Korte geschiedenis van de persoonlijkheids psychologie - Neurowetenschappelijke paradigma - Temperament

25 belangrijke vragen over Korte geschiedenis van de persoonlijkheids psychologie - Neurowetenschappelijke paradigma - Temperament

Wie was de grondlegger van de aanname van temperamenten?

Hippocrates (460-377 v. Chr.). Op basis van de vier lichaamssappen deelde hij mensen respectievelijk in als sanguinische, flegmatische, cholerische en melancholische temperamenten.

Waar baseerde Hipocratus (460-377 v. Chr.) de dominatie in temperament verschillen op?

De dominantie van lichaamssappen:
  • bloed - sanguinische temperamenten
  • slijm - flegmatische temperamenten
  • gele gal - cholerische temperamenten
  • zwarte gal - melancholische temperamenten

De typologie die Hypocrates zag in temperament als een gevolg van dominantie van een van de vier lichaamssappen werd later uitgebreid door Wilhelm Wundt. Wat ontwikkelde Wundt?

Een tweedimensionaal model (dimensies: sterkte van de gemoedsbewegingen en snelheid van de wisselingen van gemoedsbewegingen).
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hipocrates zag verschillen in temperament agv dominantie van 4 lichaamssappen.
Hij deelde o.b.v. deze lichaamssappen mensen in 4 verschillende temperamenten.
welke 4 lichaamssappen?

4 lichaamssappen bloed, slijm, gele en zwarte gal.
typen temperamenten o.b.v. puur taalgebonden associatie (zwarte gal - bedroefde stemming)

Hippocrates was de grondlegger van de westerse geneeskunde.

De beide dimensies van Wilhelm Wundt werden door Hans Eysenck onderbouwd met ...

gegevens uit vragenlijsten.

Noem de twee relatief onafhankelijke dimensies van Eysenck die behoorlijk goed overeenkwamen met de dimensies van Wundt.

Extraversie en neuroticisme.

Extraversie (komt overeen met de sterkte van gemoedsbewegingen) is een temperamentsdimensie met de polen extravert - introvert.


Neuroticisme (komt overeen met de snelheid van wisselingen van gemoedsbewegingen) is een temperamentsdimensie met de polen instabiel - stabiel.

Wat was de temperamentbeschrijving volgens Eysenck?

Hij ontdekte o.b.v. temperamentkenmerken uit zelfbeoordelingslijsten dat temperamentkenmerken varieerden op 2 relatief onafhankelijke dimensies (kwamen overeen met de dimensie van Wundt)

Dimensie extraversie (E; niet extroversie!!),
met de polen 'extravert - introvert'.

Dimensie neurotiscisme (N),
met de polen 'instabiel - stabiel'

De invloedrijkste theorieën waren van Gray (1982) en Depue & Collins (1999), wat waren hun bevindingen?

  • Gray bracht verschillen in temperament in verband met de sterkte van het gedragsactiveringssysteem BAS (temperamentdimensie impulsiviteit) en het gedragsremmingssysteem BIS (temperamentdimensie geremdheid)
  • Depue en Collins brachten temperamentverschillen in verband met verschillen in neurochemische systemen. Gekenmerkt door neurotransmitters dopamine, noradrenaline en serotonine. Daarbij ontstond een derde dimensie: overgecontroleerd-ondergeconrtoleeerd.

Wat wordt bedoeld met extravert en introvert?

Extravert betekent `naar buiten gekeerd`, toegankelijk, vriendelijk, makkelijk af te leiden, sterke gevoelsuitdrukking.

Introvert betekent `naar binnen gekeerd`, gesloten, moeilijk te doorzien, geconcentreerd op het eigen innerlijk, weinig uitdrukking van gevoelens.

Eysenck spreekt over de dimensie "extraversie" met de polen 'extavert-introvert'.
Wat bedoeld hij met extravert en introvert?

Extravert: toegankelijk, vriendelijk, snel af te leiden met sterke gevoelsuitdrukkingen, maar een geringe fantasie en gevoelsleven.

Introvert: gesloten, moeilijk te doorgronden personen met een intensief fantasie en gevoelsleven, weinig gevoelsuitdrukkingen.

Eysenck bracht zijn tweedimensionale temperamentconcept ook in verband met de leer van ...

lichaamssappen van Hippocrates.

Eysenkck spreekt over de dimensie "neurotecisme"met de polen 'instabiel - stabiel". Wat bedoeld hij met instabiel en met stabiel?

Instabiel: onbestendig, impulsief, grillig.

Stabiel: in balans,

Eysenck vermoedde het bestaan van verschillende ... bij extra- en introverten en een ander, niet-lineair verloop van de activering naarmate de ... van de situatie toenam.

activeringsdrempels
actiepotentiaal

Extraverten: veel actie = positief
Introverten: transmarginale remming: terugtrekken als compensatie op veel actie

Eysenck verklaarde de Extraversie en Neurotecisme a.d.h.v. een neurowetenschappelijke theorie.
Waarnaar refereerde hij daarbij?

Hij refereerde daarbij aan de activiteit van het ARAS (ascenderend reticulair activerend systeem) in de hersenstam. 

introverte personen zouden een lagere fysiologische activeringsdrempel hebben dan extraverte mensen.
Hierdoor zouden ze al in situaties met een laag actiepotentiaal bovengemiddeld worden geactiveerd.

Bij sterk prikkelende situaties word de transmarginale remming in werking gezet als beschermingsmechanisme.

Bij extraverte personen leid dit tot lagere activering (verveling).

Hij bracht het concept ook i.v.m. de leer van de lichaamssappen van Hippocrates.

Eysenck vermoedde een zelfde samenhang tussen neuroticisme en de activering van het limbische systeem. Wat wordt hiermee bedoeld?

Dat emotioneel labiele personen sterkere limbische activiteit zouden vertonen in reactie op situaties die angst of stress veroorzaken dan emotioneel stabiele personen.

De neurowetenschappelijke temperamenttheorie van Eysenck was moeilijk te verifiëren. Zij vormde wel de basis voor 2 nieuwe onderzoeksrichtingen, welke?

Eerst werd geprobeerd om verschillen in temperament vast te stellen via de multivariate psychofysiologie (de gelijktijdige meting van vele fysiologische parameters, zoals hartslag, systolische en diastolische bloeddruk, via ambulante monitoring, om zo verschillen in temperament te verklaren). Dit werd belemmerd door reactiecoherentie.

Als alternatief werden verschillen in temperament gerelateerd aan verschillen in activiteit van bepaalde neurofysiologische systemen. De invloedrijkste theorieën waren die van Gray.
Jeffrey Gray bracht verschillen in temperament in verband met de sterkte van het (impulsief) gedragsactiveringssysteem BAS en het gedragsremmingssysteem BIS. De BAS-waarde beschrijft de temperamentsdimensie impulsiviteit. De BIS-waarde van geremdheid.

De hypothesen van Eysenck bleken slecht te kunnen worden getoetst. Waarom?

- in geval van E (extraversie) is er een uitgebreide variatie nodig van de actiepotentiaal in situaties (van zwak tot zeer sterk)

- in geval van N, (neurotecisme) was het in de tijd van Eysenck nog niet mogelijk om de activiteit van het limbische systeem te meten.

De aannames van Eysenck konden niet worden getoetst toch vormde dit een enorme stimulans voor neurowetenschappelijk onderzoek.
2 onderzoeksrichtingen werden onderscheiden. welke?

- multivariatie psychofysiologie:
gelijktijdige meting van veel fysiologische parameters (Jochen Fahrenberg). zoals hartslag, bloeddruk, elektrodermale activiteit) Werd belemmerd door ontbrekende coherentie.
Dit was een doodlopende weg.

- er werd geprobeerd om temperamentverschillen te koppelen aan bepaalde neurofysiologische systemen. (Gray en Depeu waren de invloedrijkste theorieën

Welke verbanden legden Depue en Collins?

  • Verschillen in extraversie, neuroticisme en een derde dimensie van temperament, beheersdheid (met de polen overgecontroleerd - ondergecontroleerd) en
  • Verschillen in neurochemische systemen, gekenmerkt door neurotransmitters dopamine, noradrenaline en serotonine.

De neurowetenschappelijke temperamenttheorie van Eysenck was moeilijk te verifiëren. Depeu en Collins voegden nog een derde dimensie toe aan temperament.
Welke?

Beheersbaarheid (polen overgecontroleerd - ondergecontroleerd)

Wat was Wilhelm Wundts visie op het temperament?

Wundt gebruikte de 'theorie' hippocrates en breidde deze uit tot een een tweedimensionaal model met de dimensies 'sterkte van gemoedsbeweging' en snelheid van wisselingen van gemoedsbewegingen'.

Mechteld is sociaal angstig. Erg angstig, onzeker en gespannen in sociale situaties. Beschrijf aan de hand van situaties de volgende begrippen.
- Actieve genoom-omgevingscorrelatie?
-Temperament ideeen van Gray?

Actieve genoom-omgevingscorrelatie:
Mechteld zoekt om bepaalde redenen omgevingen op of creeert deze waardoor ze elke keer angst ervaart.

Temperament ideeen van Gray:
Mechteld haar angst wordt veroorzaakt door een lage BISdrempel. of herhaaldelijk daadwerkelijke afwijzing of genegeerd worden door belangrijke referentiepersonen. G
aan samen met introversie.

Een nieuwe onderzoeksrichting, n.a.v. de theorie van Eysenck, was om temperament te koppelen aan bepaalde neurofysiologische systemen.
Beschrijf de theorieën van Gray, Depue en Collins?

Gray: Het verschil werd in verband gebracht met:
de sterkte van het  gedragsactiveringssystemen BAS  en
gedragsremmingssysteem BIS .

BAS-waarde impulsiviteit (extravert-instabiel)
BIS-waarde beschrijft temperamentsdimensies geremdheid (introvert-instabiel)

Depeu/Collins: legden temperamentverschillen in verband met verschillen in neurochemische systemen.

temperamentverschillen: extraversie, neuroticisme en beheersbaarheid met de polen over gecontroleerd en ondergecontroleerd
neurochemische systemen: neurotransmitters: dopamine, noradrenaline en serotonine

Wat was de visie van Jeffrey Gray op temperamentverschillen?

Gray verweet temperamentverschillen aan verschillen tussen twee neurowetenschappelijk beschijfbare gedragssystemen. Het verschil in sterkte tussen het gedragsactiveringssysteem (BAS) en het gedragsremmingssysteem (BIS). De sterkte van de BIS zou de dimensie geremdheid beschrijven met de polen E-N+ en E+N-. De sterkte van de BAS beschrijft de dimensie impulsiviteit met de polen E+N+ en E-N-.

Wat ontbreekt er nog in de neurowetenschappelijke paradigma over verschillen in temperament?

Een algemeen erkend neurowetenschappelijk model voor verschillen in temperament.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo