Startpagina / Samenvattingen / Reader Orientatiecursus cultuurweteschappen (tweede semester / mondriaan-kleur-amaryllis

Veranderend mensbeeld rond 1900 Herman Simissen - Carel Blotkamp, Mondriaan en het luminisme

4 belangrijke vragen over Veranderend mensbeeld rond 1900 Herman Simissen - Carel Blotkamp, Mondriaan en het luminisme

Blotkamp maakt een vergelijking tussen twee bloemen aquarellen van Mondriaan, De Tijgerlelies en Amaryllissen. Beschrijf met eigen woorden de verschillen.

De compositie van de tijgerlelies uit 1909 is priegelig: veel details en geen grote kleurvlakken. Bij de Amaryllissen uit 1910 daarentegen zijn grote kleurvlakken bijna monochroom (eenkleurig). De compositie van de amaryllis is zo goed als symmetrisch.
De harde rode kleur van de amaryllis die omgeven is door de blauwe kleur maakt de aquarel krachtig en intens. De amaryllis krijgt door de blauwe kleur als het ware een aura.

Het Nederlandse luminisme bloeide maar kort: terwijl het in het werk van mindere goden nog jaren in afgevlakte vorm voortleefde. Ontwikkelde de voormannen van de beweging zich in een andere richting. Ook Mondriaan heeft het luminisme niet verloochend en bepaalde verworvenheden ervan geïncorporeerd in zijn latere werk. Leg dat uit.

Het stoorde Mondriaan, volgens Blotkamp, de vormloosheid die dreigde te ontstaan door het krioelen van kleine kleurelementen. Mondriaan koos voor een strenge ordening van het beeldvlak met behoud van puurheid en de contrastwerking van de kleur.

Mondriaan bracht zijn visie op de materiële wereld in zijn kunst tot uitdrukking. Die was onmiskenbaar theosofisch gekleurd. Kan je daar een voorbeeld van geven?

Mondriaan wilde in zijn kunst het materiële aspect van de dingen terugdringen om het geestelijk aspect meer op de voorgrond te kunnen stellen. De luministische techniek van kleurontleding in grove toetsen en kleurbanen die de objecten soms als een aura omgeven en een onstoffelijk karakter.