T2 - Teksten en cultuurhistorische context (tekst 6) - Literatuur en samenleving
18 belangrijke vragen over T2 - Teksten en cultuurhistorische context (tekst 6) - Literatuur en samenleving
Hoe verhouden teksten zich tot de gemeenschappelijke cultuur en hoe verhoudt die cultuur zich tot de samenleving?
Literatuur is te zien als onderdeel van een spanningsveld waar ideeën worden uitgewisseld, herhaald en verspreid. Uitwisseling is de kern van cultuur.
Geef in het kort de visie van Rigney over teksten weer.
Wat ís het spanningsveld tussen de literatuur en de wereld op dat moment
- Literatuur reproduceert de bestaande cultuur en heeft een conserverende werking. Van de dan geldende Normbevestigend; opvattingen; normen; conventies.
- Literatuur draagt bij aan het innemen van een kritische afstand ten opzichte van bestaande zienswijzen. Ze dient als remedie tegen intellectuele en morele verstarring en bevordert nieuwe zienswijzen.
- Literatuur draagt bij aan het inzichtelijk maken van dingen die moeilijk te begrijpen zijn. Begrijpelijk maken wat onbegrijpelijk lijkt te zijn. Bijv. Orwell politieke boodschap. Is de boodschap te eenduidig dan is het propaganda.
Literatuur bevindt zich altijd op het snijvlak van deze drie elementen.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat wordt bedoeld met 'circulatie van sociale energie'* ?
* Literatuurwetenschapper Stephen Greenblatt
Literatuurwetenschap maakt deel uit van 'cultural poetics'*.
Leg uit.
De term 'poetics' wordt in dit verband gebruikt om aan te geven dat 'de leer van hoe je dingen maakt' zich niet beperkt tot het terrein van de literaire genres, maar ook van toepassing is op andere culturele domeinen. Literaire auteurs leren van mensen die werkzaam zijn in andere culturele sectoren en vice versa.
Er is daarnaast ook een directe wisselwerking met de maatschappelijke omgeving. Zo loopt literatuuranalyse over in historische cultuuranalyse.
* Literatuurwetenschapper Stephen Greenblatt
Wat is de specifieke bijdage van literatuur aan de cultuur/samenleving?
- Geen praktische functie voor dagelijks leven
- Wel reflectie op cultuur
- Reproductie- bevestiging
- Productie- nieuwe ideeën
Wat houdt de Marxistische cultuurtheorie in?
Zo noemde hij godsdienst ' opium van het volk': religie troost uitgebuite mensen steeds weer met de gedachte dat ze hun echte beloning in het hiernamaals krijgen.
Wat is in het kort de marxistische cultuurtheorie?
Wat kun je zeggen over de verhouding tussen literatuur uit een bepaalde periode en de wereld van dat moment?
- Literatuur reproduceert de bestaande cultuur en heeft een conserverende werking. Zij representeert en herhaalt gangbare zienswijzen en legt deze vast.
- Literatuur draagt bij aan het innemen van een kritische afstand ten opzichte van bestaande zienswijzen.
- Literatuur draagt bij aan het inzichtelijk maken van dingen die moeilijk te begrijpen zijn. Begrijpelijk maken wat onbegrijpelijk lijkt te zijn.
Literatuur bevindt zich altijd op het snijvlak van deze drie elementen.
Wat kun je zeggen over de conserverende werking van literatuur?
New Historicism
- Waarin lijkt het op Historicism?
- Wat is er ‘nieuw’ aan?
- Het probeert literaire teksten in hun eigen tijd te plaatsen.
- Literatuur wordt in een breder verband gezien
- bezien in dynamische uitwisseling met historische context
- geen overkoepelend verhaal meer, meer ‘case studies’
- houdt rekening met de actieve rol van de onderzoeker (historicus).
Wat kun je zeggen over de kritische functie van literatuur?
In deze visie heeft een bijzondere rol te vervullen in het in beweging houden van de cultuur. Ze dient als remedie tegen intellectuele en morele verstarring en bevordert nieuwe zienswijzen.
In de discussie over de conserverende of de cultuurkritische rol van de literatuur is tot nu toe vooral de nadruk gelegd op de manier waarop de samenleving gestuurd wordt door de cultuur, door de opvattingen en de gebruiken waarmee groepen betekenis aan hun wereld geven. Impliciet in deze discussie is de aanname dat veranderingen in de cultuur (of: in de zienswijzen) tot veranderingen in het sociale leven kunnen leiden.
Wat kun je zeggen over literatuur als middel voor collectieve verwerking?
In het geval van traumatische gebeurtenissen lijken literatuur en andere vormen van kunst een speciale functie te hebben. Men probeert al schrijvend iets wat onbegrijpelijk leek toch begrijpelijk te maken of zoekt naar een speciale manier om beelden op te roepen van wat altijd onvoorstelbaar en onbegrijpelijk zal blijven. Literatuur als collectieve traumaverwerking.
Waarom kun je niet stellen dat er één manier is waarop literatuur, cultuur en samenleving met elkaar in verband staan?
Deze wisselwerking zorgt er voor dat de grens tussen wat denkbaar en ondenkbaar is binnen een cultuurgemeenschap steeds verschuift.
Marx heeft laten zien dat de kunst niet verheven is en 'boven' de materiele belangen zweeft, maar op subtiele wijze juist verwikkeld is in de bevordering van de ongelijke verdeling van macht en welstand.
Dit basisargument is op uiteenlopende manieren uitgewerkt door latere denkers, zoals de neomarxisten. Wat is kenmerkend voor deze literatuurwetenschappelijke traditie?
Kenmerkend voor deze literatuurwetenschappelijke traditie is haar maatschappelijke engagement en haar cultuurkritische houding: doel is niet alleen om de cultuur te analyseren, maar ook om deze te veranderen.
Nu staat de historische benadering weer hoog op de agenda in de literatuurwetenschap, maar dan vanuit het perspectief van het 'New Historism'.
In welke opzichten is de benadering van het 'New Historicism' nieuw en eigentijds te noemen?
- Literatuur in het bredere verband van de cultuur;
- Tekst ---- context ----- dynamische uitwisseling;
- Literaire tekst situeren binnen het netwerk van andere culturele uitingen.
- Historische context voor literaire teksten te (re)construeren.
Wat is circulatie van sociale energie?
In deze theorie moeten dus alle terreinen van de culturele sectoren meegenomen worden binnen onderzoek. Cultural Poetics- men leert van elkaar.
Wat is het principe van deautomatisering of wel vervreemding?
Dit geldt bv voor de geëngageerde schrijvers , auteurs die hun werk zien als een middel om verandering tot stand te brengen door een andere kijk op de wereld algemeen/ gemeengoed te maken. Vaak gebeurt dit in eerste instantie door te provoceren.
aanvulling: propageren van een politieke boodschap staat op gespannen voet met esthetische waardering: Als een boodschap te eenduidig is dan is het geen "echte" kunst meer maar een vorm van propaganda
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden