Wat is recht, waarom is er recht rechtsgebieden. 128 goede vragen

Welke auteur wees bij de aanbieding van dit nieuwe wetboek al op de onvolledigheden van de wet?

Portalis

Aan de wet is de rechter gebonden, zo bepaalt art. 11 Wet AB. Geldt deze gebondenheid van de rechter behalve aan de wet ook aan eerdere rechterlijke uitspraken?

In beginsel niet, want er is geen rechtsregel die aan de rechter opdraagt om zich te houden aan eerdere jurisprudentie. Hij is dus formeel niet aan de rechtspraak als rechtsbron gebonden.

Wat houdt de precentenwerking puntsgewijs in?

1. De rechter zal in elke aan hem voorgelegde zaal een beslissing proberen te geven die zoveel mogelijk in overeenstemming is met de bestaande jurisprudentie.
2. De rechter leeft in het besef dat de jurisprudentie ook buiten de rechterlijke macht gezag heeft.
3. Ook de Hoge Raad houdt zich gewoonlijk aan zijn eigen, eerdere rechtspraak. Dit verschijnsel wordt aangeduid met 'vaste rechtspraak'.

Van een rechtsgewoonte is alleen sprake als aan twee voorwaarden is voldaan. Om welke twee voorwaarden gaat het hier?

1. Bestendig gebruik
2. Het bestendig gebruik moet als rechtsnorm worden ervaren.

Wat gebeurde er tijdens de codificatie in de negentiende eeuw?

De wetgever heeft veel van die regels van het toenmalige gewoonterecht tot wettelijk recht gemaakt.

Wat bepaalde de wetgever met de codificatiegedachte in het achterhoofd in art. 3 Wet Algemene Bepalingen (oud) in 1829?

Gewoonte geeft geen recht, dan alleen wanneer de wet daarop verwijst

Volgens de rechtspraak is het mogelijk dat de gewoonte zelfs sterker is dan een daarmee strijdige wetsbepaling die in onbruik is geraakt. Welk arrest getuigt van deze opvatting?

Arrest Maring-Assuradeuren.

In welk rechtsgebied speelt gewoonterecht voornamelijk een belangrijke rol?

In het burgerlijk recht en het staatsrecht

Wat zijn Algemene beginselen van een behoorlijke rechtspraak?

Zij zijn voor de rechter richtsnoer bij zijn werkzaamheden in en buiten de rechtszaal.

Welk strafrechtelijk beginsel kennen we nog meer?

Onschuldpresumptie en het ne bis idem

Wat houdt objectief recht in?

Het hier en nu geldende recht, ook wel het positieve recht genoemd.

Wat houdt subjectief recht in?

Een recht dat een individu in concreto bezit omdat het objectieve recht dit met zoveel woorden zegt.

Ons huidige recht is het voorlopige resultaat van een eeuwenlange ontwikkeling. Hoe wordt de juridische discipline die deze ontwikkeling bestudeert ook wel genoemd?

Rechtsgeschiedenis

De rechtsgeschiedenis ziet het recht recht als iets dat voortdurend in ontwikkeling is. Waar kan dit aan bijdragen?

Aan een bredere visie op het recht

Welk risico bestaat er bij een beperking van de studie tot het thans geldende recht?

Het risico op blindstaren op het recht zoals dat nu is, op een momentopname die binnen de korst mogelijke tijd weer is verouderd.

Wat wordt er bedoeld met 'een beter inzicht in de sociaal-historische context van het geldende recht'?

Het positieve recht is alleen te doorgronden, wanneer wij ons bewust zijn van het ontwikkelingsproces dat eraan is vooraf gegaan en van de verschillende factoren die daarbij een rol hebben gespeeld.

De meeste continentaal-Europese rechtsstelsels bouwen voort op een gemeenschappelijke Europese rechtswetenschap en rechtscultuur. Wanneer zijn deze ontstaan?

Vlak na het jaar 1000 in Italie met het herontdekken en bestuderen van het Romeinse recht.

Vanaf wanneer begon de gemeenschappelijke traditie ook door te dringen in de praktijk? En in welk verband spreken we hiervan?

Vanaf de vijftiende eeuw. Wij spreken in dit verband van het gemene recht of het ius commune

Hoe wordt het doordringen van het Romeinse recht in de rechtspraktijk, waarbij het zich mengde met het bestaande inheemse recht genoemd?

De receptie

Heeft er ooit een eensluitend ius commune bestaan?

Nee, het inheemse recht verschilde sterk van plaats tot plaats en van streek tot streek. Dus ook na de receptie was er geen sprake van een uniform recht.

Hoe kan je ook wel tegen rechtsgeschiedenis aankijken?

Als een soort rechtsvergelijking.

Ons recht is gecodificeerd. Wat wil dit zeggen?

Dat het is opgetekend in systematische wetboeken die van overheidswege zijn afgekondigd en die beogen omvangrijke rechtsgebieden in kaart te brengen.

In welke tijd werden dit soort codificaties gemaakt?

Vanaf de negentiende eeuw, in geheel Europa, met uitzondering van Engeland.

Kent Engeland inmiddels wel gecodificeerde systematische wetboeken?

Nee

Europese rechtsgeschiedenis in het algemeen belang kan worden ingedeeld in een aantal tijdvakken. Over welke 6 tijdvakken hebben wij het hier?

1. Prehistorie (voor het jaar 2000 voor Christus);
2. Oudheid ( van 2000 voor Christus tot 590 na Christus);
3. Middeleeuwen (van 590 na Christus tot 1500);
4. Vroegmoderne tijd (van 1500 tot 1800);
5. Moderne tijd (van 1800 tot 1945 (het einde van de Tweede wereldoorlog));
6. Huidige tijd (vanaf 1945).

Wat is typerend voor de prehistorie?

Uit deze periode dateren geen geschreven bronnen. Voor de latere Europese rechtswetenschap en rechtspraktijk is deze periode niet direct van belang geweest.

Wanneer is het Romeinse rijk ontstaan?

Dit was ontstaan in de achtste eeuw voor Christus als kleine nederzetting met de naam Rome.

Welke wetgeving dateert uit de oudheid?

De wetgeving van de Romeinse keizer Justinianus (527-565).

Welke wetgeving ligt ten grondslag aan de Middeleeuwse rechtswetenschap en begon vanaf de vijftiende eeuw ook door te dringen in de rechtspraktijk?

De Corpus iuris civilis

Wanneer en waar ontstond de rechtswetenschap?

In Bologna (Italie) rond 1120

Wat is het inheemse recht?

Het recht zoals dat in het verleden in de praktijk geldig heeft gehad

In welke periode kunnen we de traditie van het inheemse recht indelen?

1. Germaanse periode (tot 600 na Christus)
2. Frankische periode (van 600 tot ca. 1000).
3. Landsheerlijke periode (van ca. 1000 tot rond 1581).
4. Republiek der Vereenigde Nederlanden (1527 - 1598)
5. Franse periode (Bataafse Republiek) (eind 18de eeuw)
6. Koninkrijk der Nederlanden (1813)

Welk recht gold er enkel in de Germaanse periode (tot 600 na Christus)?

Alleen gewoonterecht

Wat gebeurde er in de Frankische periode (van 600 tot ca. 1000)?

Frankische heersers, zoals Karel Martel en Karel de Grote veroverden onze gewesten en onderwierpen de daar levende Friezen en Saksen.

Van welk recht werd er in de Frankische periode (600 tot ca. 1000) optekeningen gemaakt?

Van het volkenrecht

Waar bestond het volkenrecht in de Frankische periode (600 to ca. 1000) uit?

Vooral uit gewoonterecht (lex Salica, Les Frisionum, Lex Saxonum).

Hoe zag Nederland in de landsheren periode (1000 tot 1581) er uit?

Nederland bestond uit min of meer zelfstandige landjes, die werden bestuurd door edellieden of kerkelijke leiders als de Graaf van Holland en de bisschop van Utrecht.

Welke belangrijkste rechtsbronnen en kenbronnen waren er in de lansheren periode (1000 tot 1581)?

1. Costumen (particuliere optekeningen van gewoonterecht).
2. Landrechten (rechtsoptekeningen op gezag van de lansheer)
3. Privileges (verordeningen van steden).

In de meeste provincies werd het Romeinse recht gerecipieerd (opgenomen in het inheemse recht), in Friesland volledig, maar in welke provincie geheel niet?

In Drenthe

Waar streefde men naar tijdens het ontstaan van de Republiek der Vereenigde Nederlanden?

Naar provinciale rechtseenheid

Hoe tekenden de provincies hun recht op?

Als ordonnanties of landrechten

Hoe tekenden steden hun rechten op?

Als keuren of constumen

Wat gebeurde er in de Franse periode (eind 18e eeuw)?

