Tussen rechter en wetgever - Strijdende belangen en strijdende beginselen

3 belangrijke vragen over Tussen rechter en wetgever - Strijdende belangen en strijdende beginselen

De buren van de JSF-fabriek klagen over het lawaai bij het testen. Hebben ze dan een belang (politiek) of een recht (rechter)? Wat is het standpunt van de Critical Legal Studies beweging (CLS), ontstaan in de jaren 70, over de verhouding tussen recht en politiek.

Zij geven aan dat er geen fundamenteel verschil is tussen recht en politiek. De ideologische tegenstellingen die men in de politiek aantreft, ziet men eveneens weerspiegeld in het recht. In die zin zou er geen rechtseenheid zijn.

Conflicterende belangen (onderwerp voor wetgevende beleidsafweging) nemen in het recht de gedaante aan van conflicterende rechten en beginselen (onderwerp voor rechterlijke toetsing).

Hoe werkt Andrew Altman deze stelling van de CLS tegen Dworkin uit? Welk voorbeeld geeft hij op het gebied van groepen beginselen die tegenover elkaar staan?

Ideologische tegenstellingen in de politiek komen dus ook terug bij de rechter. Denk bijvoorbeeld aan het civiele recht waarbij de beginselen ter bescherming van contractsvrijheid tegenover de beginselen ter bescherming van de zwakkere partij staan.

De solidariteitsbeginselen, die de zwakkere partij beschermen, zijn de juridische evenknie van de politiek linkse ideologie. De individualistische beginselen, de contractvrijheid, zijn afkomstig van een rechtse, vrijemarktdenkende hoek.

Waarom koppelt Altman het ontstaan van moeilijke gevallen aan de ideologische controversen en welke consequenties heeft dat voor de manier waarop we de huidige tendens tot rechterlijke rechtsvorming beoordelen?

Het wordt een moeilijk geval als de ideologische belangentegenstellingen zich in een concreet geval doen gelden als een conflict tussen juridische beginselen en de daaruit voortvloeiende regels.

Als een rechter gevraagd wordt om naar eigen inzicht vage normen in te kleuren (via een politiek oordeel), levert dat twee problemen op:

  1. Verwijt van partijdigheid > Rechter kan echter niet anders dan zijn politieke oordeel in een formele juridische argumentatie stoppen (bij het inkleuren van een vage norm).
  2. Verwijt van ondemocratisch overnemen wetgeverstaken > Diversiteit van opvattingen in de politieke arena drastisch beperkt door raadskamer.   

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo