Publiek Management verandering in Nederland (vanaf oorlog tot jaren 90)
76 belangrijke vragen over Publiek Management verandering in Nederland (vanaf oorlog tot jaren 90)
Wat was een paradox met betrekking tot de flinke bezuinigingen bij de lokale overheid?
Waarom was het zo'n probleem om de tekorten terug te brengen binnen de lokale overheid?
Wat hield het BBI in (beleid en- beheersinstrumentarium)?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Waarop was de BBI gebaseerd?
Welke drie taken werden gezien als taken voor het 'concern' in het sectorenmodel?
Welke 4 soorten rollen voor het college en de gemeentesecretaris worden aangeduid binnen het sectorenmodel?
Welke vier concern controllers onderscheid de gemeentesecretaris de Vries van Leiden (1995)
Wat was een belangrijke ontwikkeling begin 20ste eeuw voor de overheid?
Wat zijn typische kenmerken van de uitvoerende diensten in de hervormingen van de jaren 80 (tijdens sectoralisering)?
Wat zijn de belangrijkste onderliggende referentiekaders voor NPM?
Wat waren belangrijke kenmerken voor de hervormingen in de jaren 90?
Welke 3 overheidsrollen nam de gemeente Tilburg aan bij de hervormingen?
Wat hield de sociale hervorming in?
Voorgestelde hervormingen (meer efficiëntie en productiviteit) werden gebaseerd op kwantitatieve gegevens van budget en personeel n.a.v. de financiële tekorten. Wat voor problemen zijn er met deze gegevens?
Wanneer is er ruimte voor hervorming, kijkende naar budget?
Tussen '82-'89 domineerde het kabinet Lubbers (CDA-VVD). Wat waren de hoofddoelen van dit kabinet?
Wat waren belangrijke uitgangspunten binnen de hervormingen die kabinet Lubbers voorstelde in 1982?
Wat was de belangrijkste hervorming begin jaren 90 in het kabinet Lubbers III?
Welke 4 onderwerpen werden onderzocht over bestuurlijke vernieuwing door de installatie van 4 commissies?
Met welke 2 benaderingen kwam de WRR in 1983 als oplossing voor de overheidssturing?
Wat was de voornaamste hervorming in Kabinet Kok?
Welke manieren werden o.a. gebruikt om de begrotingstekort terug te dringen bij de centrale overheid op gebied van financieel en personeelsmanagement?
Welke 3 speerpunten waren er nadat de financiële administratie op orde was zodat de overheid effectief en efficiënter kon werken?
Wat werd er verstaan onder resultaat gericht management?
Wat was een belangrijke maatregel op gebied van personeelsmanagement in de jaren 80?
Wat waren mogelijkheden om de verkokering tegen te gaan, of in ieder geval bruggen te slaan tussen de verschillende beleidssectoren?
Wat hielden bestuursraden in begin jaren 90?
Wat was de kritiek op de bestuursraden?
Wat hield de Algemene bestuursdienst in, die in 1995 werd opgericht?
Wat wordt verstaan onder integraal management?
Op welke 3 manieren zijn de taken van de overheid in Nederland verzelfstandigd?
In het begin van jaren 80 kwam het begrip zelfbeheer. Wat wordt hiermee bedoeld?
Wat wordt er verstaan onder een zelfstandig bestuursorgaan?
Aan welke 6 voorwaarden moest een organisatie voldoen om als agentschap te kunnen worden beschouwd?
Wat waren de voornaamste motieven voor privatisering in de jaren 80?
Wat waren de voornaamste motieven voor zelfbestuur?
Wat waren de voornaamste motieven voor oprichting ZBO's?
Wat waren de voornaamste motieven voor oprichting agentschappen?
Wat waren de voornaamste motieven voor privatisering in de jaren 90?
Geef een omschrijving van de ‘new public management’ hervormingstrend bij Westerse overheden.
New Public Management definitie:
1) bedrijfsmatig
management
2) klantgerichtheid
3) markt-competitie.
performamce measures, output control, disaggregation of units,
competition, private sector style management, discipline and parsimony.
Wat zijn de redenen dat vele westerse overheden in de jaren ’80 en ’90 management hervormingen invoerden?
economische recessie - overheidstekorten - bezuinigingen.
Bij tekort op begroting drie oplossingen:
1) meer inkomsten c.q. belasting
verhoging. (zit een grens aan)
2) uitgaven minder. Dus snijden in sociale
voorzieningen.
3) meer doen met minder geld. Efficiency
verbetering. Dus bedrijfsmatig zakelijk management.
Geef voorbeelden van management hervormingen begin jaren ’90 in de Verenigde Staten.
- Osborne and Gaebler (1992) Reinventing Government. Entrepreneurial Spirit in Public Sector.
- Vice President Al Gore (1993) National Performance Review. From red tape to results. Creating a government that works better and costs less.
Geef voorbeelden van ‘new public management’ hervormingen in Groot-Brittannië.
Voorbeeld bedrijfsmanagement: prime-minister Thatcher: scrutinizes, Financial management initiative, Next Steps agencies.
Voorbeeld klantgerichtheid: prime-minister Major: Citizen Charter.
Voorbeeld markt competitie: Major: Competing for Quality. MarketWaarom houden ontwikkelingen in bestuurswetenschappen verband met ontwikkelingen in praktijk van openbaar bestuur? Waarom geldt dit anders/minder/niet in natuurwetenschappen?
Studie van openbaar bestuur houdt uiteraard verband met object van onderzoek. In sterk legalistische staten (nu nog in Italië, Duitsland, in 19e eeuw ook in Nederland) overheerst publiek recht. In VS en huidig Nederland meer sociaal-politiek-wetenschappelijke benadering van bestuurskunde. Voorbeeld is Amerikaanse democratie model ‘pluralisme’ dat in jaren ’70 in Europese politieke en bestuurswetenschappen wordt bekritiseerd door eigen Europees democratie model van ‘neo-corporatisme’.
Omdat bestuurswetenschappen verband houden met openbaar bestuur verschillen deze derhalve per land. De grote invloed van Amerikaanse bestuurswetenschappen in Noordwest Europa en Nederland is dus paradoxaal. Licht dit toe.
Bestuurskunde verschilt per land op basis van:
- staat en politiek: ge(de)centraliseerde eenheidsstaat, federatie, meerpartijensystemen, minderheidskabinetten, twee partijen systeem, rechtsstaat
- relatie tussen staat en samenleving: consensusdemocratie, neo-corporatisme vs. pluralisme, individualistisch (amerika) of betrokken (europa)
- samenleving: sociaal-politieke breuklijnen, subculturen, individualisme
Schets belangrijke recente overheidshervormingen in Duitsland en België.
Waarom kwamen de bezuinigingen in de jaren 1980 bij gemeenten zo hard aan
Gemeenten hebben eigen inkomsten zoals heffingen en belastingen maar dit is slechts 11% van de begroting. Gemeenten zijn voornamelijk afhankelijk van het Gemeentefonds en de specifieke uitkering van het Rijk. Als het Rijk door bezuinigingen hierop kort, wordt het voor gemeenten steeds moeilijker om de begroting sluitend te maken.
Dit is de reden dat veel overheidshervormingen lokaal begonnen
Omschrijf het nieuw financieel management en control systeem (beleids en beheersinstrumentarium BBI).
- informatie op maat: minder maar betere informatie
- informatie over beleid en financiën
Fasen in BBI: algemeen plan, jaarplan, management reports, jaarverslag en rekening.
Omschrijf het concern-diensten model. Ga daarbij in op de rol van de concern staff (gemeentesecretaris)
Wat was het achterliggende referentiekader achter de gemeentelijke hervorming. Waar kwam dat vandaan?
Noem enige hervormingen in financieel management bij de rijksoverheid in jaren ‘90.
Wat is de betekenis van ‘resultaatgericht sturen’?
Noem enige hervormingen in personeelsmanagement bij de rijksoverheid in de jaren ’80 en ‘90.
Wat is een Bestuursraad? Wat zijn de beoogde voordelen? Waarin verschilt het van het klassieke SG-DG-model? Wat is de kritiek op het Bestuursraad model?
Bestuursraad is collegiaal team van secretaris-generaal en directeuren-generaal. Taken waren langere termijn strategisch beleid, en sector overstijgend integraal beleid. Raad heeft collectieve verantwoordelijkheid. Kritieken: onduidelijke verantwoordelijkheden, wie is waar voor bevoegd. Bestuursraad alleen zinvol als verkokering echt probleem was en beleidssectoren homogeen waren.
