De duizelingwekkende jaren 1900- 1914

8 belangrijke vragen over De duizelingwekkende jaren 1900- 1914

Hoe ervoeren de mensen deze tijd !900-1914

Aan de ene kant fascinaties voor de nieuwe ontwikkelingen, gevoelens van opwinding, snelheid en  aan de andere kant angst en onzekerheid.

OU
Het luminisme was slechts een kortstondige stroming in de kunst. Waarom wordt het luminisme toch beschouwd als een belangrijke factor in de ontwikkeling van de moderne kunst in Nederland?

Het luminisme gaf de jonge kunstenaars die traditioneel waren opgeleid, de mogelijkheid zich te bevrijden van conventies. Er was rond 1910 een sterke inhaal behoefte. Het luminisme werd een nieuwe stijlrichting. Ook was het dankzij het luminisme dat de moderne kunst uit het buitenland in Nederland werd tentoongesteld.

Wat waren de meest ingrijpende veranderingen rond 1900?

Verhoudingen tussen mannen en vrouwen. Voor eerst gingen vrouwen studeren. Vrouwen eisten stemrecht. Mannen waren verontrust over het feit dat hun positie niet meer van zelf sprak.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In de tekst staat 'De moderniteit verrees niet de maagdelijkheid uit de loopgraven van de Somme'. Wat wordt hiermee bedoeld?

De moderniteit was al ruim voor 1914 ontstaan. Omvang van steden explodeerden en massa productie deed zijn intrede, grote media bedrijven en als gevolg van de globalisering kwam het voedsel uit verre overzeese gebieden. Er ontstond een nieuw soort mensen; technocraten, ingenieurs en stadsbewoners.

Leg uit waarom 'juist' tijd en 'ruimte' niet meer dezelfde waren na Einstein. Besteed in uw antwoord uitdrukkelijk aandacht aan de culturele impact van Einstein.

In de toen bestaande modellen was de tijd een constante, een vast gegeven. Het licht zou in snelheid variëren. Einstein keerde het om: licht verplaatste zich in de ruimte door een vacuüm en was daardoor constant. Hij toonde aan dat de snelheid waarmee iemand of ding zich verplaatste, in vergelijking tot de waarnemer, effect had op de tijd. Tijd en ruimte waren niet vaststaand. Tijd was relatief, zo stelde Einstein. Voor sommigen was het idee dat tijd en ruimte niet meer absoluut waren een schok. Dat tijd afhangt van de waarnemer werden door kunstenaars vertaald in hun werk.

In readertekst 13, over het luminisme in Nederland, wordt regelmatig verwezen naar de Franse kunststromingen neo-impressionisme en divisionisme.
Leg deze begrippen hieronder kort uit.

Het neo-impressionisme is een kunststroming die reageerde op het impressionisme.
Andere namen voor de stroming zijn post-impressionisme, divisionisme en ''pointillisme.
Het principe van de neo-impressionistische schilderkunst is dat onvermengde contrastrijke kleuren in streken of punten naast elkaar worden aangebracht in een van te voren bepaalde vorm. Van een afstand gezien verbinden de afzonderlijke verfstreken of -punten zich met elkaar.
Alleen als er sprake is van puntjes wordt deze schilderkunst 'pointillisme' genoemd (stippelkunst).
De bekendste neo-impressionisten zijn Georges Seurat, Paul Signac en Camille Pissarro.

Bekijk de afbeelding van een schilderij van Picasso uit 1910, bijvoorbeeld het meisje met de mandoline. Beschrijf wat er in het schilderij gebeurt met ruimte en tijd? Let op a. De totale indruk b. De val van schaduwen en c. Het onderscheid tussen de figuur en achtergrond. Verbind je observaties met de beschrijving van Blom.

De indruk van de voorstelling is er één van totale verbrokkeling, het uit elkaar vallen van vormen. Blom gebruikt hiervoor het woord fragmentering van de tijd. Doordat de schaduwen telkens van een andere kant wordt weergeven is het onmogelijk dit als één moment in de tijd te zien. Net als in de ruimte, valt de tijd hier uit elkaar in fragmenten die tegelijkertijd waargenomen worden.

Thomas Mann Illustreert in Der Zauberberg van Thomas de manier waarop tijdgenoten 'half mystieke' machines zoals röntgenapparaten  ervoeren. Zet in het kort uit hoe deze apparatuur ervaren werd, en relateer dat aan de hoofdgedachte van hoofdstuk 4 van de 'Duizelingwekkende jaren.

Thomas Mann presenteert de mogelijkheden van nieuwe apparatuur als bovennatuurlijke krachten die de mens niet kan bevatten. Fenomenen als röntgenstralen en radioactiviteit waren onverwachte ontwikkelingen die bij droegen aan het onthullen van wat tot nu toe verborgen was. Dat was fascinerend, maar ook beangstigend. Het plots kunnen van eigen skelet maakte mensen bewust van hun sterfelijkheid en was confronterend.

In hoofdstuk 4 plaatst Blom dit soort wetenschappelijke ontdekkingen in een culturele context: Volgens Blom waren veel nieuwe inzichten zo schokkend dat mensen compleet overweldigd werden en zelfs gingen twijfelen aan hun eigen identiteit.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo