Psychosociale ontwikkeling: de rol van het gezin
60 belangrijke vragen over Psychosociale ontwikkeling: de rol van het gezin
Waarom is de puberteit vaak een moeilijke tijd voor ouders?
Een opgroeiende adolescent trekt de autoriteit van de ouders in twijfel; dit kan geïnterpreteerd worden als kritiek op het gezinssysteem en de opvoedersrol. Daarnaast staan ouders voor hun eigen ontwikkelingstaken gedurende hun ‘midlife’ levensfase die vaak gelijktijdig bij hen plaatsvindt. In deze levensfase kunnen ouders hun eigen levenssituatie en de door hen gemaakte keuzes (opnieuw) evalueren en beseffen dat sommige van deze keuzes definitief zijn.
1. Storm en Stress is sterk gerelativeerd, maar er is wel sprake van een gevoelige periode. Wat blijkt uit onderzoek als het gaat over klinische stoornissen en verschillende typen psychosociale problemen?
In adolescentiefase is er een toenemende prevalentie van klinische stoornissen en verschillende types psychosociale problemen.
Opvoeding wordt opgevat als ouderlijk gedrag in de dagelijkse omgang met het kind en word vaak getypeerd met behulp van 2 centrale dimensies. Welke zijn dit?
1. Ondersteuning
bieden van een verzorgende, beschermende omgeving waarin het kind zich kan ontwikkelen
2. Ouderlijke controle
overdracht van kennis, waarden en normen en bieden van structuur
bieden van een verzorgende, beschermende omgeving waarin het kind zich kan ontwikkelen
2. Ouderlijke controle
overdracht van kennis, waarden en normen en bieden van structuur
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Paloma
Rechten 
Voor mijn 1e tentamen haalde ik een 6. Toen ben ik gaan zoeken naar manieren om beter te leren en ben ik Study Smart tegen gekomen. Sindsdien heb ik een 9,0 - 8,0 - 7,6 - 8,0 - 8,0 gehaald. Ik raad het echt íédereen aan die het maar horen wil. Ik ben er zo blij mee!!
Zeger
Handels- wetenschappen Met mijn oude methode was ik geslaagd voor maar 3 van de 8 vakken. Sinds ik mijn aantekeningen digitaal maak in study smart, ben ik voor alle vakken de éérste keer geslaagd. StudySmart neemt voor mij de stress van slagen of niet slagen weg.
Sara
Bestuurskunde Door StudySmart gaat het op zo veel vlakken beter met mij. Eerst had ik continu studiestress en ik had nergens tijd voor. Nu voel ik mij rustig en zelfverzekerd (door gebruik van het programma). Eerst haalde ik meestal een 7, nu vaak een 8 of zelfs een 9.
Fleur
Bedrijfskunde HBO Hey Chris, ik wil je echt hartelijk danken voor het ontwikkelen van het platform. Ik haalde hiervoor altijd rond de 6/10 voor m'n tentamens, nu een 8,6, een 7,9 en een 7,6!!
Amber
Psychologie (master) Sinds ik Study Smart gebruik, is mijn gemiddelde 1 punt gestegen. Ik heb zelfs een statistisch vak met een 10/10 afgerond terwijl ik slecht ben in statistiek. Nu volg ik extra vakken omdat vorig jaar zo goed ging door Study Smart. Veel dank!
Jana
Verpleegkunde Sinds ik ben gaan leren met StudySmart ben ik geslaagd voor al mijn examens!!! Geen herexamens!! Eerst was ik al blij met een voldoende en nu haal ik alleen maar goede cijfers. Veel dank!
Miloe
24 – Student B&O Ik heb alle vakken die ik met Study Smart heb geleerd gehaald. Met rechten ben ik van een 5 naar een 8 gegaan! Ik weet nu zeker dat ik al mijn vakken gewoon ga halen.
Nina
19 – Student Communication Ik dacht altijd dat ik goed studeerde. Mijn cijfers waren ook prima. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik zo veel beter en sneller zou studeren door het toepassen van deze vaardigheden.
Babette
19 – Student Marketing Ik voel mij voor het eerst 100% zeker over de manier waarop ik leer. Ik heb nu het complete overzicht en de structuur die ik nodig had
Kurt
22 – Student Industrial Eng Door Study Smart kreeg ik weer plezier in het studeren en haalde ik direct betere cijfers. Alles ging ineens beter. Ik raad Study Smart enorm aan aan scholieren en studenten.
Regan
24 – Student Law Met dit plaform kan ik super snel en gestructueerd studeren. Ik ben nooit meer de weg kwijt in de stof of in mijn aantekeningen en maak veel sneller goede samenvattingen.
Wouter
21 – Student Psychology Eerst waren mijn aantekeningen een zooitje. Nu gebruik ik Study Smart en studeer ik super gestructureerd. Het helpt mij om tijd te besparen waardoor ik ook andere dingen kan doen die ik belangrijk vind.
Janneke T
Teacher Leerlingen die met het systeem hebben gewerkt hebben gewoon een beter resultaat behaald. Het systeem past alle leertrucjes zo toe, dat zowel de kinderen die goed scoren, maar ook zij die minder scoren, aan hun trekken komen.
Sietse
Muziektherapie Hey Chris, ik wil je enorm bedanken. Het vak waar ik vorig jaar nog net een 5,5 voor haalde, heb ik nu voor ditzelfde vak maar liefst een 9,7 gehaald! Mede dankzij jouw methode! Heel erg bedankt!
Marije
Parent Het grootste effect is dat mijn kind veel enthousiaster is over school! Elke ouder wilt graag dat zijn kind het goed doet op school, en Study Smart draagt daar aan bij.
Delano
Diergeneeskunde Dankzij StudySmart heb ik vorig jaar al mn examens gehaald en ook veel betere punten gehaald. Maar bovenal heb ik nu gewoon een heel goede studiemethode onder de knie, waarmee ik zeker weet dat ik de rest van mijn studie gewoon ga halen.
1.OPVOEDING DOOR OUDERS
Beschrijf vanuit ontwikkelingspsychologisch oogpunt waarom conflicten tussen adolescent en ouder(s) functioneel zijn.
- Deze tweede separatie-individuatiefase vindt plaats ten behoeve van de autonomie, zelfstandigheid (onthechting) en identiteitsontwikkeling (eigen weg gaan, eigen grenzen bepalen) van de adolescent.
- Conflicten in de ouder-kindrelatie zijn onvermijdelijk, natuurlijk en noodzakelijk voor de verdere groei van de adolescent en horen bij het normale ontwikkelingsproces.
2. Opvoeding bestaat uit 2 dimensies: ondersteuning en controle. Wat is de betekenis van ouderlijke controle - er zijn tegenstrijdige opvattingen over.
- Negatieve aspecten van controle worden benadrukt door auteurs - machtsuitoefening, restrictiviteit en autoritaire controle
- Controle in positieve zin? Door uitleg te geven, door aanwijzingen (inductie) en beroep te doen op verantwheid en zelfstheid (demandingness).
- Dit heet autoritatieve controle.
- Barber (2002) en Soenens (2005) maken onderscheid tussen psychologische controle en gedragscontrole.
- Ouders proberen kind als persoon te verander = psych controle.
- Ouders proberen gedrag kind te reguleren = gedragscontrole = weten waar je kind is, wat hij doet en met wie.
- Onderscheid maken in opvoedingsstijlen: autoritair, autoritatief, permissief, onverschillig.
In de autoritatieve opvoedingsstijl wordt gebruikt gemaakt van autoritatieve controle. Twee begrippen die daarbij horen zijn inductie en demandingness. Wat betekenen deze begrippen?
Inductie: controle wordt uitgeoefend door het geven van uitleg en een reden geven waarom bepaald gedrag niet wordt geaccepteerd.
Demandingness: vorm van autoritatieve controle waarbij de ouder een beroep doet op de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van het kind.
Demandingness: vorm van autoritatieve controle waarbij de ouder een beroep doet op de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van het kind.
1.OPVOEDING DOOR OUDERS
Wat verandert er in de adolescentie in de ouder-kind relatie?
- Geleidelijke transformatie van de ouder-kind relatie: van een unilaterale, hiërarchische relatie naar een meer gelijkwaardige relatie, tussen 2 gelijken.
- Schrijvers geven aan dat de adolescentie een gevoelige periode is ( prevalentie van klinische stoornissen en psychosociale problemen neemt toe ). Ook voor ouders een stressvolle periode . Toch relativering van Storm and stress. Vaak geen langdurige en ernstige conflicten en geen plotselinge verandering in adloescentiemaar continuering van problemen uit eerder leeftijdsperioden
3. Wat laat onderzoek zien over de ouderlijke controle - inductie?
Het uitleg geven, wijzen op gevolgen van gedrag werkt goed bij kind in basisschoolperiode, minder goed bij jongeren. Dan is het meer belangrijk dat jongere participeert in gezamenlijke beslissing (democratische controle) en dat ouders toezicht houden; monitoring.
Hoe worden de autoritatieve, autoritaire, permissieve en onverschillige opvoedstijl gekenmerkt?
Autoritaitef: warm, ondersteunend, stellen grenzen, erkennen individualiteit kind, stimuleren zelfstandigheid en samen nemen van beslissingen en sturen op rationele en democratische manier.
Autoritair: overleggen weinig, veel regels en beperkingen zonder uitleg, verwachten gehoorzaamheid, minder warm en sensitief.
Permissief: warm, accepterend en betrokken, nauwelijks eisen/straffen, geen gedragsregulatie.
Onverschillig: weinig betrokken/geïnteresseerd, niet ondersteunend of controlerend, laat het kind aan zijn lot over.
Autoritair: overleggen weinig, veel regels en beperkingen zonder uitleg, verwachten gehoorzaamheid, minder warm en sensitief.
Permissief: warm, accepterend en betrokken, nauwelijks eisen/straffen, geen gedragsregulatie.
Onverschillig: weinig betrokken/geïnteresseerd, niet ondersteunend of controlerend, laat het kind aan zijn lot over.
Er wordt onderscheid gemaakt in psychologische controle en gedragscontrole, wat zijn betekent dit?
Psychologische controle: refereert naar gedrag van ouders waarbij de ontwikkeling van de autonomie wordt geremd, de ouder probeert het kind als persoon te veranderen.
Gedragscontrole: de ouders proberen vooral het gedrag van het kind te reguleren en zo te beïnvloeden dat het kind leert omgaan met structuur en regels in het alledaagse leven.
Psychologische controle is een risicofactor voor internaliserende problemen.
Gedragscontrole: de ouders proberen vooral het gedrag van het kind te reguleren en zo te beïnvloeden dat het kind leert omgaan met structuur en regels in het alledaagse leven.
Psychologische controle is een risicofactor voor internaliserende problemen.
Leg uit wat transactionele beïnvloeding betekent binnen de twee centrale dimensies van opvoeden (controle en ondersteuning)
Op basis van eerdere ervaringen met elkaar bouwen ouders en adolescenten wederzijdse verwachtingen op die vervolgens het toekomstige gedrag beïnvloeden. Dit complexe proces van wederzijdse beïnvloeding bepaalt uiteindelijk hoe de opvoeding in het gezin zich ontwikkelt. Opvoeding kan dus gezien worden als een dynamisch systeem van wederzijdse beïnvloeding waardoor zowel de ouder als de adolescent veranderen in de loop van de interactie. Dit noemt men een transactionele beïnvloeding.
1.OPVOEDING DOOR OUDERS
Wat wordt bedoeld met transactionele beinvloeding binnen de opvoeding?
- Bij opvoeding sprake van wederzijdse beinvloeding, waardoor zowel de ouder als de jongere veranderen in de loop van de interactie
- Dir wordt transactionele beinvloeding genoemd. Op basis van eerdere revaringen bouwen ouders en adolescenten wederzijdse verwachtigen op die vervolgens het toekomstig gedrag beinvloeden.
- De ouder-kindrelatie is een bidirectionele relatie: ouders en adolescent beinvloeden elkaar wederzijds
- Er bestaand wederkerige negatieve effecten tussen hechtingsgedrag van ouders en adolescenten en internaliserende probleemgedrag en tussen toezicht houden en delinquentie.
5. Onderzoek Jang en Smith (1997) wijst bidirectionele relatie uit: hoe meer supervisie van ouders, hoe delinquenter jongere wordt. Maar ook: delinquentie voorspelt minder supervisie van ouders. Maar wat vonden Kerr en Stattin (2003)?
Ernst van adolescentie effect - delinquentie heeft te maken met de mate van toezicht van ouders.
Delinquentie zegt iets over de mate van toezicht en niet per se over dat delinquentie zegt dat er minder toezicht is geweest.
Delinquentie zegt iets over de mate van toezicht en niet per se over dat delinquentie zegt dat er minder toezicht is geweest.
Ouderlijke controle in de vorm van uitleg geven en wijzen op gevolgen van gedrag (inductie) sluit goed aan op de behoeften van het kind in de basisschool periode, maar minder goed op de behoeften van de jongere. Welke aspecten van controle spelen een belangrijkere rol?
De mate waarin de jongere meedoet met beslissingen en de mate waarin de ouder toezicht houdt (monitoring).
6. Wat zijn de 2 veel bestudeerde indicatoren van de kwaliteit van de ouder-jongerenrelatie?
- gehechtheid
- conflicten.
- conflicten.
7. Wat zeggen de onderzoeken (Larson et al., 1996) over de dimensie gehechtheid?
- Hoeveelheid tijd die jongeren in het gezin doorbrengen vermindert in de loop van de adolescentie - van 35% op 11-jarige leeftijd naar 14% op 18-jarige leeftijd.
- Hoeveelheid gesprekstijd over intieme en belangrijke onderwerpen neemt toe tussen ouders en jongere.
- Jongens kwalitatief betere gehechtheidsrelatie met moeder, meisjes met vader.
Hebben adolescenten een minder hechte band met hun ouders?
Ze brengen minder tijd door met hun ouders, maar de hoeveelheid tijd die ze doorbrengen met hun ouders in gesprek over intieme en belangrijke onderwerpen neemt juist toe.
Er is dus een vermindering in gehechtheid, maar de affectieve band is nog net zo relevant als tijdens de kindertijd
Er is dus een vermindering in gehechtheid, maar de affectieve band is nog net zo relevant als tijdens de kindertijd
8. Wat zeggen de onderzoekers over de dimensie conflict?
- Van vroege naar middenadolescentie - conflicten nemen af in frequentie en toe in emotionele intensiteit.
- Na middenadolescentie neemt frequentie nog meer af en emotionele intensiteit blijft gelijk.
- Jongeren - met name meisjes - hebben meeste conflicten met mamsie.
- conflicten gaan met name over alledaagse gedragsregels.
- Conflict kan gezien worden als normatief (= normaal aspect van de ontwikkeling) als psychologische groei (gezond) of als signaal voor problemen in relatie ouder-kind (ongezond).
9. De laatste jaren wordt meer onderzoek gedaan naar het gezin als systeem, dus: ouder-kind, broer-zus, gezin als geheel.
Wat zeggen onderzoeken over de relatie tussen broers en zussen?
- Het is achterhaald om er vanuit te gaan dat persoonlijkheidskenmerken en sociale relaties beïnvloed worden door gezinsconstellatie/structuur (bijv plaats in kinderrij) > structuurbenadering.
- Nu wordt gekeken naar kwaliteit van broer-zusrelatie - dit is de procesbenadering.
- Er is toename van conflict in vroege adolescentie die verklaard kan worden doordat kinderen in verschillende ontwikkelingsfasen zitten. Dit is empirisch bevestigd.
- Kwaliteit van relatie met broer/zus heeft invloed op relatie van jongere met leeftijdsgenoten - ontwikkeling sociale competentie.
- Positieve invloed van relatie met broer/zus is wederzijds.
- Negatieve invloed loopt vooral van het oudste naar het jongste kind.
De kwaliteit van de broer-zus relatie laat tijdens de adolescentie veranderingen zien. In het algemeen blijkt er een toename te zijn in het aantal conflicten tijdens de vroege adolescentie. In de late adolescentie neemt dat weer af. Welke verklaring zou hier voor kunnen zijn?
Dat kinderen zich in het begin van de adolescentie in verschillende ontwikkelingsfasen bevinden. Daardoor kan er een kloof ontstaan tussen de 2 kinderen.
Beargumenteer de volgende stelling: ‘Het hebben van een oudere broer of zus is positief voor de sociale ontwikkeling van de adolescent’.
De kwaliteit van de broer-zusrelatie blijkt van invloed te zijn op relaties van de adolescent met leeftijdgenoten. In de broer-zusrelatie leert de adolescent veel over sociale relaties en deze ervaring nemen ze weer mee in hun relaties buiten het gezin. Goede broer-zusrelaties hebben op deze wijze een gunstige uitwerking op de sociale competentie van jongeren. Naast deze positieve invloed is er echter ook een negatieve invloed mogelijk: adolscenten met een oudere broer of zus die probleemgedrag vertoont, lopen zelf ook meer risico om probleemgedrag te gaan vertonen.
11. Het uitgangspunt in systeembenadering: hiërarchische structuur binnen het gezin. Wat concluderen onderzoeken?
* het is niet noodzakelijk dat ouders altijd 1 blok vormen, maar wel dat ze de verantwoordelijkheid nemen die bij het ouderschap hoort.
12. Het uitgangspunt in systeembenadering: betrokkenheid tussen gezinsleden onderling. Wat zeggen onderzoekers hierover?
* je hebt los-zand en kluwen gezin en alles er tussen in.
* in adolescentie is het van groot belang dat het gezin als systeem zich kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden.
> Machtsstructuur, onderlinge rolverdeling en relatiepatronen moeten worden gewijzigd.
* in adolescentie is het van groot belang dat het gezin als systeem zich kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden.
> Machtsstructuur, onderlinge rolverdeling en relatiepatronen moeten worden gewijzigd.
Vanuit de klinische praktijk is een systeembenadering ontwikkeld die inzicht verschaft in de processen die zich afspelen in het gezin als geheel. Hierbij zijn de volgende 4 processen een risico voor het functioneren van het gezin:
1. (in)adequate hiërarchische structuur binnen het gezin
- gezin = verschillende subsystemen, ouders zijn belangrijkste subsysteem
2. (gebrek aan) betrokkenheid tussen gezinsleden
- emotionele betrokkenheid
- de mate waarin het gezin zich aanpast aan verandering (rigide tegenover chaotisch)
3. (dis)functionele communicatieprocessen
- nog belangrijker dan hiërarchie
4. (problemen met) loyaliteit tussen ouders en kinderen
- problemen ontstaan als het normale geven en nemen van loyaliteit uit balans raakt
- gespleten loyaliteit; tegenstrijdige verwachtingen van ouders
- gezin = verschillende subsystemen, ouders zijn belangrijkste subsysteem
2. (gebrek aan) betrokkenheid tussen gezinsleden
- emotionele betrokkenheid
- de mate waarin het gezin zich aanpast aan verandering (rigide tegenover chaotisch)
3. (dis)functionele communicatieprocessen
- nog belangrijker dan hiërarchie
4. (problemen met) loyaliteit tussen ouders en kinderen
- problemen ontstaan als het normale geven en nemen van loyaliteit uit balans raakt
- gespleten loyaliteit; tegenstrijdige verwachtingen van ouders
1. OPVOEDING DOOR OUDERS
Hoe is het verloop van het aantal conflicten in de adolescentie? Waar gaan de conflicten over?
- U-vormig verloop van conflicten tijdens adolescentie
- toename van de vroege naar middeladolescentie
- Afname naar de late adolescentie
- Recenter onderzoek
- Afname frekwentie conflicten van de vroege naar middenadolescentie , maar toename in emotionele intensiteit
- Na middenadolescentie nog meer afname frekwentie, emotionele intensiteit blijft gelijk
- Met moeders de meeste conflicten
- Het gaat bij conflicten vaak over alledaagse gedragsregels (bijv. tijdstip van thuiskomen)en veel minder over wezenlijke verschillen in de opvattingen (normen en waarden) , persoonlijke zaken (keuze vrienden) of over onderwerpen met een sterke emotionele lading(discussie politiek, schoolprestaties of werkhouding
13. Een uitgangspunt in systeembenadering: (dis)functionele communicatieprocessen. Waar ligt het accent dan meer op in de systeembenadering?
* het accent ligt op de manier waarop gezinsleden met elkaar communiceren.
* uit onderzoek blijkt dat dit nog belangrijker is dan de gezinshiërarchie.
* grootste verschillen tussen probleemgezinnen en normale gezinnen was de kwaliteit van de communicatie binnen het gezin.
* uit onderzoek blijkt dat dit nog belangrijker is dan de gezinshiërarchie.
* grootste verschillen tussen probleemgezinnen en normale gezinnen was de kwaliteit van de communicatie binnen het gezin.
Het proces van inadequate hiërarchische structuur binnen het gezin is 1 van de risico's voor het functioneren van het gezin. Het disfunctioneren van het ouderlijk subsysteem kan 3 verschillende vormen aannemen. Welke 3?
- De ouders staan niet op 1 lijn wat betreft de opvoeding
- Grenzen tussen het ouderlijk subsysteem en andere systemen zijn te vaag (bijvoorbeeld kind wordt als gelijke gezien)
- Omgekeerde hiërarchie
- Grenzen tussen het ouderlijk subsysteem en andere systemen zijn te vaag (bijvoorbeeld kind wordt als gelijke gezien)
- Omgekeerde hiërarchie
14. Systeembenadering waarin nadruk wordt gelegd op loyaliteit tussen ouders en kinderen. Op welke manier wordt er dan naar gezin gekeken?
* nadruk ligt op lange-termijneffecten van verstoorde relatie tussen kinderen en ouders. Het gaat vaak over projecties uit het verleden (Nagy, 1987).
* parentificatie.
* gespleten loyaliteit.
* bliksemafleider/zondebok.
* uitgangspunt: ieder gezinslid is onlosmakelijk verbonden met het functioneren van overige leden van het gezin.
* parentificatie.
* gespleten loyaliteit.
* bliksemafleider/zondebok.
* uitgangspunt: ieder gezinslid is onlosmakelijk verbonden met het functioneren van overige leden van het gezin.
Het etnische equivalentie model
Dezelfde opvoedingsstrategieën voor verschillende etnische groepen hebben hetzelfde effect op probleemgedrag (onderzoek wijst dit ook daadwerkelijk uit).
2. RELATIES BINNEN HET GEZIN/BROERS EN ZUSSEN
Wat zijn de twee benaderingen in het onderzoek naar de relatie tussen broers en zussen
Twee benaderingen in het onderzoek naar broer-zusrelaties:
- 1. structuur benadering: gekeken wordt naar structurele aspecten bijv plaats in de kinderrij
- 2. procesbenadering: de kwaliteit van de broer-zusbenadering is aan verandering onderhevig (toename aantal conflicten in vroege adolescentie tgv verschillende ontwikkelinfsfasen, afnam in late adolescentie (inhaalslag)
15. Hoe komt het dat kinderen in hetzelfde gezin opgroeien en toch erg verschillend zijn? Welke mogelijke verklaringen zijn hiervoor?
- Genetische invloeden.
- kinderen uit hetzelfde gezin worden anders opgevoed - differential parental treatment. Onderzoeken bevestigen dit.
- Als kinderen de ongelijke behandeling als onrechtvaardig ervaren dan is er meer sprake van depressie, agressie en delinquentie.
- kinderen uit hetzelfde gezin worden anders opgevoed - differential parental treatment. Onderzoeken bevestigen dit.
- Als kinderen de ongelijke behandeling als onrechtvaardig ervaren dan is er meer sprake van depressie, agressie en delinquentie.
Er zijn aanwijzingen dat het effect van een echtscheiding voor jongeren groter is dan voor kinderen. Welke 2 redenen worden daarvoor genoemd?
Het losmakingsproces wordt verstoord (uitgesteld) doordat de jongere zich schuldig voelt om weg te gaan tegenover de blijvende ouder.
Ze worden geconfronteerd met de disfunctionele en conflictueuze relatie van hun ouders en daarmee kunnen ze een negatief beeld krijgen van relaties.
Ze worden geconfronteerd met de disfunctionele en conflictueuze relatie van hun ouders en daarmee kunnen ze een negatief beeld krijgen van relaties.
2. RELATIES BINNEN HET GEZIN/HET GEZIN ALS SYSTEEM
De systeembenadering geeft inzicht in de processen die zich afspelen in het gezin als geheel. Het functioneren van het gezien als geheel heeft zowel direct als indirect invloed op de ontwikkeling van het kind. Wat wordt bedoeld met indirecte beïnvloeding?
- Indirecte beïnvloeding: het functioneren van het gezin beinvloedt de kwaliteit van het opvoedingsgedrag van de individuele ouders, dat op zijn beurt weer van invloed is op het functioneren van de jongere
- De belangrijkste eigenschap benadering van de benadering van het gezin als geheel is de aanname dat het functioneren van elk individueel gezinslid onlosmakelijk verbonden is met het functioneren van de overige gezinsleden.
- Individuele problematiek binnen het egzin begrijpen uit combinatie individuele pathologie met disfunctionele patronen binnen het gezin
Gezinnen van allochtone herkomst; klopt het dat allochtone jongeren vaker externaliserend en internaliserend probleemgedrag vertonen dat Nederlands jongeren?
JA! En er is een toename op te merken bij meisjes (Eldring, 2002).
Hoe wordt verklaard dat een laag sociaal milieu invloed heeft op het opvoedingsgedrag van ouders?
De overbelasting en stress die gepaard gaan met het leven in een laag milieu - slechte huisvesting, geldzorgen en schulden, weinig vooruitzichten- maken het moeilijker voor de ouder om zich op het kind te richten
Wat houdt het etnisch equivalentiemodel in?
Dat dezelfde opvoedingsstrategieën voor verschillende etnische groepen hetzelfde effect op probleemgedrag hebben.
Welke 3 risicofactoren in de opvoeding bij allochtone gezinnen worden er genoemd ?
Discrepantie in opvattingen, traditionele denkbeelden en opvoedingsgedrag, slechtere socio-economische positie
Wat blijkt uit onderzoek als het gaat over de visie op adolescentie als ontwikkelingsfase?
- In allochtone culturen is adolescentie geen specifieke fase, waardoor allochtone ouders vaak van mening zijn dat Nederlandse ouders te vrij zijn. Ned ouders vinden het bij autonomie en puber-zijn horen.
- Ook is opvoeden een collectieve zaak en het individualistisch opvoeden wordt als vreemd en onveilig voor het kind ervaren.
- Ook is opvoeden een collectieve zaak en het individualistisch opvoeden wordt als vreemd en onveilig voor het kind ervaren.
2. RELATIES BINNEN HET GEZIN/GEZIN ALS SYSTEEM
Hoe komt het dat kindferen die in hetzelfde gezin opgroeien toch zo verschilend zijn?
- Genetische invloeden: aangeboren verschillen tussen kinderen
- De ongedeelde ervaringen (die aspecten van een gezin die de kinderen verschillend ervaren ). Gedeelde ervaringen zijn die aspecten van een gezin die kinderen hetzelfde ervaren.
- Differential parental treatment (differentiële behandeling). Bijvoorbeeld het oudste kind veel strenger opvoeden
- Kinderen die ervaren dat ze minder liefde krijgen (differentiële affectie) en /of strengere regels (differentiële controle ) -> meer depressie, agressie en delinquentie . Mede afhankelijk van de mate waarin de kinderen deze verschillen als onrechtvaardig ervaren.
Wat is de beleving over de rol en positie van ouders in het gezin?
Er wordt meer sturend opgetreden, meer autoritair. Straffen is een belangrijk onderdeel van de opvoeding.
Er wordt scherper onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes.
Jongeren gaan meer om met Ned samenleving en dat verstoort de hiërarchische verhouding tussen ouder en kind.
Conflicten gaan het meest over wat in Nederland wel mag, maar niet vanuit de eigen cultuur (uitgaan, drinken).
Er wordt scherper onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes.
Jongeren gaan meer om met Ned samenleving en dat verstoort de hiërarchische verhouding tussen ouder en kind.
Conflicten gaan het meest over wat in Nederland wel mag, maar niet vanuit de eigen cultuur (uitgaan, drinken).
Wat wordt in het boek geschreven over onderzoeken naar allochtone gezinnen?
- Het stereotiepe en problematsische beeld moet worden bijgesteld
- Bij allochtone jongeren vaker sprake van externaliserend en internaliserend probleemgedrag
- Juist in de adolescentie onstaan veel problemen rondom de opvoeding.
- Factoren die bijdragen aan problemen in allochtone gezinnen kunnen worden ingedeeld in: problemen die samenhangen met:
- De visie op adolescentie als ontwikkelingsfase ( geen sprake van afzonderlijke adolescentiefase )
- Met opvattingen over doelen van opvoeding
- Met de rol en positie van ouders binnen het egzin
- Maatschappelijk positie van de alloctone gezinnen
- Zie ook kaart met de 3 risicofactoren
Wat blijkt uit onderzoek als het gaat over maatschappelijke positie van allochtone gezinnen?
Veel allochtone gezinnen hebben ongunstig sociaaleconomische positie in vergelijking met Ned gezinnen. Het wonen in achterstandswijken zorgt voor een ongunstig effect op ontwikkeling van kinderen.
(Dis)functionele communicatieprocessen
Andere systeembenadering legt accent op de inhoud van interactieprocessen zelf: manier waarop de gezinsleden met elkaar communiceren.
Disfunctionele communicatie: elkaar niet uit laten spreken, verwijten maken, niet luisteren, waardoor verkeerde interpretatie, teruggrijpen naar verleden of terugtrekken uit de angst dat conflicten escaleren.
Kwaliteit van gezinscommunicatie is een grotere voorspeller voor probleemgezinnen dan gezinshierarchie.
Disfunctionele communicatie: elkaar niet uit laten spreken, verwijten maken, niet luisteren, waardoor verkeerde interpretatie, teruggrijpen naar verleden of terugtrekken uit de angst dat conflicten escaleren.
Kwaliteit van gezinscommunicatie is een grotere voorspeller voor probleemgezinnen dan gezinshierarchie.
Stelling: meisjes hebben de meeste conflicten met hun moeder
waar
Welke 2 modellen zijn er om te verklaren waar de verschillen tussen allochtone en autochtone gezinnen mee te maken kunnen hebben.
- Culturele waardenmodel: er zijn culturele verschillen in de manier waarop gedacht wordt over normen, waarden en opvoeding. Deze verschillen leiden tot een ander effect van opvoedingsgedrag in etnische minderheidsgroepen.
- Etnisch equivalentiemodel: dezelfde opvoedingsstrategieën voor verschillende etnische groepen hebben hetzelfde effect op probleemgedrag.
Hfd11; 1. VRIENDSCHAPPEN
Theorie van interpersoonlijk perspectiefnemen (Selman) houdt in:
- De nadruk ligt op sociaal cognitieve vaardigheden die zich ontwikkelen tijdens de adolescentie.
- Jongeren kunnen kwalitatief betere relaties onderhouden dan kinderen omdat ze beschikken over cognitieve vaardigheden om na te denken over: zichzelf, de ander en de relatie daartussen. Jongeren zijn in staat zich te verplaatsen in de ander.
- Dit kan zich verder ontwikkelen in vriendschappen
HFD11 1. VRIENDSCHAPPEN
Er wordt vaak inmpliciet van uitgegaan dat vriendschappen uitsluitend positieve effecten hebben op het functioneren van jongeren. Maar vriendschappen kunnen ook negatieve invloeden hebben. Leg uit
- Kenmerken van vrienden: delinquente vrienden bevorderen afwijkend gedrag, vrienden die middelen gebruiken kunnen stimuleren hetzelfde te doen
- Kwaliteit van de vriendschap
- Een lage kwaliteit -> emotionele problemen
- Een goede kwaliteit kan ook ongewenste effecten hebben:
- In intieme realties meer selfdisclosure (het uiten van persoonlijke gevoelens en gedachten ) -. angst en onzekerheid uit angst dat perosonlijke informatie niet veilig is
- In hechte vriendschap meer uitwisseling van emoties -> meer co-ruminatie (piekeren) -> elkaar beinvloeden in hun depressie
Welke 2 factoren bepalen de invloed van vriendengroepen op het functioneren van jongeren?
- De normen en waarden die binnen de groep worden gehanteerd en het gedrag dat wordt aangemoedigd
- De mate waarin de jongere zich identificeert met de groep.
- Sterkere identificatie -> meer sociale, emotionele en instrumentele steun van de groep.
- Hoe sterker de identificatie hoe sterker de invloedvan de groep.geldt voor jongens en meisjes.
Welke 2 aspecten zijn van invloed op het ontstaan van vriendschappen tussen jongeren uit verschillenden culturen?
- Schoolcontext <-> Buitenschoolcontext
- Weinig gemengde vriendschappen buiten school
- Hoe beter het sociaal milieu hoe meer kasn op gemengde vriendschappen
HFD 11/ 2. VRIENDENGROEPEN/SOCIALE VERWERPING
Uit welke 2 subgroepen bestaan de groep verworpen adolescenten?
- Agressief verworpen adolescenten
- Agressief en onhandelbaar verstorende gedrag
- meer jongens dan meisjes
- Erg teruggetrokken en sociaal onzeker
- Meer meisjes dan jongens
- Extreem laag niveua van assertiviteit en sociale interactie
- Van cruciaal belang bij sociale verwerping is het wel of niet ontbreken van pro-sociaal gedrag
HFD 11 2. VRIENDENGROEPEN/OUDER-ADOLESCENTIERELATIES
Wat is de invloed van vrienden en ouders op de ontwikkeling van jongeren volgesn Harris (1995) ?
- Ouders geen invloed op de lange termijn op de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Vriendengroepen en schoolklassen verantwoordelijk voor socialisatie en ontwikkeling
- Er wordt steeds meer getwijfeld aan deze visie : ontwikkeling door samenspel van factoren: vrienden en vriendgroepen, ouderkindrelaties.
Welke theoretische invalshoeken zijn er m.b.t. de rol van ouders en vrienden te onderscheiden?
- Verschillen in functie en betekenis van ouders en leeftijdsgenoten.
- Zie de interpersoonlijke theorie Sullivan
- Benadrukken de overeenkomsten tussen ouders en leeftijdsgenoten
- Zie interne werkmodellen van Bowlby
- Modernere theorieen : gebeurtenissen in de loop van de ontwikkeling kunnen leiden tot een aanpassing van een werkmodel
- modificatie van Sullivans theorie
- Sommige relaties zijn geschikt om in bepaalde behoeften te voorzien, maar dat wil niet zeggen dat andere relaties daarvoor ongeschikt zijn ( bijv. ouders kunnen ook intimiteit bieden).
HFD 11 VRIENDENGROEPEN/OUDERKINDRELATIES
Wat houdt het Sociale Interactie Model of coercivemodel (=afdwingen) in?
- Delinquentie primair beinvloed door zowel ouders als vrienden
- Inadequaat opvoedingsgedrag (afstandelijk, inconsistent en negatief) -> negatieve ouderkindrelaties -> kinderen krijgen door afdwingend gedrag controle over het grenzen stellen van de ouders ( blijven doorgaan totdat ouders toegeven en negatief gedrag wordt bekrachtigd. )
- Dit gedrag wordt ook toegepast in relaties met vrienden en leeftijdgenoten
Wat klopt er van de geluiden dat de jongeren van tegenwoordig 'er steeds eerder bij zijn'?
- 1995: 24%, 2005: 30%, gemiddelde leeftijd eerste geslachtsgemeenschap afgenomen van 17,7 naar 17,3 jaar
- Nu stabilisering van deze trend: 2012 ook 30%
Wat wordt bedoeld dat seksuele en relationele ontwikkeling nauw met elkaar samenhangen?
- Eerst ervaring met verkering en romantische relaties, dan pas seksuele ervaring
- Naast lichamelijke aspecten om te vrijen relationele aspecten (verliefd zijn, dichtbij elkaar zijn ) van belang
- Meisjes relationeel aspect iets belangrijker dan jongens
- Bij het ouder worden weten jongeren steeds beter wat ze willen op relationeel en seksueel gebied.
HFD 12 PSYCHOSEKSUELE ONTWIKKELING 1. SEKSUELE/RELATIONELE VORMING
Waar hangen opvattingen over seksualiteit mee samen?
- Voorwaarde verliefdheid:
- 5 van 6 jongens en 3 van de 4 meisjes seks ok.
- Groep die seks zonder gevoelens goedkeurt tussen 1995 en 2005 flink gegroeid (1 op 6 in 1995, 1 op 4 in 2005). Tussen 2005 en 2012 kleine toename bij jongens )
- Religie: niet-gelovigen seks voor huwelijk ok bij vaste relatie/verliefdheid, bij christelijke en islqamitische jongeren minderheid dit ok
- Etnische achtergrond: Turks en Marokaans geen seks voor huwelijk, Surinaamse jongeren verschillende (Creools minder behoudend dan Hindoestaanse Surinaamse jongeren
HFD 12, SEXUELE ORIENTATIE EN OPVOEDING
Welke positieve effecten kan het hebben van een seksuele relatie op andere aspecetn van de ontwikkeling?
- oefenen voor latere relaties
- sociale vaardigheden ontwikkelen
- toename autonomie
- bijdarge tot verschillende aspecten van identiteit: seksuele identiteit, genderidentiteit en seksueel zelfbeeld
Vervolg mogelijke problemen mbt eksualiteit
3. Problemen met genderidentiteit
- Genderdysforie: sterk gevoel van onbehagen over het eigen biologisch geslacht
- tussen 10de en 14de duidelijk of genderdystrofie blijvend is of niet
- na de puberteit evenveel meisjes als jongesn met genderdysfore gevoelens (tussen 4 en 12 jaar 3 x zoveel jongens)
- Vaak periode van isolement en eenzaamheid:
- heteroseksualiteit de vanzelfsprekende norm
- negatieve reacties uit omgeving (homonegativiteit)
- soms leidend tot antihomoseksueel geweld
- mate van verlangen, object van verlangen, problemen met de opwinding
- 18 - 20 jaar: 30 % jongens en 41 % meisjes probleem met seksueel functioneren
HFD 12 PSYCHOSEKSUELE ONTWIKKELING 2. SEKSUELE ORIENTATIE EN OPVOEDING
Waarom zijn deze ongeplande voorlichtingsmomenten belangrijk? Welke opvoedingsstijl past het beste bij de benadering die de ouders toepassen in deze casus (chatten met 25 jarige die zich jonger voordoet ) ?
- Ongeplande voorlichtingsmomenten bieden mogelijkheden om onderwerpen ter sprake te brengen die voor de adolescent of voor de ouders gevoelig liggen.
- Sommige ongeplande momenten kunnen het karakter hebben van een confrontatie. Ouders kunnen hun zoon of dochter ook uitleg geven over de risico’s die met een bepaald gedrag gepaard gaan, zoals in deze casus het geval is. Deze benadering wordt inductie genoemd. Inductie past bij een autoritatieve opvoedingsstijl.
- Het is echter belangrijk dat er ook geplande voorlichting wordt gegeven aan de adolescent. Dit kan gedaan worden door de ouders, maar ook op scholen dient hier aandacht voor te zijn.
Conflicten tussen ouders en adolescenten geven de kwaliteit van de relatie tussen de adolescent en zijn/haar ouders weer. In de adolescentie kunnen meningsverschillen met ouders niet vermeden worden. Waarom ontstaan deze conflicten en wat zijn de positieve en negatieve gevolgen voor de adolescent en het gezin?
Conflicten ontstaan mede door behoefte aan autonomie en door de manier waarop ouders reageren hierop. Bij een autoritaire opvoedingsstijl zullen meer conflicten plaatsvinden.
Het hebben van conflicten wordt gezien als een normaal aspect van de ontwikkeling, belangrijk voor psychologische groei of als een indicator van problemen in de ouder-kindrelaties.
Negatieve gevolgen bij meer en ernstiger conflicten kunnen zijn externaliserend en internaliserend probleemgedrag en hebben ook gevolgen voor de rest van het gezin.
Het hebben van conflicten wordt gezien als een normaal aspect van de ontwikkeling, belangrijk voor psychologische groei of als een indicator van problemen in de ouder-kindrelaties.
Negatieve gevolgen bij meer en ernstiger conflicten kunnen zijn externaliserend en internaliserend probleemgedrag en hebben ook gevolgen voor de rest van het gezin.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
