Rechtvaardiging en kritiek - Het natuurlijke licht

17 belangrijke vragen over Rechtvaardiging en kritiek - Het natuurlijke licht

Hoe wordt het hoger recht ook opgevat?

Natuurrecht; en het is een verzamelnaam voor uiteenlopende opvattingen.

Hoe kan men het hogere recht opvatten?

Men kan het hogere recht begrijpen als het recht van de goden of als het goddelijke recht dat ons is geopenbaard door het Heilige Schrift. Maar men kan dat hogere recht ook opvatten als 'natuurrecht'.

Door welke  2 aannamen onderscheid het natuurrecht zich van het goddelijk recht?

  1. de beginselen zijn te vinden in de menselijke natuur (niet in de wil van God)
  2. de beginselen zijn op eigen kracht te ontdekken door de menselijke rede (en niet geopenbaard via een heilig boek zoals de bijbel)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de veronderstellingen die natuurdenkers delen?

Zij gaan uit van onveranderlijke, eeuwige en universele geldige beginsel, die dienen als ijkpunt voor de beoordeling van het positieve recht (veranderlijk) rechtvaardig.


dit is gelijk aan goddelijk recht.

Wat was een van de wegbereiders van het natuurrechtdenken in West-Europa?

Thomas van Aquino (1225-1274)

Thomas van Aquino 1224-1274 was een van de grootste natuurrecht denkers van West-Europa, wat was zijn visie?


Hij probeerde te beantwoorden onder welke voorwaarden overheidsgezag gerechtvaardigd is en redeneert van wetgever naar hoger recht.  ( strategie 2 )
Aquino combineerde zijn geloof met de opvattingen van Aristoteles.

Onder welke voorwaarden is het recht rechtvaardig recht?

Als het in overeenstemming is met een hoger recht; universele en eeuwig geldende wetten

Wie was Thomas van Aquino (1125-1274)

Hij behoorde tot de orde van Dominicanen en werd na zijn dood door de rk-kerk heilig verklaard. Niettemin baseerde hij  zijn theorie niet uitsluitend op de bijbel

Thomas van Aquino was de eerste theoloog die onderscheid maakte tussen het goddelijke en menselijke recht, tussen geestelijke en wereldse macht. Hij stelde dat "het goddelijke recht dat op genade gebaseerd is, het menselijke recht dat uit de rede voortkomt niet wegneemt"

Hij trachtte zijn geloof te combineren met de opvattingen van de Griekse filosoof Aristoteles.

Waarom het natuurrecht een veelzijdige notie is

Omdat het niet alleen een gezagsargument is 'omdat ik het wil' of 'omdat God het zegt', maar kan ook worden gebruikt als krititische toets.

Bij het natuurrecht vindt men dat een leider de samenleving moet sturen naar een bepaald doel. Hoe weten we of dit doel passend is?

Volgens het natuurrecht zijn er 2 stappen om te weten of het doel passend is:
Stap 1: de verwezenlijking van de natuurlijke neigingen van de mens ( het sociaal leven)
Stap 2: het natuurrecht leert dat  het menselijk recht zo moet worden ingericht dat die neigingen worden verwezenlijk.

Wat merkte Salomo op (spreuken 11:14)? En werd door Aquino aangehangen?

Als beleid ontbreekt komt het volk ten val.

Daarom is het nodig dat er, behalve dat er iets is dat streeft naar het bijzondere welzijn van ieder afzonderlijk, ook iets is dat streeft naar het gemeenschappelijke welzijn van velen.
In onze privébelangen verschillen we, maar in ons gemeenschappelijk belang zijn we 1.

Wanneer is het bestuur (volgens Aquino) onrechtvaardig en verdorven?

Als de menigte niet tot het gemeenschappelijk welzijn maar tot een privébelang van de bestuurder wordt geleid.

Uit welke stappen is het betoog van Thomas van Aquino opgebouwd?

1. als de mens alleen had kunnen leven, zou de rede voldoende zijn geweest om hem naar zijn doel te leiden;
2. maar de mens is van nature een sociaal wezen dat het gezelschap van anderen nodig heeft;
3. samenleven kan evenwel niet zonder een regulerend element;
4. dat regulerende element ligt in de ordening door een leider met het oog op algemeen welzijn;
5. alleen leiderschap dat gericht is op dat algemeen welzijn is rechtvaardig.

Wat verstaat Thomas van Aquino onder een tiran?

Een leider die niet regeert met het oog op het algemeen welzijn. Hij oefent geen legitiem gezag uit. Men is aan hem geen gehoorzaamheid verplicht.

Wat bedoelt Thomas van Aquino met 'redelijk licht'?

= de nadruk op rede. Van nature zijn menselijke wezens behept met redelijke vermogens.

In de tijd van Aquino was dit uitzonderlijk. De christelijke leer van de zondeval leerde immers dat de mens door en door zondig is, en dat zijn intellect hem slechts op een dwaalspoor kan brengen.

Wat bedoelt Thomas van Aquino met "de mens heeft een natuurlijke neiging tot samenleven"?

De sociale aard van de mens. Van nature is de mens afhankelijk van de samenwerking met anderen. Hieruit destilleert Thomas van Aquino een belangrijk beginsel voor een rechtvaardige samenleving; zo'n samenleving moet een leider hebben die de natuurlijke neiging tot samenleven kan helpen verwerkelijken.

Op welke wijze redeneert Thomas van Aquino naar analogie van het universum en naar analogie van het menselijk lichaam?

De samenleving dient als geheel op het gemeenschappelijk doel af te stevenen, en aangezien er nu eenmaal een diversiteit van menselijke belangen en handelingen is, is het nodig dat er iemand is die ordent en tot het gemeenschappelijk doel leidt.
Zowel het universum als het menselijk lichaam wordt volgens hem bestierd. Er is een hoofd dat de boel bij elkaar houdt en naar het doel leidt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo