Startpagina / Samenvattingen / Reader Inleiding Recht / bestuur-bestuursorgaan-bestuursrecht

Waarheidsvinding en Rechtsvinding

49 belangrijke vragen over Waarheidsvinding en Rechtsvinding

Rechtswetenschap
het standaardbeeld van de wetenschap
de status van de rechtswetenschap
wat is het standaardbeeld van de wetenschap? Waarom zou de rechtsgeleeerdheid niet voldoen aan deze norm?

de rechtsgeleerdheid voldoet niet aan de eisen die worden gesteld aan wetenschappelijk onderzoek

2.1.1.1 verklaren: wat is de oorzaak?

wetenschappers analyseren de waarnemingen op zoek naar een structuur, naar patronen.

2.1.1.3 Abductie: wat is er gebeurd?

sherlock holmes redeneert naar abductie.
een inductieve redenering beweegt zich van een verzameling waarnemingen naar de aanname van een algemene wet.
de waarnemingen bieden een goede reden om te denken dat er sprake is geweest van een wetmatige (causale) relatie tussen bepaalde fenomenen.

Waar is Sherlock Holmes een absolute meester in?

juristen zijn niet altijd op zoek naar (wetenschappelijke) theorieën, maar vaak naar specifieke oorzaken die onzichtbaar verborgen liggen in het verleden: oorzaken die we alleen kunnen reconstrueren als we ze abduceren uit wat in de waarnemingen gegeven is.

2.1.2.1. Rechtswetenschap als normenwetenschap

de rechtswetenschapper heeft te maken met normen en niet met feiten.
het onderzoek richt zich voornamelijk op de rechtsregels en beginselen die in de rechtsbronnen zijn vastgelegd.

2.1.2.2. Beschrijven : aan welke voorwaarden moet worden voldaan voor het toekennen van een schadevergoeding op grond van onrechtmatige daad?

we kunnen de vraag niet beantwoorden zondere een beschrijving, dus het in kaart brengen van wat op grond van de rechtsbronnen allemaal een rol zou kunnen spelen.

2.1.2.3 Analyse : ontleden van een bepaald geheel dat zicht geeft op samenstellende delen.

door de analyse krijgen we zicht op de structuur van de regel en daarmee op de manier waarop deze moet worden toegepast.

Hoe komen theorieën van rechtswetenschappers tot stand?

ze komen inductief tot stand.: ze worden afgeleid uit de patronen, of onregelmatigheden die er in het juridische materiaal wordt aangetroffen.

Wat is het verschil tussen natuurwetenschap en rechtswetenschap?

rechtswetenschappers zoeken niet naar oorzakelijke verbanden maar naar systematiek in de zin axiomatische samenhang.

Leg uit waarom de rechtswetenschap een normatieve wetenschap is.

1) het is een wetenschap waarin niet zozeer natuurlijke feiten , als wel normen het onderwerp van onderzoek vormen.
2) rechtswetenschappers kunnen hun eigen theorieën waar maken op een manier die natuurwetenschappers en wiskundigen niet gegeven is.

Hoe kunnen economen een belangrijke bijdrage leveren aan het recht?

economen hebben de instrumenten om ons te helpen bij het maken van keuzes door de kosten en baten van verschillende opties te berekenen en ze vervolgens te vergelijken.

Tekst 2 Bestuursrecht en bestuursprocesrecht
noem de verschillende machten die binnen de triasleer in Nederland zijn te onderscheiden?

wetgevende macht (belast met het maken van regelgeving, o.m. wetten in formele zin)
rechtsprekende macht ( belast met rechtspraak/geschillbeslechting)
Het bestuur ( uitvoerende macht) belast met besturen

2) bestuursorganisatie en besturen: een kennismaking
wat is precies het bestuur en wat is besturen?

Het bestuur is dat deel van de staatsorganisatie dat niet is aan te merken als wetgevende of rechtsprekende macht.

Bestuur en bestuursorganisatie
bestuurstaken

er zijn taken op zowel publiekrechtelijk domein: vergunningen als privaatrechtelijk: sluiten van een overeenkomst

Publiekrechtelijke domein : bevoegdheden

bevoegdheden worden door de wetgever toegekend aan bestuursorganen. Dit is ter behartiging van het publieksbelang.

Het toebedelen van bestuursbevoegdheden: legaliteit, wetmatigheid en specialiteit

legaliteitsbeginsel: bestuursorganen kunnen alleen handelen op basis van duidelijk geformuleerde bevoegdheden.

Noem een voorbeeld van een wettelijke delegatie bepaling in de gemeente wet

art 165 lid 1
op basis van deze bepaling kan het college van B&W aan een door hem ingestelde bestuurscommissie bevoegdheden overdragen

Karakteristieken van bestuursrechtelijke wetgeving

de structuur van de bestuurlijke wetgeving: bestuurswetgeving

Noem een aantal wetten die onder het bijzondere bestuursrecht vallen?

de wet werk en inkomen
wet arbeid vreemdelingen
de participatiewet
de drank en horeca wet
de wet ruimtelijke ordening
de warenwet

De complexe structuur van bestuurswetgeving: kader en raamwetten en gelede normstelling

in de meeste gevallen zijn de bijzonder bestuursrechtelijke wetten zogenoemde kader of raamwetten

Wat wordt er bedoelt met kader of raamwetten?

hiermee wordt bedoelt dat de wetgever in de wet zelf niet de inhoudelijke gedragsnormen voor burgers heeft neergelegd.

Waar staan de kader of raamwetten voor symbool?

deze staan symbool voor de terugtredende wetgever.
( toen de staat veranderde in een verzorgingsstaat kon de wetgever niet meer alles zelf in detail regelen)

Art 310 sr. gaat om een voltooide rechtsregel. Wat wordt hier mee bedoelt.

dit is een rechtsregel die niet verder hoeft worden uitgewerkt. in het burgerlijk recht en het strafrecht is de materiële norm in de regel in een wettelijke bepaling te vinden

Aanvragen van een omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk

art 2. 1 lid 1 Wabo: verboden om zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren.
art 2.10. Wabo : aantal bepalingen waaraan de aanvraag getoetst kan worden
art 2.10 lid onder a en b: bepaald waaraan het bouw moet voldoen.
er wordt ook nog gekeken worden in
de woningwet
het bouwbesluit
de gemeente verordening

Wat wordt onder discretionaire bevoegdheid verstaan?

beslisruimte van het bestuursorgaan. er wordt onderscheid gemaakt tussen
gebonden en vrije bestuursbevoegdheden

Wanneer spreken we van een gebonden bestuursbevoegdheid?

art 31 lid van de drank en horecawet
in dit artikel is bepaald in welke gevallen de burgermeester een horeca exploitatie moet intrekken

Hoe wordt voorkomen dat er willekeurig wordt gehandeld?

een bestuursorgaan kan vooraf in een beleidsregel aangeven op welke wijze het gebruik zal maken van deze vrijheid ( art 1:3 lid 4 Awb)

Wat is het belangrijkste element van deze definitie

het begrip publiek rechtelijke rechtshandeling

Wat wordt er onder publiek rechtelijke rechtshandeling verstaan?

met de term wordt bedoelt dat het moet gaan om een rechtshandeling die haar grondslag vindt in een bestuursbevoegdheid.

Wat wordt er bedoelt met de wetmatigheid van het bestuur?

rechtmatig handelen betekent dat het bestuur in principe alleen mag handelen op basis van explicite wettelijke bevoegdheid

Naast rechtmatig handelen is er ook doelmatig handelen, wat betekent dit?

Met doelmatig handelen wordt bedoelt dat het bestuur de publieke belangen die de wetgever ter behartiging aan het bestuur heeft opgedragen optimaal moet behartigen.

Het onderscheid tussen rechtmatigheid en doelmatigheid is vooral van belang voor de toetsende rechter. benoem het onderscheid tussen rechtmatigheid en doelmatigheid

de bestuursrecht toetst alleen de rechtmatigheid van het bestuurshandelen.
de beoordeling van van het bestuurshandelen is het voorbehouden aan het bestuur (trias politica)

Wat beoogt de algemene beginselen van behoorlijk bestuur?

zij vervullen een waarborg functie in het bestuursrecht.
En zou het risico op willekeur en vriendjes politiek moeten tegengaan.

Wat zijn materiele beginselen van behoorlijk bestuur?

die zeggen iets over de inhoud van een besluit

Noem de ongeschreven materiele beginselen van behoorlijk bestuurd

het gelijkheidsbeginsel
het vertrouwensbeginsel
het matriele rechtszekerheidbeginsel

Wat vloeit voort uit het verbod van detournement de pouvoir?

dat een bestuursorgaan aan een beschikking alleen voorwaarde mag verbinden die verband houden met het doel van de wet waarop die beschikking is gebaseerd.

Wat vloeit voort uit het algemene evenredigheidsbeginsel?

het materiele zorgvuldigheids beginsel en de eis tot evenredige belangenafweging.

Bij het uitoefenen van een discretionaire bestuursbevoegdheid mag de bestuursrechter marginaal toetsen. Wat betekent dit?

Marginale toetsing betekent dat de rechter op een afstandelijke toets of een besluit steunt op een evenredige afweging van belangen. De rechter stelt zich de vraag of het verantwoordelijke bestuursorgaan in redelijkheid tot het betreffende besluit kon komen.

Wat vormt een belangrijke grondslag van de democratische rechtstaat en waar komt dit onder meer tot uitdrukking?

het gelijkheidbeginsel
artikel 1 van de GW.

Hoe komt het gelijkheidsbeginsel tot uiting in het bestuursrecht?

Het gelijkheidsbeginsel wordt in de Awb niet afzonderlijk genoemd. Maar het verplicht een bestuursorgaan om in gelijke gevallen gelijk te beslissen.

De toepassingen van het gelijkheidsbeginsel kent in het bestuursrecht een aantal belangrijke beperkingen. Noem deze

1) het beginsel kan alleen worden ingeroepen als er sprake is van een beslissing van hetzelfde bestuursorgaan.
2) het gelijkheidsbeginsel dwingt er niet toe dat een foutieve beslissing moet worden herhaald, of dat bestaand beleid nooit mag worden bijgesteld.

Waarom is het toepassingen van het vertrouwensbeginsel ingewikkeld

dit houdt verband met het feit dat het honoreren van gerechtvaardigd gewekte verwachtingen het bestuur er soms toe dwingt een met de wet strijdig besluit te nemen.

Wat is het uitgangspunt van gerechtvaardigd vertrouwen?

bepalend is door wie op en op welke wijze het vertrouwen wordt gewekt.
Het kan alleen worden gewekt door het bestuursorgaan dat de beslisbevoegdheid heeft met betrekking tot het bestuurshandelen waarover het vertrouwen is gewekt.

Het materiele rechtszekerheidsbeginsel: legt uit wat dit inhoud

het materiele rechtszekerheidsbeginsel beschermt met name de rechtspositie van een belanghebbende nadat het besluit tot stand is gekomen.
het brengt met zich mee dat wanneer een besluit is genomen, het bevoegde bestuursorgaan niet altijd zomaar op terug kan komen door het wijzigen of in te trekken.

Wanneer spreekt men van een politieke of democratische controle.

wanneer bestuursorganen door vertegenwoordigde organen worden gecontroleerd.
bv ministers die verantwoording afleggen aan de kamers van de staten generaal
een college van B&W wat verantwoording aflegt aan de gemeente raad

Wanneer wordt er gesproken over bestuursrechtspraak?

als een bestuursrechter om zijn oordeel wordt gevraagd over de rechtmatigheid van bestuurshandelen.

Bestuursrechters worden onderverdeeld ins specialisme, noem deze

bestuursrechter en algemene bestuursrechter.

Waarom is het van belang dat de rechter zijn motivering (legitimatie) van zijn beslissing de vorm geeft van een deductieve redenering?

Op die manier kan men vaststellen of de redenen de beslissing kunnen dragen.

Wat moeten we doen als we de uitkomst van de rechter willen betwisten?

Dan moeten wij onze pijlen richten op de geldigheid van de eerste premisse (rechtsregel) en op het waarheidsgehalte van de tweede premisse (bewijs voor de vastgestelde feiten).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Reader Inleiding Recht

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Waarheidsvinding en Rechtsvinding

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding