Startpagina / Samenvattingen / Psychologie van arbeid en organisatie mensen en hun werk / werknemers-taakeisen-interventies

Stress en welzijn op het werk

Q: Welke 3 fasen van het algemeen aanpassingssyndroom beschreef Selye?

Alarmering : activering van verdedigingsmechanismen; Weerstand Uitputting

Q: Wat is het verzuim verschil in gender en waarom is er een verschil in de hoogte van verzuim?

Vrouwen ervaren meer verzuim wegens ziekte dan mannen, voor alle leeftijdsgroepen. Onder werknemers 25-35 jaar is het twee keer zo hoog als mannen. Ook al werken vrouwen gemiddeld minder en zijn ze jonger. Vrouwen geven aan dat er slecht naar signaleren wordt geluisterd als er sprake is van stress. Ze worden onder druk gezet om minder te werken of te stoppen in plaats van te helpen. Ze hebben vaker te maken met ongelijkheid, zorg en arbeid en de verdeling tussen deze twee met dubbele werkbelasting (thuis en werk)

Q: In welke categorieën kunnen werkmodellen van stress worden onderverdeeld?

Structurele benadering: Richten zich met name op het beschrijven van die aspecten van het werk die waarschijnlijk kunnen leiden tot een negatieve emotionele stresstoestand bij werknemers. Transactionele benadering: Benadrukken het belang van het door werknemers gepercipieerde succes van pogingen om op taakeisen te reageren. Daarom worden ze ook wel aangeduid als cognitieve stress- en copingstheorieën Modellen op basis van hulpmiddelen

Q: Bowling et al maakten duidelijk dat er een consistent verband bestaat tussen een hoge gepercipieerde werkbelasting en een verslechterde lichamelijke en psychologische gezondheid. Welk verband werd er niet gelegd?

Het verband tussen werkbelasting en de mate van depressie. Tetrick & Winslow melden dat zware werkbelasting niet behoort tot de vijf belangrijkste oorzaken van werkstress.

Q: Waarom is stress een containerbegrip en wat is de psychologische definitie van stress?

Stress is een containerbegrip omdat het geen duidelijk afgebakende betekenis heeft. Binnen de psychologie kan het verschillend gedefinieerd worden afhankelijk van het specialisme. In de psychologie is stress eigenlijk een neutraal begrip dat de inwendige fysiologische toestand beschrijft van personen die worden blootgesteld aan bedreigende of opwindende situaties.

Q: Hoe vaak word stress gerelateerde psychische klachten gegeven als reden voor verzuim en hoe lang duurt dit verzuim gemiddeld?

Aan stress gerelateerde psychische klachten werd volgens de Nationale Enquite Arbeidsomstandigheden een kwart verzuimd. Bij werknemers die dit opgaven als reden voor verzuim duurde het gemiddeld 57 dagen.

Q: In welke tak vind het meeste verzuim plaats en wat heeft de whitehall studies over causale verbanden gevonden?

In de gezondheidszorg vind het meeste verzuim plaats. De whitehall studies was een steekproef uit Britse ambtenaren die als uitkomst had dat werknemers die een melding maakte van overspanning meer risico hadden op coronaire hartziekte.

41 belangrijke vragen over Stress en welzijn op het werk

Welke 3 fasen van het algemeen aanpassingssyndroom beschreef Selye?

Alarmering: activering van verdedigingsmechanismen;
Weerstand
Uitputting

Wat is de definitie van stress in het boek?

Een negatieve emotionele toestand die kan voortvloeien uit de interactie tussen een persoon en zijn (werk)omgeving.

Wat is het verzuim verschil in gender en waarom is er een verschil in de hoogte van verzuim?

Vrouwen ervaren meer verzuim wegens ziekte dan mannen, voor alle leeftijdsgroepen. Onder werknemers 25-35 jaar is het twee keer zo hoog als mannen. Ook al werken vrouwen gemiddeld minder en zijn ze jonger.

Vrouwen geven aan dat er slecht naar signaleren wordt geluisterd als er sprake is van stress. Ze worden onder druk gezet om minder te werken of te stoppen in plaats van te helpen. Ze hebben vaker te maken met ongelijkheid, zorg en arbeid en de verdeling tussen deze twee met dubbele werkbelasting (thuis en werk)

Waar richt een structurele benadering van werkstress zich op?

Het beschrijven van die aspecten (vaak psychosociale arbeidsomstandigheden) van werk die waarschijnlijk kunnen leiden tot een negatieve emotionele stresstoestand bij werknemers.

Bijv: demand-controlmodel (DCM) dat zich richt op taakeisen en controle.

In welke categorieën kunnen werkmodellen van stress worden onderverdeeld?

Structurele benadering: Richten zich met name op het beschrijven van die aspecten van het werk die waarschijnlijk kunnen leiden tot een negatieve emotionele stresstoestand bij werknemers.
Transactionele benadering: Benadrukken het belang van het door werknemers gepercipieerde succes van pogingen om op taakeisen te reageren. Daarom worden ze ook wel aangeduid als cognitieve stress- en copingstheorieën
Modellen op basis van hulpmiddelen

Bowling et al maakten duidelijk dat er een consistent verband bestaat tussen een hoge gepercipieerde werkbelasting en een verslechterde lichamelijke en psychologische gezondheid. Welk verband werd er niet gelegd?

Het verband tussen werkbelasting en de mate van depressie. Tetrick & Winslow melden dat zware werkbelasting niet behoort tot de vijf belangrijkste oorzaken van werkstress.

Waarom is stress een containerbegrip en wat is de psychologische definitie van stress?

Stress is een containerbegrip omdat het geen duidelijk afgebakende betekenis heeft. Binnen de psychologie kan het verschillend gedefinieerd worden afhankelijk van het specialisme.

In de psychologie is stress eigenlijk een neutraal begrip dat de inwendige fysiologische toestand beschrijft van personen die worden blootgesteld aan bedreigende of opwindende situaties.

Welke vier werkcategorieën werden er door Karasek beschreven?

Passief werk (lage taakeisen - geringe controle)
overbelastend werk (hoge taakeisen - geringe controle)
eenvoudig werk (lage taakeisen - veel controle)
actief werk (hoge taakeisen - veel controle)

Hoe vaak word stress gerelateerde psychische klachten gegeven als reden voor verzuim en hoe lang duurt dit verzuim gemiddeld?

Aan stress gerelateerde psychische klachten werd volgens de Nationale Enquite Arbeidsomstandigheden een kwart verzuimd.

Bij werknemers die dit opgaven als reden voor verzuim duurde het gemiddeld 57 dagen.

In welke tak vind het meeste verzuim plaats en wat heeft de whitehall studies over causale verbanden gevonden?

In de gezondheidszorg vind het meeste verzuim plaats.

De whitehall studies was een steekproef uit Britse ambtenaren die als uitkomst had dat werknemers die een melding maakte van overspanning meer risico hadden op coronaire hartziekte.

Zij rekenen het Michigan-model en het person-environment-fitmodel (PEF-model) tot de categorie van de structurele modellen. Welke kritiek kan hierop worden gegeven? Met andere woorden: in welke zin zijn het Michigan-model en het PEF-model geen structurele modellen?

Het Michigan-model en person-environment-fitmodel bevatten veel (structurele) werkkenmerken zoals taakeisen, controle, ondersteuning, baanonzekerheid en gebrek aan participatie. Maar in deze modellen spelen ook subjectieve percepties een belangrijke rol. Juist subjectieve percepties staan centraal in de andere categorie modellen: de transactionele modellen. Je kunt dus stellen dat het Michigan-model en het person-environment-fitmodel geen ‘zuivere’ structurele modellen zijn.

Het DCM-model word door Johnson & Hall uitgebreid met sociale ondersteuning tot het demand-control-support-model (DCSM). Wat waren de uitgangspunten van dit vernieuwde model?

Het basisuitgangspunt is dat emotionele ondersteuning en praktische hulp de impact van hoge taakeisen op werknemers verminderen (= strainhypothese)

Aangenomen wordt dat een hoge mate van sociale ondersteuning als buffer fungeert tegen de negatieve effecten van taakeisen. Daarnaast kunnen veel controle en sociale ondersteuning, icm hoge taakeisen, werknemers helpen bij het aanleren van nieuwe vaardigheden om zich aan te passen aan de eisen die hen worden gesteld. Ook leidt dit dan tot verhoogde motivatie en bevrediging (= leerhypothese).

Wat betekend het Latijnse woord Stringere en wat is de vroege definitie van spanning en belasting?