Wat doet de Algemene Bestuurdienst (ABD)? Wat is de bedoeling? Wat zijn de bedenkingen tegen de ABD?
Wat is integraal management? Wat is het D/D/D model op ministerie van Verkeer en Waterstaat?
Wat betekent verzelfstandiging van een uitvoerende overheidsdienst?
Wat zijn mogelijke motieven voor de oprichting van een ZBO? Geef ook voorbeelden.
Wat is privatisering? Wat is verschil met ZBO?
Privatisering is privaatrechtelijk maken van overheidsdienst. Vormen: afstoting, verzelfstandiging, uitbesteding. Verschil is dat ZBO publiekrechtelijk is.
Wat is een ‘agentschap’? Wat was reden voor agentschappen in grote efficiency operatie?
is dienst met versoepeld beheersregime (zelfbeheer): onderscheid tussen personeel en materieel vervalt, integrale topformatie, meerjaarse reservering (baten-lasten-stelsel).
Bij GEO ging het uiteindelijk toch om bezuinigen. Dat was primair motief. Secundair motief was verbetering kwaliteit functioneren rijksoverheid.
Noem enkele tegenbewegingen tegen verzelfstandiging medio jaren ’90.
Wat is een ‘kerndepartement’? Waar komt die gedachte vandaan?
Aansturing van verzelfstandigde diensten leek het voornaamste probleem te worden. Licht dit toe.
Welke ‘key-features’ van politiek-administrative systemen (welke management reform beïnvloeden) onderscheiden Pollitt en Bouckaert?
Hoe beïnvloedt ‘basic state strucure’ management hervormingen?
Hoe beïnvloedt ‘majoritarian of consensus democracy’ management hervormingen?
is de invloed van politiek-ambtelijke verhoudingen op management hervormingen?
Wat is de invloed van ‘administrative culture’ op hervormingen?
In Rechtsstaat domineert legalistische cultuur, ambtenaren zijn juristen. Legalisme staat haaks op economisch referentiekader van public management.
Wat is de invloed van ‘sources of policy advice’?
Schets de afwijkende vormen van staatsvorming in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Nederland.
Groot-Brittannië geen absolute monarchie. Evenwicht tussen koning en aristocratie (parlement).
Verenigde Staten voorbeeld van ‘zwakke staat’. Sterke decentralisatie van centraal gezag, geografisch en functioneel.
Nederland republiek, geen monarchie. Zeven provinciën waren autonoom. Staat gefragmenteerd. Nauwelijks centraal gezag. Pas met Bataafse republiek centralisatie en natie staat vorming.
Wat is het belangrijke juridische verschil tussen openbaar bestuur in Angelsaksische landen en continentaal Europa? Noem ook andere juridische en staatsrechtelijke verschillen.
Common law versus public law. Na revolutie Frankrijk aparte wetgeving en rechtsspraak voor staatshandelingen. In Engeland zelfde common law voor privaat en publiek.
Waarom zijn kleine continentaal Europese landen eigenlijk interessanter dan de drie grote landen Duitsland, Frankrijk en Engeland?
Vele kleine landen (Finland, Zweden, Noorwegen, Denemarken, Nederland, België, Zwitserland, Oostenrijk) vertonen sterke gelijkenis in belangrijke opzichten: consensus, neo-corporatism, maatschappelijke fragmentatie.
Omschrijf consensus model van democratie versus Whitehall model.
Omschrijf neo-corporatisme model van democratie versus pluralisme.
Alternatief op Noord-Amerikaans model van pluralisme. Model in termen van belangenrepresentatie. Beperkt aantal belangengroepen, coherente idee, sterke organisatie, erkend door overheid, delegatie van uitvoering van taken.
Wat zijn conceptuele verschillen en overeenkomsten tussen consensus model en neo-corporatisme?
Verschillen: consensus gaat over politiek systeem, verkiezing, parlement, kabinet etc. Neo-corporatisme gaat over relatie staat-samenleving, sociaal-economische partners, n belangengroepen, verzuiling etc. Overeenkomsten: beide gaan over samenwerking overleg, compromis vorming, consensus. Beide vormen komen in zelfde landen voor.
Waarom is Nederland zo’n duidelijk voorbeeld van overheidsturing in kleine continentaal Europese landen?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden