallen een aantal dingen op met betrekking tot angst voor terugkeer of progressie. Licht twee punten toe

- Opvallend vaak lange tijd tussen eerste klachten en uiteindelijke diagnose of juist plotselinge diagnose zonder klachten (bijvoorbeeld bevolkingsonderzoek, of toevalsbevinding bij andere ziekte)
- Gedurende behandeling vaak weinig ruimte voor angst (overlevingsstand). Na afloop van de behandeling is er dan een ‘zwart gat’, meer ruimte voor verwerking en daarmee ook voor angst

Er zijn verschillende modellen ontwikkeld voor de behandeling van mensen met angst voor redicief/progressie.  Je hebt. 6 modellen, maar deze zijn in tweeen gesplitst. Licht dit toe en benoem de twee nieuwste modellen

Oudere modellen (gebaseerd op CGT, maar inmiddels mee gestopt gezien gedachten voor recidief rëeel zijn):
1. Extended Parallel Process Model (EPPM)
2. Protection Motivation Theory
3. Theory of Uncertainty in Illness
4. The Self-Regulation of Illness or Common Sense Model
Nieuwere modellen (gebaseerd op meta-cognities en ACT):
5. Self-Regulatory Executive Function model of anxiety disorders
6. Relational Frame Theory and Acceptance and Commitment Therapy

Als we het hebben over het diagnostische proces m.b.t angst voor terugkeer/progressie, dan worden bij de diagnostiek verschillende vragenlijsten gebruikt. Licht toe welke twee er worden gebruikt, hoe de ernst wordt vastgesteld en nog een ander kenmerk

- Vragenlijsten voor de ernst van angst voor recidief/progressie zijn de Cancer Worry Scale (CWS) en Fear of Cancer Recurrence Inventory (FCRI)
- Ernst van angst vast te stellen door middel van afkapwaarde
- Rest van subschalen meer kwalitatief te interpreteren

Er zijn verschillende soorten behandelingen voor angst voor recidief/progressie, waaronder cognitieve gedragstherapie. Licht toe wat dit inhoudt en een zeer belangrijk kenmerk

Cognitieve gedragstherapie = Cognities en overtuigingen vaststellen en uitdagen, alternatieve helpende gedachten formuleren & gedragsexperimenten

- Inmiddels overgestapt op andere behandelingen zoals ConguerFear, omdat het uitdagen van cognities minder effectief is (angst voor recidief is namelijk reëel)

Er zijn verschillende soorten behandelingen voor angst voor recidief/progressie, waaronder detached mindfulness. Licht vijf punten toe wat je leert bij detahec mindfulness

Detached Mindfulness is ook een vorm van behandeling die komt uit de meta-cognitieve therapie. Hierbij leer je:
- Meer bewust te worden van je gedachten;
- Afstand te nemen van je gedachten en als toeschouwer naar je gedachten te kijken;
- Dat je meer bent dan de inhoud van je gedachten;
- Gedachten zien als voorbijgaande innerlijke gebeurtenis;
- Het accepteren en observeren van je gedachten zoals ze zijn en daar niet verder op in te gaan, niet te reageren of te proberen van ze af te komen

Er zijn verschillende soorten behandelingen voor angst voor recidief/progressie, waaronder piekeren uitstellen. Benoem de drie punten van het stappenplan

Piekeren uitstellen is ook een bekende methode vanuit de cognitieve gedragstherapie om een gevoel van controle te creëren over het piekeren. Het stappenplan gaat als volgt:
1. Kies een piekermoment (tijd, plaats, en duur; elke dag hetzelfde; niet korter dan 2 uur voor het naar bed gaan)
2. Stel het piekeren uit
3. Keer terug naar uw piekergedachten tijdens het piekermoment

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo