Wat is Psychologie? - de begin jaren van de psychologie (1880-1930)

Structuralisme, gestaltpsychologie en psychoanalyse in Duitsland. Functionalisme en behaviorisme in Amerika.

1879, Wilhelm Wundt, structuralisme.

Hij richtte het eerste psychologische lab op in Leipzig. Had grote invloed door zijn vele publicaties (50.000 pag) en doordat er veel onderzoekers enige tijd in zijn lab doorbrachten.

Innere wahrnemung en experimetelle selbstbeobachtung.

Innere Wahrnemung: introspectie als van filosofen waarbij men nadacht over het eigen psychisch functioneren.

Experimetelle selbst beobachtung: Een proefopzet waarbij de proefpersoon in een gestandariseerde situatie geplaatst werd, een zelfde proef herhaaldelijk uitvoerde en diende te reageren met een eenvoudig, kwantificeerbare antwoorden. Dit was volgens Wundt de enige toelaatbare vorm van introspectie.

Het beeld in Amerika werd grotendeels bepaald door de  psychologische handboeken van Titchener, een Engelsman die bij Wundt gestudeerd had. Titchener lanceerde de naam structuralisme. Bij nader onderzoek van het werk van Wundt bleken zijn interesses veel breder.

Een Stimulus lokt een Respons uit. Het behaviorisme.

Als alleen geinstresseerd in het structuralisme. In werkelijkheid was zijn interesse veel breder. Maar doordat Titchener (een engelsman die bij Wundt gestudeerd had) naar de VS trok en psychologische handboeken schreef werd dit beeld eenzijdig van hem neergezet.

De Gestalt psychologie, begin 20ste eeuw

Dat het bewustzijn en het gedrag slechts zeer oppervlakkige fenomenen waren en dat de ware oorsprong van het ontstaan van persoonlijkheidsverschillen en mentale stoornissen lag bij onbewuste krachten. Mensen konden geholpen worden door hun onbewuste conflicten in het bewustzijn te brengen. Dit kon gebeuren door vrije associatie en droominterpretatie. Als eenmaal een verdrongen herinnering in het bewustzijn gebracht werd, kon de patiënt er op een rationele manier mee afrekenen en de psychische verstoring die ermee gepaard ging, verlichten. Sigmund Freud (1856-1939).

Complexe ervaringen uiteen trekken in een reeks van elementaire componenten (sensaties, beelden, gevoelens) dmv introspectie.

Titchener en Oswald Kulpe (1862-1915, Wurzburg school).

Na de dood van Titchener in 1927. (Kulpe overleed in 1915).

Men was overtuigt dat men het bewustzijn van de mens kon begrijpen door het te ontleden in zijn meest elementaire componenten. Illusies (lijnen die bv niet gelijk lijken te lopen) toonden aan dat de waarneming niet bestond uit een reeks van onafhankelijke sensaties. Volgens hen nemen mensen de wereld waar in gehelen of gestalten. Bv muziek is alleen mooi als geheel, niet als afzonderlijke noten.

In Amerika. John Dewey (1889-1954) belangrijkste figuur in deze school.

Concepten bleven vaag en hadden geen wetenschappelijke benadering. Hoorde meer thuis bij de filosofische benadering.

Voor de individuele verschillen tussen mensen, en tussen mens en dier (plus overeenkomsten)

Aan het gedrag. Het gedrag is namelijk belangrijk omdat dit de voortplantingskansen bepaalt. Daarnaast kon gedrag via directie observaties gemeten worden.

Een onderzoek naar leergedrag bij dieren. (Pavlov had kort daarvoor hetzelfde gedaan in Rusland)

Een stelling van John Watson in 1913 waarin hij poneerde daat de psychologie de wetenschap van het gedrag moest worden. (Pamfelt met als titel:Psychology as the Behaviorist Views it)

1. theorieen moesten gebaseerd worden op directe observaties die door anderen herhaald kunnen worden. Men moest concepten definieren in termen van de gebruikte meetprocessen. Dit noemt men een operationele definitie. Hiermee kan elke wetenschapper de proef op precies dezelfde manier uitvoeren.
2. onderscheid tussen afhankelijke en onafhankelijke variabelen.
3. wetenschappelijke theorie bestond uit het beschrijven van de precieze relatie tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabelen, liefst in de vorm van een wet.

Een beweging in de filosofie die ervan uitging dat de wetenschap de meest succesvolle manier gebleken was om de wereld te begrijpen en kennis te genereren. Het was de taak van de kennisleer om expliciet deze leer te beschrijven zodat deze toegankelijk was voor andere, nieuwe disciplines.

Er waren geen mentale processen waardoor er dus niets zit tussen S en R.

Door de starre houding dat er geen mentale processen zijn tussen S en R.

B.F. Skinner (1904-1990)

Bekendheid wegens baanbrekend onderzoek over de Operante Conditionering, en zijn radicale visie. Volgens Skinner waren mentale processen onintressant omdat ze niet bestonden.