Stress komt van het Latijnse werkwoord stringere. Stringere betekend straktrekken.

Vroege definities van spanning en belasting gebruikt in de fysica en de techniek spreken van externe krachten (belasting) die druk (stress) uitoefenen op het individu.

Welke drie aanvullende categorieën voegde Holman toe aan de vier werkcategorieën van Karasek?

Verzadigde banen; vergelijkbaar met actieve banen met de toevoeging van hoge eisen aan interactie met anderen en ook lange/ongebruikelijke werktijden.
Banen waarbij in teams wordt gewerkt;
Onzekere banen; slechtbetaalde banen, werknemers hebben geen idee van zekerheid.

Wie onderkende stress eerst als ziekteverschijnsel en hoe defineerde Cannon stress?

Hans Selye onderkende eerst stress als ziektebeeld.

Cannon defineerde stress als de inwendige fysiologische toestand van de personen die worden blootgesteld aan bedreigende of opwindende situaties (verhoogde afgifte van adrenaline bij vecht of vlucht reactie)

Wat zijn de drie fysiologische fasen die een individu in een stressvolle situatie doorloopt in de algemeen aanpassingssyndroom of general adaptation syndrome (GAS) van Selye?

De drie fasen in het algemeen aanpassingsyndroom zijn als volgt;

Alarming; activering van verdedigingsmechanismes zoals hartslag en bloedruk.
Weerstand; volhouding verdedingsreacties
Uitputting: Roofbouw en ontregeling interne fysiologische processen.

Hoe stelt iemand volgens Lazarus en Folkman dat in hoeverre een situatie of een gebeurtenis een bedreiging voor hem vormt?

Primaire beoordeling: iets dat het probleem is (schade verlies), een probleem zou kunnen worden (bedreiging) of dat de situatie kansen biedt voor winst (uitdaging)
Secundaire beoordeling: de persoon scat in of hij tegen de situatie opgewassen is.
Tertiaire beoordeling (Cox en Mackays): houdt in detail rekening met hoe mensen aankijken tegen de resultaten van de coping reactie of ondernomen handeling.

Wat is de definitie van een stressor en wat is de definitie van de UK health and safety executive over stress?

Een stressor wordt gedefineerd als elke kracht die een psychische of lichamelijke factor over zijn stabiliteitsgrens duwt en spanning veroorzaakt bij een persoon.

De definitie van de UK Health and Safety executive van stress is als volgt; het proces dat ontstaat als verschillende soorten en combinaties van werkeisen iemands vermogen en capaciteiten om eraan te de voldoen overstijgen.

Effort-reward0imbalance-model (ERI-model)

Volgens dit model ervaart een werknemer negatieve emoties als hij constateert dat zijn inspanningen niet wederkerig zijn, en dus niet worden beantwoord (met geld, waardering en/of erkenning). Er ontstaat stress als inspanningen niet adequaat worden beloond, en dit geeft de werknemer het gevoel onrechtvaardig behandeld te worden.

Waar richt een transactionele benadering van werkstress zich op?

Centraal in deze modellen: de dynamische en continu veranderende percepties van werknemers van het evenwicht tussen de ervaren taakeisen en hun beoordeling van hun eigen middelen om daarmee om te gaan.

--> Belang van het door werknemers gepercipieerde succes van hun pogingen om op taakeisen te reageren.

Ook wel: cognitieve stress- en copingtheorieën; richten zich op de psychologische mechanismen van het stressproces.

Het dynamische karakter van het stressproces werd benadrukt door Cummings & Cooper. Zij stelden namelijk dat:

De meeste individuen hun gedachten, emoties en relaties stabiel proberen te houden;
Iedereen heeft een 'stabiliteitsmarge';
Het handhaven van die stabiele toestand = aanpassingsproces of copingstrategie.

Welke gedragscategorieën zijn bij uitstek van belang om werknemers het gevoel te geven dat ze worden gesteund? (4)

Toegankelijkheid/zichtbaarheid: de manager voert opendeurbeleid en heeft regelmatig contact met degenen aan wie hij leidinggeeft.
Arbo: de manager neemt de arbeidsomstandigheden van het team serieus.
Feedback: De manager geeft feedback, toont waardering en complimenteert goed werk.
Individuele aandacht: de manager belegt regelmatig een-op-een vergaderingen met werknemers en is flexibel wat betreft problemen waar individuele werknemers mee kampen.

Welke verschillende transactionele modellen worden in het tekstboek beschreven?

Lazarus & Folkman: primaire + secundaire reactie = transactie;
Transactionele werkstressmodel (Cox & MacKays): hoe kijken mensen tegen de resultaten van de copingreactie of de ondernomen handeling aan (tertiaire beoordeling), feedbackloops.
Siegrist: effort-reward-imbalance model (ERI): model dat belang van de balans tussen inspanningen en beloningen benadrukt. Negatieve emoties bij constatering dat inspanningen niet wederkerig zijn. Toevoeging: eigenwaarde.

Welke vier categorieën voor het meten van werkstress worden er in het boek gehanteerd?

Organisationele metingen;
Metingen van psychische en lichamelijke gezondheid: in NL bijv de UBOS vragenlijst;
Fysiologische metingen;
Metingen van gezondheidsgerelateerd gedrag.

Welke negatieve gevolgen hadden langere werkweken op de gezondheid van mensen volgens onderzoek van Kivimäki et al?

- 48 uur werken verhoogde het risico op een beroerte met 10% tov een 35- tot 40-urige werkweek;

- 55+ uur werk/week: risico 33% hoger.

Een hoge mate van sociale ondersteuning kan significante voordelen hebben voor werknemers. Welke vier gedragscategorieën zijn van belang om werknemers het gevoel te geven dat ze worden gesteund?

1. Toegankelijkheid/zichtbaarheid van de manager;

2. Manager neemt de arbeidsomstandigheden van het team serieus;

3. Manager geeft feedback;

4. Individuele aandacht.

Wat is een psychologisch kapitaal en welke vier eigenschappen vormen een psychologisch kapitaal?

Concept dat is ontwikkeld om menselijke eigenschappen samen te vatten die worden beschouwd als onderliggend en die veel positieve resultaten voor personen verklaren.

De vier eigenschappen die samen PsyCap vormen zijn hoop, optimisme, zelfwerkzaamheid en veerkracht.

Welke twee stemmingselementen zijn volgens Watson & collega's van grote invloed geweest op stressonderzoek?

Hoog negatief effect: neiging om negatieve emoties (woede, angst etc.) te voelen;

Volgens Bowling et al zijn mensen met hoog negatief affect geneigd om:

uit eigen beweging een objectief stressvolle werkomgeving te kiezen;
onbedoeld objectief stressvolle werksituaties te creëren;
een op zich onschadelijke werkomgeving als dreigend te ervaren.

Hoog positief affect: positieve emoties; enthousiast, energiek en alert.

Stress inoculation training

Gerichte toepassing van gezonde manieren van denken in reactie p stressvolle werkgebeurtenissen. Tijdens de beginfase van de interventie worden werknemers aangemoedigd om te oefenen met nieuwe strategieën om na te denken over en te reageren op stressfactoren met behulp van zorgvuldig gecontroleerde simulaties die steeds moeilijker worden.

Welke drie cognitieve stijlen zijn volgens het tekstboek relevant in het stressproces?

1. Locus of control
2. Attributietheorie
3. Zelfwerkzaamheid: iemands overtuiging capabel te zijn.

Welke voorbeelden van secundaire stressmanagement interventies worden er in het boek genoemd en wat is een groot risico van dit type interventies?

Stressmanagementtraining (SMT): ontwikkeling generieke vaardigheden.
Cognitieve gedragstherapie (CGT): beoordeling veranderen en zo negatieve gedachten verdringen;
Stress inoculation training: gerichte toepassing van gezonde manieren van denken in reactie op stressvolle werkgebeurtenissen
Acceptance and commitment therapy (ACT): psychologische flexibiliteit vergroten door leren te focussen op het nu.
Mindfulness-based stress reduction (MBSR): vergelijkbaar met ACT.
Ontspanningstraining
Werkgerelateerde vaardigheidstraining

Risico: werknemers kunnen tot de conclusie komen dat zij op de een of andere manier schuldig zijn aan de problemen de ze ervaren.

Waarom is het volgens Richardson & Rothstein geen goed idee om verschillende secundaire interventiemethodes te combineren?

Omdat verschillende interventieonderdelen met elkaar kunnen interfereren en de werknemers overstelpt kunnen worden met les- en oefenmateriaal.

NB: primaire en secundaire interventies kunnen wel effectief gecombineerd worden omdat ze de beschikbaarheid van middelen vergroten en tegelijkertijd taakeisen aanpakken.

Welke interventies zorgden voor de grootste effecten van werknemerswelzijn?

Secundaire cognitieve gedragsinterventies zonder andere interventies. Direct gevolgd door ontspanningsinterventies.

Een combinatie van verschillende primaire interventies bleek effectiever dan wanneer interventies afzonderlijk werden geïmplementeerd --> verschillende aspecten van taakeisen en hulpmiddelen beïnvloeden elkaar.

Welke procesfactoren zijn volgens Kompier et al van belang voor de uitvoering van primaire interventies?

Goed niveau van betrokkenheid door werknemers + toewijding van management;
Zorgen dat werknemers de middelen aangereikt krijgen die ze nodig hebben om optimaal profijt te hebben van de interventie;
Bereidheid van werknemers om te veranderen, steun van lijnmanagement;
Besef van werknemers van de kwaliteit van de interventie en de hoeveelheid informatie de ze erover krijgen.

Welke kenmerken van hulpprogramma's voor werknemers zijn volgens Randall & Lewis bepalend voor het succes ervan?

Zichtbare toewijding en steun bij het management;
Overeenstemming over doel, beleid en procedures van het hulpprogramma;
Samenwerking met vertegenwoordigers van werknemers;
Training voor leidinggevenden in het herkennen van problemen;
Frequentie informatie voor werknemers over diensten uit het hulpprogramma;
Langdurige ondersteuning vanuit de programma's;
Rapportage tbv programma-evaluatie.

Modellen van werkstress in 2 categorieën verdelen?

Structurele benadering: richten zich met name op het beschrijven van die aspecten van werk waarvan men denkt dat ze leiden tot de negatieve emotionele stresstoestand, en in het verlengde daarvan tot verminderd welzijn van de werknemer.
Transactionele benaderingen

Demand- controle model van Karasek (DMC) opgesteld Rond 2 belangrijke kenmerken:

Taakeisen:
Controle:

Vaardigheidsdiscretie
beslissingsruimte

Hoe wordt stress geneten:

1 Ogasitionele metingen: wat waarderen werknemers
2 psychische en lichanelijke gezondheid: via zelfrapportagelijsten
3 Fysiologische metingen: bv verhoogde bloeddruk
4 gezonheidsgerelateerd gedrag: vb slaappatronen

Welke vier categorieën voor het meten van welzijn op het werk wordt het vaakst gebruikt?

1. Organisationele metingen: metingen die werkgevers belangrijk vinden (verzuim, personeelsverloop)
2. Metingen van psychische en lichamelijke gezondheid (zelfrapportagevragenlijsten om lichamelijke en psychische symptomen te meten)
3. Fysiologische metingen (verhoogde bloeddruk, zweetbuien)
4. Metingen van gezondheidsgerelateerd gedrag (slaappatronen, lichaamsbeweging, roken, drugs, eetpatroon)

Welke factoren houden verband met stress en welzijn op het werk bij werknemers?

Individuele verschillen: betrekking hebben op de persoon

persoonlijkheid
attitudes
copingstrategieën
vaardigheden
capaciteiten

Situationele factoren: betrekking hebben op de situatie

Welke vormen van stress interventies zijn er en licht kort toe:

1 Primaire stressinterventies: De. Bron van werkstress aka verandering in opzet, organisatie en managent van het werk.

2 Secundaire stressinterventies: de werknemer leren omgaan met stressoren op het werk. Dit bevordert het aanpassingsvermogen.
(stressmanagement training) vb cognitieve gedragstherapie (omgaan met negatieve emoties), werkplek-CGT (=omgaan met ervaring van de werkplek), Stress inoculation training (= gerichte toepassing door aanleren van gezonde manieren van denken in reactie op stressvolle werkgebeurtenissen).

3 Tertiare stressinterventies: hulp bieden aan diegenen die schade hebben geleden en helpen terug te kunnen inkomen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Psychologie van arbeid en organisatie mensen en hun werk | 9789043036917 | John Arnold, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Stress en welzijn op het werk

Stress en welzijn op het werk - Stress en benadering - Modellen van stress