Het gecodificeerd Frans recht werd ingevoerd

Wanneer werd de Franse bezetter verdreven?

In 1813

Wie werd er na het verdrijven van de Franse bezetter soevereine vorst?

Willem I

Het moderne privaatrecht is in belangrijke mate de voortzetting van een traditie die met het .... Begon?

Romeinse recht

Waar zetelde Justitianus?

In Constantionopel, het huidige Istanboel

Rond welk jaar werden de Digesten herontdekt en begon te Bologna de bestudering van deze teksten en de andere onderdelen van het Corpus iuris?

Rond het jaar 1100

Wat is geleerd recht?

Het recht zoals dat vanaf ongeveer 1120 werd onderwezen aan de universiteiten en rechtsscholen in geheel Europa, het eerst in Bologna.

Welk onderscheid kan er nog gemaakt worden binnen het geleerd recht?

Romeins recht of Canoniek (kerkelijk) recht

Welke historische achtergrond heeft de term rechten?

Zij verwees naar de twee verzamelingen van geleerd recht:
- Wereldlijk recht
- Kerkelijk recht

Vanaf wanneer is het geleerde recht sterk het inheemse recht gaan beinvloeden?

Vanaf de vijftiende eeuw

De juristen die vanaf 1100 de teksten bestudeerden en onderwezen, schreven ook verklarende aantekeningen in de marge en tussen de regels van de tekst. Hoe worden deze aantekeningen ook wel genoemd?

Glossen

Midden dertiende eeuw verzamelde de Bolognese jurist Accursius glossen bij het gehele Corpus iuris civilis. Hoe wordt dit geheel van glossen genoemd?

Accursische Glosse of de Glossa Ordinaria

Hoe worden de juristen die in de veertiende eeuw en de vijftiende eeuw het Romeinse recht bestudeerde en onderwezen genoemd?

Commentatoren

Hoe werden de commentatoren ook wel genoemd? En waarom?

Consiliatoren, omdat zij conceptvonnissen (consilia) schreven voor de rechtspraktijk

Wat gebeurde er in de vijftiende eeuw?

Het geleerde recht drong steeds sterker binnen in het inheemse recht

Welk rechtscollege was in de vijftiende eeuw het hoogste rechtscollege voor Nederland?

De Grote Raad van Mechelen

In de zestiende eeuw kreeg iedere provincie in de Noordelijke Nederlanden een hof van Appel. Welke tweede beroepsinstantie kregen de provincies Holland en Zeeland daar boven op?

De Hoge Raad die zetelde in 's-Gravenhage

Waar maakte de natuurrechtelijke systemen van de zeventiende en achttiende eeuw de weg voor vrij?

Voor het codificeren in zijn negentiende-eeuwse betekenis

Wat zijn de negentiende-eeuwse codificaties?

Systematische wetboeken waarin van overheidswege grote, autonome delen van het recht worden vastgelegd.

Onder Koning Lodewijk Napoleon ontstond er voor het eerst een rechtseenheid in Nederland op privaatrechtelijk gebied toen een en hetzelfde wetboek voor burgerlijke recht in het gehele land van kracht werd. Hoe heet dit boek?

Het Wetboek Napoleon ingerigt voor het Koninkrijk Holland (1809)

Wat gebeurde er nadat het recht was gecodificeerd in 1829?

Het Romeinse recht was zijn betekenis als rechtsbron verloren. In 1829 werd het in Nederland definities afgeschaft, al bleef men in de rechtspraak nog decennia lang Romeinsrechtelijke argumenten gebruiken om beslissingen te beredeneren.

Wat gebeurde er nadat de Franse bezetter was verdreven?

Er werden Nederlandse wetboeken ontworpen die de Franse moesten vervangen.

In de grondwet en in enkele verdragen is een reeks van fundamentele aard opgenomen waaraan een behoorlijke rechtspraak moet voldoen. Noem een kort maar krachtig rechtsbeginsel:

Recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM).

Kent onze Grondwet een soortgelijke bepaling als in art. 6 EVRM 'Recht op een eerlijk proces'?

Nee, hierdoor heeft de burger geen grondwettelijk recht op een eerlijk proces

Welk beginsel van rechtspraak wordt beschouwd als het onmisbare fundament van een behoorlijke rechtspraak?

De openbaarheid van de terechtzitting

In welk wetsartikel wordt geformuleerd dat de rechter onafhankelijk is?

Art. 117 lid 1 Grondwet, rechters worden voor het leven benoemd

In welk wetsartikel vinden we de onpartijdigheid van de rechter?

Art. 36 e.v. Rv, art. 512 e.v. Sv en art. 8:15 Awb

In welk wetsartikel staat dat de uitspraak gemotiveerd moet zijn?

Art. 121 Grondwet en art. 5 lid 1 Wet RO

In welk wetsartikel vinden we dat de behandeling geschiedt binnen een redelijke termijn?

Art. 6 lid 1 EVRM

Wat is de hoofdregel van art. 121 Grondwet?

Elke rechtszitting in elke rechtszaal in een Nederlands gerechtsgebouw voor iedere meerderjarige is vrij toegankelijk. Waarom iemand daar komt, is niet van belang.

Voor een klein aantal procedures geldt een uitzondering op de regel dat terechtzittingen openbaar zijn. Wat voor procedures zijn dit?

1. Procedures waar kinderen bij betrokken zijn
2. Procedures uit het rechtsgebied personen- en familierecht

De uitspraak geschiedt in het openbaar. Bestaat er op deze regel ook een uitzondering?

Nee, ook al is de terechtzitting achter gesloten deuren geweest, de uitspraak geschiedt in het openbaar

Noem 4 belangrijke waarborgen voor de onafhankelijkheid van de rechter:

1. Rechters worden voor het leven benoemd
2. Het aantal rechters dat een terechtzitting doet is in de wet vastgelegd. Is dit aantal anders, dan is de uitspraak nietig
3. De rechtspositie van de rechter wordt bij de wet geregeld
4. Rechters kunnen alleen door de Hoge Raad worden geschorst en ontslagen

Wat is de absolute bevoegdheid van de gerechten?

Daarin is bepaald welk soort gerecht bevoegd is: in eerste aanleg is de rechtbank bevoegd, in hoger beroep het gerechtshof en in cassatie de Hoge Raad

Wat is de relatieve bevoegdheid van de gerechten?

De relatieve bevoegdheid geeft antwoord op de vraag welke van de elf rechtbanken (of welke van de vier gerechtshoven) is bevoegd?

Wat is de absolute bevoegdheid van de kantonrechter in burgerlijke zaken?

A. Vorderingen tot 25.000 euro
B. Alle vorderingen uit arbeidsovereenkomst, CAO, huur en huurkoop;
C. Andere zaken waarvan de wet dit bepaalt

Wat is de absolute bevoegdheid van de kantonrechter in bestuurszaken?

Kleine verkeersovertredeingen (Wet Mulder)

De commissie komt uit op drie kernwaarden die ten grondslag liggen aan onze democratie. Over welke drie kernwaarden hebben wij het hier?

1. Vrijheid;
2. Solidariteit;
3. Gelijkwaardigheid

Waar zijn de kernwaarden van de rechtstaat opgenomen?

In de grondwet

In welk rechtsgebied speelt vrijheid een belangrijke rol?

In het verbintenissenrecht als de contractsvrijheid

Wat is een goed voorbeeld van de waarde solidariteit?

Wet werk en bijstand (Wwb), art. 11. Iedere in Nederland woonachtige Nederlander die niet meer over middelen beschikt om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien, heeft recht op bijstand door de overheid.

Wat is distrubutieve rechtvaardigheid?

Hier staat de vraag centraal welke verdeling van schaarse goederen over de bevolking rechtvaardig is. Wie krijgt wat en waarom?

Wat is retributieve rechtvaardigheid?

Hier gaat het om de legitimiteit van het strafrecht: is het rechtvaardig om te straffen? Wat is een juiste straf? Hoe zwaar moet een straf zijn?

De reden voor de nauwe relatie tussen recht en ethiek is dat de primaire functie van het recht het orderenen van de samenleving is. Dat ordenen gebeurt niet op een willekeurige manierL de kernwaarden van de democratie - vrijheid, gelijkheid en solidariteit - spelen hierbij een leidende rol. Deze kernwaarden waarborgen dat door middel van het recht de samenleving op een rechtvaardige manier wordt geordend. Noem drie soorten rechtvaardigheid.

Distributieve rechtvaardigheid
Retributieve rechtvaardigheid (Vergeldende rechtvaardigheid)
Procedurele rechtvaardigheid

Aritoteles heeft zich, vergeleken met Kant en Bentham, het meeste met de verdelende rechtvaardigheid bezig gehouden. Hij was ook een van de eersten die een definitie van de distributieve rechtvaardigheid heeft gegeven. Hoe deed hij dit?

Door het omschrijven van een niet-rechtvaardig mens

Een van de meest fundamentele zaken die de Nederlandse overheid distribueert, is het recht om uberhaupt te mogen deelnemen aan de verdeling van collectieve goederen. Over wie moeten de goederen verdeeld woroden?

De burgers in Nederland

Kan iedereen in Nederland dezelfde aanspraken maken?

Nee, dit is niet het geval. Zoals je in art. 1 Gw kan lezen, worden Nederlanders en/of mensen die zich bevinden op Nederlandse grond in gelijke gevallen gelijk behandeld.

Zijn de mensen die illegaal in Nederland verblijven compleet van alles uitgesloten?

Nee, illegalen hebben recht op gezondheidszorg en kinderen van illegalen mensen in Nederland hebben recht op onderwijs

In welke twee groepen rechten kunnen de grondrechten worden onderverdeeld?

1. Positieve rechten
2. Negatieve rechten

Wat zijn positieve rechten?

Positieve rechten verlenen een claim van de burgers op de overheid. Bijvoorbeeld het recht op bijstand of het recht op onderwijs

Wat zijn negatieve rechten?

Negatieve rechten zijn rechten die de vrijheden van burgers definieren, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om te publiceren wat je wilt en de vrijheid van godsdienst

Waarom worden dit negatieve rechten genoemd?

Omdat deze rechten de macht van de staat ten opzichte van het handelen van de burgers afbakenen

Als de vragen naar het wie en wat zijn beantwoord, dan volgt de vraag naar het waarom. Of, op welke gronden moet er worden verdeeld. De eerste ingeving voor veel mensen is dat de meest rechtvaardige verdeling van rechten, kansen en welvaart een gelijke verdeling is. Gewoon iedereen evenveel geven, want iedereen is toch eerlijk. Waar gaat dit over?

Over de verdeelprincipes

Op een bepaalde fundamentele manier is dit waar, maar in de praktijk blijkt dat een gelijke verdeling niet altijd een rechtvaardige verdeling is. Waarom is dit?

Omdat het niet rechtvaardig zou zijn als iedereen huursubsidie zou krijgen, of als iedereen evenveel belasting moet betalen.

Wanneer is het idee dat alle mensen gelijk zijn, ongeacht geslacht, ras of seksuele voorkeur eigenlijk ontstaan?

Dit is pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaan (1945).

Wat houdt verdeling naar verdienste in?

Dit wil zeggen dat je bijvoorbeeld een waardevolle bijdragen levert en hier een vergoeding voor krijgt. Het behalen van een target bijvoorbeeld, waardoor je een extra vergoeding krijgt.

Wat zijn de bekendste vormen van leedtoevoeging in het strafrecht?

De vrijheidsberoving en de boete

Waar draait rechtvaardigheid in het strafrecht om?

Om de vragen: wie mag er straffen? Wie wordt gestraft? Hoe zwaar moet de straf zijn? Waarom moet er eigenlijk worden gestraft?

Het antwoord op de vraag wie er mag straffen is eenvoudig. Namelijk:

Het recht om te straffen is voorbehouden aan de overheid.

Wat bezit het Nederlandse Openbaar Ministerie?

Een vervolgingsmonopolie

Wat is restoratieve rechtvaardigheid?

Restoratief betekent herstellend. Het slachtoffer speelt een rol in het proces en kan aansluiten met een schadeclaim.

Wat is het doel van het vergroten van de rol van het slachtoffer?

Om voor zover mogelijk het leed van het slachtoffer te verzachten

De handhaving van het recht is in art. 112 e.v. Grondwet opgedragen aan de rechterlijke macht. De Grondwet onderscheidt de berechting van zaken nar hun rechtsgebied. Welke drie rechtsgebieden onderscheiden we?

1. De berechting van geschillen van burgerlijk recht (art. 112 lid 1 Gw);
2. De berechting van andere geschillen (zoals bestuursrechtelijke geschillen, art. 112 lid 2);
3. De berechting van strafbare feiten (art. 113 lid 1 Gw).

De Grondwet bevat verder enkele bepalingen over de samenstelling van de rechterlijke macht. In art. 116 Grondwet is bepaald dat bij de wet moet worden geregeld uit welke gerechten de rechterlijke macht bestaat. Dit staat in art. 2 Wet RO. Welke rechterlijke machten bestaan er in Nederland?

1. De rechtbank
2. De gerechtshoven
3. Dr Hoge Raad

Wie beoordeelt desgevraagd het werk van de rechtbanken en de gerechtshoven?

De Hoge Raad

Nederland bestaat uit zestien gerechten. Hoe zijn die onderverdeeld?

Elf rechtbanken, vier gerechtshoven, en de Hoge Raad

Uit hoeveel leden bestaat de Raad voor de Rechtspraak?

Vijf leden

De rechterlijke macht bestaat uit twee delen. Welke delen zijn dit?

1. De zittende magistratuur
2. De staande magistratuur

Wat wordt er bedoeld met de staande magistratuur?

Het Openbaar Ministerie, dit omdat het OM altijd staat bij het voorlezen van de ten laste legging

In welk wetsartikel zijn de taken van het Openbaar Ministerie geregeld?

Art. 124 e.v. Van de Wet op de rechterlijke organisatie

Waaruit bestaat het Openbaar Ministerie bij rechtbanken?

Uit het arrondissementsparket

Zoals eerder gezegd zijn er elf arrondissementen. Hoeveel arrondissementsparketten zijn er?

Ook elf arrondissementsparketten, daarnaast is er ook een landelijk parket

Waar is het landelijk parket mee belast?

Met de gezagsuitoefening over het landelijk rechercheteam en dat steun verleent bij de bestrijding van de georganiseerde en baak internationale criminaliteit

Het Openbaar Ministerie heeft een vervolgingsmonopolie. Wat betekend dit?

Dat alleen het OM bevoegd is tot de opsporing van strafbare feiten en het vervolgen hiervan

Uit hoeveel procureurs-generaal bestaat dit college?

Uit drie tot vijf procureurs-generaal (art. 130 Wet RO)

Wat is de taak van het College van Procureurs-generaals?

Het College kan aan alle leden van het openbaar ministerie algemene en bijzondere aanwijzingen geven betreffende de uitoefening van hun taken en bevoegdheden

Op welke drie wezenlijke punten verschilt de zittende magistratuur van de staande magistratuur?

1. In strafzaken is de hoofdfunctie van de rechter om een oordeel te geven, terwijl het OM als vervolgende instantie oordeel vraagt.
2. Verder is de rechter bevoegd in bestuurlijke zaken, burgerlijke zaken en strafzaken. Het OM vrijwel alleen in strafzaken;
3. De rechter is onafhankelijk, maar het OM moet verantwoording afleggen aan het College van procureurs-generaal en de Minister van Justitie

De rechtspraak van de rechtbank vindt plaats in twee verschillende kamers. Over welke twee kamers hebben wij het hier?

1. De enkelvoudige kamer (alleensprekende rechter)
2. De meervoudige kamer ( drie rechters hebben zitting, een voorzitter en twee bijzitters).

In welke zaken van de rechtbank is een meervoudige kamer hoofdregel volgens art. 268 lid 1 Sv?

Alleen in grotere strafzaken

Een fundamentele regel in ons procesrecht is dat men van een uitspraak in eerste aanleg in hoger beroep kan gaan als men het met de uitspraak niet eens is. Is dit beginsel op alle zaken van toepassing?

Ja. Behalve in burgerlijke zaken waarvan de waarde onder de 1750 euro is.In strafzaken is een uitzondering gemaakt voor zaken waar geen straf of maatregel is opgelegd, of een boete is opgelegd die lager is dan 50 euro

Op het terrein van het burgerlijk recht, het strafrecht en het belastingrecht kennen we in ons land een hoogste rechtscollege. Welk rechtscollege is dit?

De Hoge Raad

Wat wordt er bedoeld met schending van het recht?

Een de hand van dit criterium kan bij de Hoge Raad worden geklaagd over de onjuiste toepassing van een regel van materieel recht door een lagere rechter. Deze heeft dan in zijn uitspraak een of meer rechtsregels geschonden, dat wil zeggen verkeerd uitgelegd of toegepast

Een nieuw verschijnsel in de cassatierechtspraak is sinds 1 juli 2012 de mogelijkheid voor rechtbanken en gerechtshoven om aan de Hoge Raad zogenoemde prejudiciele vragen te stellen. Wat houdt dit in?

Een rechter kan in de loop van een proces een probleem hebben met de uitleg of toepassing van een rechtsregel, waarover de Hoge Raad nooit eerder een oordeel heeft gegeven. De rechter kan het proces dan stilleggen en de Hoge Raad een vraag stellen.

Wat is het grootste verschil tussen rechtbanken, gerechtshoven en de Hoge Raad?

De Hoge Raad beoordeelt de zaak niet in volle omvang. De Hoge Raad stelt geen eigen onderzoek in naar de feiten, maar baseert zich op de feiten zoals die in hoger beroep door het Hof zijn vastgesteld

Wat zijn de vindplaatsen van de Rechtspraak?

1. De Rechtspraak van de Week
2. De Nederlandse Jurisprudentie
3. De administratief rechtelijke beslissingen
4. Op www.rechtspraak.nl

Wat zijn de professionele idealen van de juristen en hun ontwikkeling?

1. Integriteit
2. Onafhankelijkheid
3. Verantwoordelijkheid
4. Vertrouwen

Wat is recht, waarom is er recht rechtsgebieden

128 belangrijke vragen over Wat is recht, waarom is er recht rechtsgebieden

Welke auteur wees bij de aanbieding van dit nieuwe wetboek al op de onvolledigheden van de wet?

Aan de wet is de rechter gebonden, zo bepaalt art. 11 Wet AB. Geldt deze gebondenheid van de rechter behalve aan de wet ook aan eerdere rechterlijke uitspraken?

Wat houdt de precentenwerking puntsgewijs in?

Van een rechtsgewoonte is alleen sprake als aan twee voorwaarden is voldaan. Om welke twee voorwaarden gaat het hier?

Wat gebeurde er tijdens de codificatie in de negentiende eeuw?

Wat bepaalde de wetgever met de codificatiegedachte in het achterhoofd in art. 3 Wet Algemene Bepalingen (oud) in 1829?

Volgens de rechtspraak is het mogelijk dat de gewoonte zelfs sterker is dan een daarmee strijdige wetsbepaling die in onbruik is geraakt. Welk arrest getuigt van deze opvatting?

In welk rechtsgebied speelt gewoonterecht voornamelijk een belangrijke rol?

Wat zijn Algemene beginselen van een behoorlijke rechtspraak?

Welk strafrechtelijk beginsel kennen we nog meer?

Wat houdt objectief recht in?

Wat houdt subjectief recht in?

Ons huidige recht is het voorlopige resultaat van een eeuwenlange ontwikkeling. Hoe wordt de juridische discipline die deze ontwikkeling bestudeert ook wel genoemd?

De rechtsgeschiedenis ziet het recht recht als iets dat voortdurend in ontwikkeling is. Waar kan dit aan bijdragen?

Welk risico bestaat er bij een beperking van de studie tot het thans geldende recht?

Wat wordt er bedoeld met 'een beter inzicht in de sociaal-historische context van het geldende recht'?

De meeste continentaal-Europese rechtsstelsels bouwen voort op een gemeenschappelijke Europese rechtswetenschap en rechtscultuur. Wanneer zijn deze ontstaan?

Vanaf wanneer begon de gemeenschappelijke traditie ook door te dringen in de praktijk? En in welk verband spreken we hiervan?

Hoe wordt het doordringen van het Romeinse recht in de rechtspraktijk, waarbij het zich mengde met het bestaande inheemse recht genoemd?

Heeft er ooit een eensluitend ius commune bestaan?

Hoe kan je ook wel tegen rechtsgeschiedenis aankijken?

Ons recht is gecodificeerd. Wat wil dit zeggen?

In welke tijd werden dit soort codificaties gemaakt?

Kent Engeland inmiddels wel gecodificeerde systematische wetboeken?

Europese rechtsgeschiedenis in het algemeen belang kan worden ingedeeld in een aantal tijdvakken. Over welke 6 tijdvakken hebben wij het hier?

Wat is typerend voor de prehistorie?

Wanneer is het Romeinse rijk ontstaan?

Welke wetgeving dateert uit de oudheid?

Welke wetgeving ligt ten grondslag aan de Middeleeuwse rechtswetenschap en begon vanaf de vijftiende eeuw ook door te dringen in de rechtspraktijk?

Wanneer en waar ontstond de rechtswetenschap?

Wat is het inheemse recht?

In welke periode kunnen we de traditie van het inheemse recht indelen?

Welk recht gold er enkel in de Germaanse periode (tot 600 na Christus)?

Wat gebeurde er in de Frankische periode (van 600 tot ca. 1000)?

Van welk recht werd er in de Frankische periode (600 tot ca. 1000) optekeningen gemaakt?

Waar bestond het volkenrecht in de Frankische periode (600 to ca. 1000) uit?

Hoe zag Nederland in de landsheren periode (1000 tot 1581) er uit?

Welke belangrijkste rechtsbronnen en kenbronnen waren er in de lansheren periode (1000 tot 1581)?

In de meeste provincies werd het Romeinse recht gerecipieerd (opgenomen in het inheemse recht), in Friesland volledig, maar in welke provincie geheel niet?

Waar streefde men naar tijdens het ontstaan van de Republiek der Vereenigde Nederlanden?

Hoe tekenden de provincies hun recht op?

Hoe tekenden steden hun rechten op?

Wat gebeurde er in de Franse periode (eind 18e eeuw)?

Wanneer werd de Franse bezetter verdreven?

Wie werd er na het verdrijven van de Franse bezetter soevereine vorst?

Het moderne privaatrecht is in belangrijke mate de voortzetting van een traditie die met het .... Begon?

Waar zetelde Justitianus?

Rond welk jaar werden de Digesten herontdekt en begon te Bologna de bestudering van deze teksten en de andere onderdelen van het Corpus iuris?

Wat is geleerd recht?

Welk onderscheid kan er nog gemaakt worden binnen het geleerd recht?

Welke historische achtergrond heeft de term rechten?

Vanaf wanneer is het geleerde recht sterk het inheemse recht gaan beinvloeden?

De juristen die vanaf 1100 de teksten bestudeerden en onderwezen, schreven ook verklarende aantekeningen in de marge en tussen de regels van de tekst. Hoe worden deze aantekeningen ook wel genoemd?

Midden dertiende eeuw verzamelde de Bolognese jurist Accursius glossen bij het gehele Corpus iuris civilis. Hoe wordt dit geheel van glossen genoemd?

Hoe worden de juristen die in de veertiende eeuw en de vijftiende eeuw het Romeinse recht bestudeerde en onderwezen genoemd?

Hoe werden de commentatoren ook wel genoemd? En waarom?

Wat gebeurde er in de vijftiende eeuw?

Welk rechtscollege was in de vijftiende eeuw het hoogste rechtscollege voor Nederland?

In de zestiende eeuw kreeg iedere provincie in de Noordelijke Nederlanden een hof van Appel. Welke tweede beroepsinstantie kregen de provincies Holland en Zeeland daar boven op?

Waar maakte de natuurrechtelijke systemen van de zeventiende en achttiende eeuw de weg voor vrij?

Wat zijn de negentiende-eeuwse codificaties?

Onder Koning Lodewijk Napoleon ontstond er voor het eerst een rechtseenheid in Nederland op privaatrechtelijk gebied toen een en hetzelfde wetboek voor burgerlijke recht in het gehele land van kracht werd. Hoe heet dit boek?

Wat gebeurde er nadat het recht was gecodificeerd in 1829?

Wat gebeurde er nadat de Franse bezetter was verdreven?

In de grondwet en in enkele verdragen is een reeks van fundamentele aard opgenomen waaraan een behoorlijke rechtspraak moet voldoen. Noem een kort maar krachtig rechtsbeginsel:

Kent onze Grondwet een soortgelijke bepaling als in art. 6 EVRM 'Recht op een eerlijk proces'?

Welk beginsel van rechtspraak wordt beschouwd als het onmisbare fundament van een behoorlijke rechtspraak?

In welk wetsartikel wordt geformuleerd dat de rechter onafhankelijk is?

In welk wetsartikel vinden we de onpartijdigheid van de rechter?

In welk wetsartikel staat dat de uitspraak gemotiveerd moet zijn?

In welk wetsartikel vinden we dat de behandeling geschiedt binnen een redelijke termijn?

Wat is de hoofdregel van art. 121 Grondwet?

Voor een klein aantal procedures geldt een uitzondering op de regel dat terechtzittingen openbaar zijn. Wat voor procedures zijn dit?

De uitspraak geschiedt in het openbaar. Bestaat er op deze regel ook een uitzondering?

Noem 4 belangrijke waarborgen voor de onafhankelijkheid van de rechter:

Wat is de absolute bevoegdheid van de gerechten?

Wat is de relatieve bevoegdheid van de gerechten?

Wat is de absolute bevoegdheid van de kantonrechter in burgerlijke zaken?