Sociale context - Soft Systems Methodology (SSM) en Sociotechnische Systeembenadering (participatieve sociotechniek)

19 belangrijke vragen over Sociale context - Soft Systems Methodology (SSM) en Sociotechnische Systeembenadering (participatieve sociotechniek)

Vier fasen van harde systeembenadering

  1. onderzoek huidig systeem (verzamelen info, probleemidentificatie, haalbaarheid)
  2. analyse van het bestaande systeem en voorzien van een oplossing van het probleem door ontwerpen van een nieuw systeem op papier
  3. implementatie van de oplossing
  4. evaluatie van de effectiviteit

een beschrijving te geven van de fasen van Checkland's methodologie toegepast op  bedrijfsprocesanalyse en ontwerp,

  1. Fase 1: Rich picture
  2. fase 2: Identificatie van het relevant system en de root definition
  3. fase 3: bouwen van conceptueel model
  4. fase 4: vergelijken van conceptueel model met de werkelijke situatie
  5. fase 5: debating the agenda
  6. fase 6: implementatie van de overeengekomen veranderingen

Wat is een rich picture? (Checkland's SSM)

Een cartoon van de belangrijke invloeden en bestanddelen van de probleemsituatie.

Hiertoe verzamelt de analist niet alleen harde informatie zoals feiten en andere kwantitatieve data, maar ook zachte info zoals de participanten in de probleem situatie en relevante zorgen, angsten en aspiraties die zij hebben.
Conflicten en allianties tussen personen en afdelingen en ingevingen en goks.

Hierbij zoekt de analist vooral naar structuur, sleutelprocessen en de interactie tussen proces en structuur.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Op welke twee zaken kan een een relevant systeem gebaseerd zijn (gerelateerd aan probleemsituaties)?

  1. Een relevant system gebaseerd op het primaire-taak systeem, of primaire proces van een organisatie.  Dit type relevant systems verwijst naar in de werkelijkheid geïnstitutionaliseerde organisatorische arrangementen.
  2. Een relevant system gebaseerd op een (voor de organisatie) belangrijk punt (issue based).  Dit type relevant systems zijn relevant voor mentale processen die niet zijn vastgelegd in geformaliseerde organisatorische arrangementen in de werkelijkheid.

Wat houdt het conceptueel model in bij Checkland's SSM?

Een logisch model van de sleutelactiviteiten of processen die uitgevoerd moeten worden om aan de root definition van het systeem te kunnen voldoen.

Definitie werkelijkheid vlgs SSM

  De zich manifesterende, over en weer communicerende stroom van gebeurtenissen en ideeën, zoals ervaren in het dagelijks leven.

Definitie probleemsituatie volgens SSM

Een situatie in de werkelijkheid waarin een gevoel van ongemak overheerst, een gevoel dat dingen beter kunnen dan ze nu zijn, of enig gepercipieerd probleem dat om aandacht vraagt.

Definitie rich picture

Representaties door middel van plaatjes en diagrammen van het wezen (structuren), de processen, de relaties en de zaken die ‘spelen’ in een situatie.

Definitie confrontatie vlgs SSM?

Het plaatsen van een conceptual model tegenover de gepercipieerde werkelijkheid met de bedoeling een debat te genereren over percepties ervan en de veranderingen die als nuttig zouden kunnen worden gezien.

Definitie wenselijke en haalbare veranderingen volgens SSM?

Mogelijke veranderingen zijn veranderingen die (systeemtechnisch) wenselijk zijn op basis van de geleerde belangen van de relevante systemen en
haalbaar (in cultureel opzicht) voor de mensen in de situatie op dit moment.

Definitie 'actie' volgens SSM?

Een activiteit in de werkelijkheid (in tegenstelling tot activiteiten in een conceptual model) gericht op verbetering van de probleemsituatie als een resultaat van het doorlopen van een leercyclus waarvoor SSM een methodologisch kader biedt.

Noem 4 manieren van confrontatie in stage 4 van SSM, vergelijken van conceptueel model met werkelijke wereld

  1. informele discussie
  2. formeel vragen stellen
  3. het schrijven van scenario's die zijn gebaseerd op de 'werking' van het conceptual model
  4. proberen de werkelijkheid te modelleren in dezelfde structuur als het conceptual model

Wat is het doel van stap 4 van Checklands SSM?

betreft het vergelijken van het conceptueel model met de werkelijkheid:
doel is NIET om het conceptueel model te verbeteren MAAR om overeenstemming te vinden tussen verschillende belangen in een situatie.
Een overeenstemming die kan worden beargumenteerd door te laten zien dat het een verbetering betekent van de oorspronkelijke probleemsituatie.

Wat is het belang van fase 5 van Checkland's SSM?

Debating the agenda: het is een oefening in het creëren van bewustzijn, een bewustwordingsoefening dus.

Wat is het uitgangspunt van de socio-technische benadering?

deze benadering benadrukt de erkenning dat systemen onderdeel zijn van interacterende sociale en technische systemen. Als het ene deel verandert, zal het andere daardoor geraakt worden.  de systemen kunnen niet onafhankelijk van elkaar ontworpen worden.  Om dit te kunnen waarborgen is het van belang om de gebruikers in het proces van analyse en ontwerp te betrekken

de voordelen te noemen van participatie van betrokkenen bij de analyse en het (her)ontwerp  van bedrijfsprocessen,

Vanuit managementoptiek betekent participatie bij sociotechnische analyse en (her)ontwerp van bedrijfsprocessen dat
1. waardevolle kennis en vaardigheden van actoren in het bedrijfsproces steeds wordt meegenomen in de oplossingen die worden ontwikkeld.
2. actoren eerder betrokkenheid en vertrouwen zullen hebben in een participatief ontwikkelde oplossing dan wanneer deze eenzijdig en ‘van bovenaf’ wordt opgelegd.
Vanuit de optiek van de actoren zelf kan participatie gezien worden als 
3. een middel om controle te houden over de introductie van nieuwe technologie als die wordt ingezet bij bedrijfsprocesverbetering

Methodologie van sociotechniek (vlgs Enid Mumford)

  • diagnose van needs en problems
    - variantie-analyse
    - analyse van de afbeidssatisfactie
    - toekomstanalyse
  • beschouwing van de groep die geraakt wordt door het systeem
  • socio-technische benadering van de analyse en het ontwerp van het systeem
  • implementatie
  • post-implementatie evaluatie

Wat is het doel van de socio-technische benadering van de analyse en ontwerp van systemen?

het produceren van een een end-system dat bestaat uit sociale en technische structuren die voldoen aan zowel technische als sociale doelen.

Beredeneer dat, indien een onderzoeker of professional exclusief kiest voor een ‘harde’ of ‘zachte’ benadering, de problematiek van het (her)ontwerp van bedrijfsprocessen waarschijnlijk niet bevredigend zal worden opgelost.

Een onderzoeker/professional zal zijn gereedschapkist kunnen vullen met tools uit beide perspectieven en daaruit verstandig moeten kiezen.
Bij een organisatie kan het bijvoorbeeld uiteindelijk nodig zijn om een voorraadbeheersysteem aan te schaffen. En dat krijg je met alleen SSM niet voor elkaar.
Tegelijkertijd moeten we constateren dat een te objectivistische werkwijze kan leiden tot gebrek aan acceptatie en daadwerkelijk gebruik.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo