Samenvatting: Radiologie

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Radiologie

• 1 Bouw & Eigenschap

  Dit is een preview. Er zijn 7 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat voor soorten gegevens gebruik je in je tandheelkundige diagnostiek?

  - Anamnese
  - Klinisch onderzoek
  - Laboratoriumonderzoek
  - Onderzoek m.b.v. Beelden
      - Inwendig
          - Endoscopie
      - Uitwendig
          - Elektromagnetische straling (röntgen)
          - Radiogolven (MRI)
          - Mechanische trillingen (ultrasound)

• Hoe werkt de elektromagnetische straling?

  Straling aan de ene kant wordt deels geabsorbeerd en deels doorgelaten en bereikt de beeldreceptor (bv. Fosforplaatje). Wordt d.m.v. Contrasten op de röntgenfoto zichtbaar gemaakt
  - radiolucent: weinig absorptie is donker op de foto
  - radiopaak: veel absorptie is licht op de foto

• Wat is het verschil tussen de kathode en anode?

  - Kathode (negatief): door gloeispiraal loopt een stroompje (beweging van elektronen), elektronen worden onder invloed van hoge spanningsverschil uit het draadje gezogen en vliegen naar de anode waar ze tegen opbotsen.
  - Anode (positief): speciaal anodemateriaal -> wolfraam, speciaal metaal voor hoogste opbrengst qua straling per botsing. 99% van de energie van elektronen wordt omgezet in warmte, 1% wordt slechts straling. Er moet dus heel veel energie door de buis stromen om uiteindelijk voldoende straling op te wekken. Hoge eisen aan anode en röntgentoestel om alle warmte weg te kunnen voeren.

• Wat is karakteristieke straling?

  Specifieke energie niveau (energieverschil tussen bindingskracht L- en K-schil) gaat gepaard bij de overgang van elektron dat terug valt van de L- naar de K-schil elektronen komen in aanraking met de atomen (kern met schillen) van het wolfraam. Elektron (vanuit kathode) schiet een baanelektron (draait rond de kern van atoom) uit z'n baan en daardoor komt er een 'vacature' en dit wordt opgevuld door de buitengelegen schillen. Hier komt energie bij vrij (bv. Fotonen) -> straling

• 2 Beeldvorming

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 2
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe werkt de detector digitaal systeem (CCD)?

  - link naar computer met kabel daardoor 'instand' beeld beschikbaar 
  - met tandfilms: waardoor straling wordt opgevangen
  - digitale foto met verzameling pixels (picture elements of beeldpunten), bij ver inzoomen of grofmazige detector dan krijg je een beeld met veel blokjes.
  - lage resolutie: beeldpuntjes heel groot en aantal grijswaarden (aantal tinten grijs) heel laag
  - na ontwikkeling apparatuur: beeldpuntjes verkleind, grijswaarden vergroot
  - situatie nu: detectoren met grijswaarde resolutie van 16 bit (ruim 60.000 verschillende tinten grijs) en hoge ruimtelijke resolutie, nadeel veel straling nodig. Hoekjes wat afgevlakt zodat het comfortabeler is in de mond

• 3 Straling en Veiligheid

  Dit is een preview. Er zijn 5 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 3
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat zijn de effecten van straling op levend weefsel?

  - Ioniserende elektromagnetische straling kunnen (röntgencomponent met een bepaalde frequentie), die een bepaald energieniveau hebben en dat energieniveau kunnen overdragen en daarbij dus materie kunnen ioniseren. Geïoniseerde materie kan dus weer schade toe brengen aan onder andere het DNA
  - Bij gecompliceerde breuk van DNA is het risico groter dat het defect tot een delingsdefect zal leiden en daarmee eventueel een tumorcel kan veroorzaken.

• Wat zijn de gevolgen van een DNA deffect?

  - kan dus bijvoorbeeld een huidtumor veroorzaken, van een breuk in DNA kan het uiteindelijk zorgen voor kanker in de mens.
  - er gaat 15-20 jaar (latentietijd) overheen tussen de straling die het DNA kapot maakt en uiteindelijk het opmerken van de tumor
  - Latentietijd leukemie is 10 tot max 15 jaar, doordat straling een stukje beenmerg (DNA) kapot heeft gemaakt

• Hoe is het verloop van celbeschadiging?

  - in veel gevallen is de schade aan het DNA herstelbaar, door herstelmechanismen in het lichaam. MRNA wordt gecheckt voordat er deling plaats vind
  - als repareren geen optie meer is -> celdood. Bv bij verbranden in de zon (zonnestraling), je vervelt.
  - in een heel klein percentage is er een mutatie, waardoor de cel zich uiteindelijk ontwikkeld tot tumorcel. Er hebben dan minimaal 7 controle stappen in het lichaam gefaald, voordat een kapotte DNA cel zich tot een tumor kan ontwikkelen.

• Wat zijn stochastische effecten van straling?

  Kans effecten, de tumoren
  - dosis-effect relatie heeft waarschijnlijkheidskarakter
  - geen drempelwaarde
  - bij elke hoeveelheid straling kans op effect
  - ernst van effect hangt niet af van dosis
  - frequentie neemt toe bij hogere dosis
  - schijnbaar willekeurig verdeeld binnen bestraalde populatie
  - effect meestal na langere tijd
  - herstel niet waarschijnlijk

• Wat is het verschil tussen de latentieperiode en risicoperiode?

  Latentieperiode: periode tussen moment van bestraling en zichtbaar worden van de afwijking, is langer bij tumoren dan bij leukemie.
  Risicoperiode: waarin de leukemie kan ontstaan, dit neemt ook weer af. Als je na deze periode nog geen leukemie hebt is de kans heel klein dat je dit nog krijgt. Bij andere tumoren begint deze periode pas later en je hebt dus alsnog kans om andere tumoren te ontwikkelen.