Startpagina / Samenvattingen / Psyche & Soma (hoorcolleges) / stress-depressie-fysiologisch

Bio-psychosociale stress respons

Q: Wat is stress volgens Lazarus & Folkman en welke drie soorten stress zijn er?

Lazarus & Folkman (1984): stress is een bijzondere relatie tussen de omgeving die door de persoon wordt beoordeeld als belastend of zijn of haar hulpbronnen te boven gaand en die zijn of haar welzijn in gevaar brengt Er zijn verschillende soorten stress: - Cataclysmische gebeurtenissen (aardbevingen, orkanen, overstroming, 9/11) - Persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen (scheiding, overlijden etc) - Daily hassles (kleinere, maar continue dagelijkse stressoren zoals werkproblemen en zorgen voor de kinderen)

Q: Als we kijken naar stress, dan was vroeger het idee dat er een verstoring was van de homeostase. Welke twee theorieen werden huerover beschreven?

- Fight or flight response: automatische fysiologische response op een event waarbij je op ‘’vecht’’ of ‘’vlucht’’ - General adaptation syndrome (GAS): er ontstaat een alarm , waarna weerstand ontstaat en vervolgens leidt tot uitputting

Q: De stressrespons is niet alleen een individueel kenmerk, maar ook een interactie tussen omgevings- en genetische factoren. Daarnaast is het van belang meerdere interacterende factoren mee te nemen in het model. Licht hierbij het diathese stressmodel toe.

Diathese-stressmodel = in dit model interacteren kwetsbaarheidsfactoren met stressors waardoor bij sommige mensen wel ziektes ontwikkelen en anderen niet

21 belangrijke vragen over Bio-psychosociale stress respons

Wat is stress volgens Lazarus & Folkman en welke drie soorten stress zijn er?

Lazarus & Folkman (1984): stress is een bijzondere relatie tussen de omgeving die door de persoon wordt beoordeeld als belastend of zijn of haar hulpbronnen te boven gaand en die zijn of haar welzijn in gevaar brengt

Er zijn verschillende soorten stress:
- Cataclysmische gebeurtenissen (aardbevingen, orkanen, overstroming, 9/11)
- Persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen (scheiding, overlijden etc)
- Daily hassles (kleinere, maar continue dagelijkse stressoren zoals werkproblemen en zorgen voor de kinderen)

Er zijn drie soorten stress, waaronder cataclysmische gebeurtenissen. Als we het hierover hebben, dan had de uitbarsting van vulkaan. St. Helena op 18 mei in 1980 in zuidwest Washington ernstige gevolgen. Er is hierbij onderzocht wat de gevolgen waren voor de bevolking. Welke drie groepen waren er, wat was de onderzoeksvraag en het resultaat van het onderzoek?

- Drie soorten groepen: high exposure (dood of zwaar financieel verlies), low exposure (minder financieel verlies en geen sterfte in familie) en de controlegroep (een nabijgelegen staat).
- MSH: was er een jaar na de gebeurtenis sprake van een angststoornis, depressieve en post-traumatische stress stoornis?
- Resultaat onderzoek: hoe meer blootstelling, hoe meer stress gerelateerde ziekte

Er zijn drie soorten stress, waaronder persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen. Vrouwen die alleenstaande moeder zijn en een lage sociale-economische status (SES) hadden zijn onderzocht op depressie. Er waren hierbij twee risicofactoren die bijdroegen aan het ontwikkelen van de depressie. Welke waren dat? Beschrijf tevens de uitkomst van onderzoek bij 16-19 jarige Noren.

Vrouwen die alleenstaande moeder zijn en een lage sociale-economische status (SES) hadden zijn onderzocht op depressie. Er waren hierbij een aantal risicofactoren die bijdroegen aan het ontwikkelen van de depressie:
- Ernstige levensgebeurtenis
- Jeugddepressie
--> Bij replicatie bleek tevens dat ernstige levensgebeurtenissen depressie voorspelt, onafhankelijk van depressie als kind

Ook 16-19 jarige Noorse jongeren vulden een internet vragenlijst in. De uitkomsten waren als volgt:
- Levensgebeurtenissen waren gekoppeld aan een depressie

Er zijn drie soorten stress, waaronder persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen. Levensgebeurtenissen waren hierbij gekoppeld aan depressie. Er is ook sprake van sekseverschil met betrekking tot het ontwikkelen van een depressie na een negatieve levensgebeurtenis. Welke twee dingen kan je hierover zeggen?

Er is ook sprake van sekseverschil met betrekking tot het ontwikkelen van een depressie na een negatieve levensgebeurtenis:
- Na een crisis hebben vrouwen meer kans op een depressie
- Het gevoel van verantwoordelijkheid voor een domein (salience) speelt een rol. Hoe beoordeel ik de situatie?

Er zijn drie soorten stress, waaronder persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen. Er zijn hierbij complexe interacties. Er is onderzoek gedaan naar 9/11 en het risico op hartinfarct drie jaar na de gebeurtenis. Welke twee dingen kwamen hieruit?

- Hartinfarct risico is gerelateerd aan mate van ervaren acute stress
- De groep die 2 jaar na 9/11 een hoge continuerende bezorgdheid had over terrorisme had het grootse risico op een hartinfarct

Als we kijken naar hoe stress ziekte veroorzaakt, dan zijn er reacties op meerdere niveau's. Welke zes zijn dat?

De pychobiologische stress respons wordt veroorzaakt door reacties op meerdere niveau’s:
- Bronnen: persoonlijk, sociale support, coping responses
- Eisen: levensgebeurtenissen, chronische stressoren, dagelijkse stressoren
- Cognitief: concentratie, verwarring
- Fysiologisch: autonome zenuwstelsel, neuro endocrine, immuun
- Gedrag: dieet, roken, alcohol, beweging
- Affect: angst, verdriet

Als we kijken naar stress, dan was vroeger het idee dat er een verstoring was van de homeostase. Welke twee theorieen werden huerover beschreven?

- Fight or flight response: automatische fysiologische response op een event waarbij je op ‘’vecht’’ of ‘’vlucht’’
- General adaptation syndrome (GAS): er ontstaat een alarm, waarna weerstand ontstaat en vervolgens leidt tot uitputting

De stressrespons zelf heeft vier kenmerken, licht toe

- Het is een individueel kenmerk (sommigen mensen reageren sterker dan anderen)
- Het is een interactie tussen omgevings- en genetische factoren (hier gaan we zo verder op in)
- De stress reactiviteit heeft alleen een effect als stress zich voordoet
- Het is van belang meerdere interacterende factoren mee te nemen in de verklaring (zoals diathese stressmodel)

Stressgevoeligheid is verschillend per persoon dus de hoeveelheid stress die nodig is om de HPA-as te ontregelen wisselt per persoon. Deze gevoeligheid is deels genetisch bepaald, maar omgevingsfactoren spelen ook een belangrijke rol in het vormgeven hiervan. Welke drie dingen kunnen we zeggen over kinderen met hoge/lage stressgevoeligheid en hun omgeving en de ontwikkeling van stress?

- Kinderen met een hoge stressgevoeligheid maar een goede omgeving de minste ziektes ontwikkelden.
- Kinderen met een hoge stressgevoeligheid en een slechte omgeving ontwikkelden de meeste ziektes.
- Kinderen met een lage stressgevoeligheid zaten hier tussenin ongeacht de omgeving waar zij in opgroeiden.

De stressrespons is niet alleen een individueel kenmerk, maar ook een interactie tussen omgevings- en genetische factoren. Daarnaast is het van belang meerdere interacterende factoren mee te nemen in het model. Licht hierbij het diathese stressmodel toe.

Diathese-stressmodel = in dit model interacteren kwetsbaarheidsfactoren met stressors waardoor bij sommige mensen wel ziektes ontwikkelen en anderen niet

Meerdere fysiologische systemen van belang bij de stress respons. Noem er drie en beschrijf wat eronder valt

1. Autonome zenuwstelsel – sympathische activatie
- Fight-flight response
2. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis (HPA)
- Selye - GAS system – corticosteroid
- De HPA-as is hierbij betrokken in veel gezondheidsprocessen. Bij stress is er sprake van de volgende negatieve feedback loop: CRH --> ACTH --> Cortisol
3. Immuunsysteem

---> Mason (1975): stress heeft invloed op meerdere systemen, dus altijd het beste om meerdere fysiologische componenten te meten

Zowel het sympathische zenuwstelsel als de HPA-as beïnvloeden het immuunsysteem. Op welke manier?

- Het sympathische zenuwstelsel verhoogt de activiteit van het immuunsysteem, maar de HPA-as onderdrukt het immuunsysteem juist. Korte stressors leiden dan ook tot een korte verhoging van de activiteit van het immuunsysteem, terwijl chronische stressors zorgen voor een langdurige verminderde activiteit van het immuunsysteem.

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder de Hyothalamic-pituatary-adrenal axis (HPA). Als we kijken naar de HPA-axis in depressie, welke drie dingen kunnen we hier dan over zeggen?

- Langdurige verhoging van glucorticoiden (cortisol) kan mogelijk leiden tot schade aan de hippocompale neuronen, wat mogelijk effect heeft op het geheugen
- Schae aan de hippocampus leidt tot verminderd inhibitie van de HPA-as
- In een deel van de patienten inderdaad: hoge cortisol productie, hypersecretie CRF en verminderde response op CRF

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder de Hyothalamic-pituatary-adrenal axis (HPA). Deze is verantwoordelijk voor het aanmaken van cortisol. Wat kunnen we zeggen over stress en de cortisol waakresponse? Licht toe aan de hand van drie dingen

- Cortisol volgt een circadiaan ritme met een specifiek waakresponse: na het ontwaken stijgt het nog even door om dan te dalen
- Bij mensen met een burn-out zie je dat de groep met een hoge burn-out lagere cortisol toename heeft dan de groep met een lage burn-out (de respons werkt niet zo goed)
- Veel studies tonen dat stress een invloed heeft op de waakresponse en het dagelijks profiel

Er is een grote studie gedaan, de NESDA studie. Er zijn 837 patiënten gediagnosticeerd met een psychische stoornis (depressie en angststoornis) bij de baseline. 41.5% heeft hierbij een ongunstig verloop van de ziekte. Er is hierbij gekeken naar de cortisol respons, waarbij sprake was van meer complexere interacties. Wat waren twee resultaten?

- Geen verschil in avond cortisol en Dex response, maar wel een relatie met de waakresponse
- Personen zonder depressie met gediagnosticeerde ouders hebben vaak even hoge cortisol levels en waakresponse als patiënten die de diagnose hebben (in tegenstelling tot mensen die geen depressie hebben en geen gediagnosticeerde ouders)

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er is een tweewegs communicatie tussen hersenen en immuunsysteem, waarbij er drie systemen zijn. Licht toe

- Sympathisch zenuwstelsel = receptoren voor catecholamines en directe verbindingen met het immuunsysteem
- Endocrien systeem = receptoren voor CRF, ACTH, glucocorticoiden
- Cytokines = Directe communicatie hersenen en immuunsysteem. Wanneer cytokines afgegeven worden, krijgt het immuunsysteem een seintje om aan het werk te gaan. Cytokines kunnen daarnaast ook de productie van corticotropine-releasing hormonen beïnvloeden. Dit hormoon triggert de HPA-as en verhoogt dus het stresshormoonniveau.

Naast de directe effecten van stress via het centrale zenuwstelsel, endocriene systeem een immuunsysteem, kan stress ook indirecte effecten hebben op de gezondheid. Op welke manier?

Individuen die veel stress ervaren hebben vaker gewoontes die de gezondheid negatief beïnvloeden, zoals slechte slaappatronen, slechtere voeding, minder beweging en een grotere neiging om alcohol, sigaretten en andere middelen te misbruiken.

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er zijn hierbij meerdere onderzoeken gedaan naar stress en het immuunsysteem. Er is onderzoek gedaan waarbij 37 zorgers voor Alzheimerpatiënt (blootgesteld aan chronische stress) en 37 controle werden vergeleken aan de hand van functionele (response) en enumeratieve (telling) bepalingen op een rekentaak/prestatietaak (acute stress). De meting werd gedaan voor en na 6 minuten prestatietaak. Wat waren de twee resultaten?

- Beide groepen laten een toename in respons zien bij de prestatietaak (acute stress)
- Bij chronische stress in algemeen zijn de tellingen en functie verlaagd. Een mechanisme wat hier mogelijk aan bijdraagt is de HPA-as

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er zijn hierbij meerdere onderzoeken gedaan naar stress en het immuunsysteem. 294 personen werden geïnfecteerd met een virus welke een luchtwegen infectie kon veroorzaken. Participanten moesten hierbij in quarantaine in een appartement 2 dagen voor en tot 7 dagen na de infectie. Er werd dagelijks gecontroleerd op symptomen en na 28 dagen werd een serologische test gedaan. Welke twee dingen kwamen eruit?

- Hoe hoger participanten scoorden op stress, hoe hoger de kans dat de infectie in het bloed werd gevonden (de verdediging was minder goed)
- Hoe hoger de participanten scoorden op stress, hoe hoger de kans was dat je symptomen ontwikkeld

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er zijn hierbij meerdere onderzoeken gedaan naar stress en het immuunsysteem. Ook werd gekeken naar de invloed van stress op de respons op een vaccinatie. Hierbij werden 23 Alzheimerpatiënt en verzorgers, 26 ex-verzorgers en 75 controles vergeleken. Verzorgers hadden al vaker griepvaccin gehad. Vervolgens werden virus specifieke antilichamen en T cel reacties op het griepvaccin gemeten. Welke twee dingen kwamen eruit?

- Hoe hoger participanten scoorden op stress, hoe minder goed de respons op het vaccin (T cel reactie is hoger in controles)
- Er is een duidelijk lange termijneffect: er was ook sprake van minder goede respons op het vaccin bij ex-caregivers

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er zijn hierbij meerdere onderzoeken gedaan naar stress en het immuunsysteem. Veel negatieve effecten zijn gevonden. Ook is uit onderzoek gebleken dat stress samenhangt met een verstoorde wondheling. Er zijn echter ook factoren ter verbetering. Licht er twee toe

- Het schrijven over traumatische gebeurtenissen versnelt de wondheling
- Positieve stemming voorspelde de vaccinatie respons

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Psyche & Soma (hoorcolleges)

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Bio-psychosociale stress respons

21 belangrijke vragen over Bio-psychosociale stress respons

Wat is stress volgens Lazarus & Folkman en welke drie soorten stress zijn er?

Er zijn drie soorten stress, waaronder persoonlijke stressoren of negatieve levensgebeurtenissen. Er zijn hierbij complexe interacties. Er is onderzoek gedaan naar 9/11 en het risico op hartinfarct drie jaar na de gebeurtenis. Welke twee dingen kwamen hieruit?

Als we kijken naar hoe stress ziekte veroorzaakt, dan zijn er reacties op meerdere niveau's. Welke zes zijn dat?

Als we kijken naar stress, dan was vroeger het idee dat er een verstoring was van de homeostase. Welke twee theorieen werden huerover beschreven?

De stressrespons zelf heeft vier kenmerken, licht toe

De stressrespons is niet alleen een individueel kenmerk, maar ook een interactie tussen omgevings- en genetische factoren. Daarnaast is het van belang meerdere interacterende factoren mee te nemen in het model. Licht hierbij het diathese stressmodel toe.

Meerdere fysiologische systemen van belang bij de stress respons. Noem er drie en beschrijf wat eronder valt

Zowel het sympathische zenuwstelsel als de HPA-as beïnvloeden het immuunsysteem. Op welke manier?

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder de Hyothalamic-pituatary-adrenal axis (HPA). Als we kijken naar de HPA-axis in depressie, welke drie dingen kunnen we hier dan over zeggen?

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder de Hyothalamic-pituatary-adrenal axis (HPA). Deze is verantwoordelijk voor het aanmaken van cortisol. Wat kunnen we zeggen over stress en de cortisol waakresponse? Licht toe aan de hand van drie dingen

Meerdere fysiologische processen zijn van belang bij de stress respons, waaronder het immuunsysteem. Er is een tweewegs communicatie tussen hersenen en immuunsysteem, waarbij er drie systemen zijn. Licht toe

Naast de directe effecten van stress via het centrale zenuwstelsel, endocriene systeem een immuunsysteem, kan stress ook indirecte effecten hebben op de gezondheid. Op welke manier?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Bio-psychosociale stress respons

Psyche & Soma (hoorcolleges)

Wat is wetenschap? een filosofische inleidin…

Geintegreerde cognitieve gedragstherapie

Handboek psychologische interventies bij chr…

Neuropsychologie

Biologische en cognitieve psychologie deel 1

Arbeid & organisatiepsychologie deel 1

Biologische en cognitieve psychologie deel 2

Arbeid & organisatiepsychologie deel 2

Sociale Psychologie

Meten en Diagnostiek 2

Vorm en functie