Tussen rechter en wetgever - Besluit

14 belangrijke vragen over Tussen rechter en wetgever - Besluit

Wat komt tot uiting in een rechtersbeeld?

Hoe de rechterlijke activiteit wordt opgevat en gewaardeerd en wat de verhouding is en zou moeten zijn tussen rechter en wetgever.

Hoe is de positie van Llewelly, Hart, Dworkin en Altman met betrekking tot het rechtersrecht?

Llewellyn is ertoe geneigd te stellen dat rechters niet regelgeleid rechtspreken.
Hart meent dat dit slechts opgaat voor de moeilijke gevallen.
Dworking houdt vast aan de gedachte dat rechterlijke oordeelsvorming niettemin volledig is bepaald door het recht, mits we daaronder zowel regels als beginselen verstaan.
Altman neemt een positie in die nog het meeste lijkt op die van Llewellyn. de rechter doet een politieke keuze tussen conflicterende beginselen.

Rechters moeten de feitelijke werkelijkheid vertalen in juridische relevante categorieën en ook het bijzondere geval onder een algemene regel brengen, wat vinden de verschillende filosofen daarvan?

- Llewellyn neigt ertoe te stellen dat rechter niet regelgevend rechtspreken.
- Hart meent dat dit slechts opgaat voor de moeilijke gevallen.
- Dworkin houdt daartegen vast aan de gedachte dat rechterlijke oordeelsvorming niettemin volledig is bepaald door het recht, mist we daaronder zowel regels als beginselen verstaan.
- Altman neemt een positie in die nog het meeste lijkt  op die van Llewelyn, de rechter doet een politieke keuze tussen conflicterende beginselen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Is het nog steeds mogelijk vast te houden aan Austin's ideaal dat rechters trouwe dienaren moeten zijn van de soeverein?

  • Llewellyn neigt ertoe te stellen dat deze moeilijkheden (het vertalen van de feitelijke werkelijkheid naar een juridische categorie en het bijzondere geval onder de algemene regel brengen) impliceren dat rechters niet regelgeleid rechtspreken.
  • Hart meent dat dit slechts opgaat voor de moeilijke gevallen
  • Dworkin houdt daarentegen vast aan de gedachte dat rechterlijke oordeelsvorming niettemin volledig is bepaald door het recht, mits we daaronder zowel regels als beginselen verstaan
  • Altman neemt een positie in die nog het meeste lijkt op die van Llewellyn. De rechter doet een politieke keuze tussen conflicterende beginselen.

Wat is de activistische rechter en wie heeft dat beeld geschetst?

  • Altman en Llewellyn
  • rechter laat zich altijd leiden door persoonlijke en politieke voorkeuren
  • alleen gebonden aan recht waar hij zich achteraf moet motiveren en rechtvaardigen
  • Llewellyn voegt toe dat rechtsschepping niet ontweken moet worden maar juist de rechterlijke activiteit op zijn best is.
  • verschil rechter en wetgever:
    - wetgever stelt noodzakelijkerwijs algemene regels op
    - rechter kan zich richten op noden en omstandigheden van het bijzondere geval. (recht op maat)

Welke rechtersbeelden sluiten aan bij de opvattingen van Austin, Llewellyn, Altman, Hart en Dworkin?

Austin: dienende rechter (alleen rechtspreken op grond van bevoegdheid verleend door soeverein)

Llewellyn en Altman: activistische rechter (alleen gebonden aan het recht waar hij zijn beslissing achteraf moet motiveren en rechtvaardigen)

Hart: terughoudende rechter (slechts bij grensgevallen en schuivende doeleinden is de rechter genoodzaakt persoonlijk te oordelen)

Dworkin: beschermende rechter (beschermt in het recht vervatte individuele rechten en beginselen tegen de waan van de dag en politiek afhankelijke wetgevers die zich richten belangen van de meerderheid

Wat betekent de dienende rechter van Austin?

Zij kunnen alleen rechtspreken op grond van de bevoegdheid die hem is verleend door de soeverein. Hij moet zich zoveel mogelijk richten naar die soeverein. Codificatie kan helpen voorkomen dat rechterlijke uitspraken al te zeer afwijken van de wens van de soeverein.

Wat is de terughoudende rechter en wie heeft dit beeld geschetst?

 

  • Hart
  • rechter is merendeel onorigineel en dienend
  • past recht toe op voorliggend geval
  • slechts bij grensgevallen en schuivende doeleinden verlaat hij zich op zijn persoonlijke oordeelvermogen (politiek schrijven)
  • discretie beperken, maakt inbreuk op democratisch wetgevingsproces
  • rechtsschepping in uitzonderlijke gevallen die zoveel mogelijk uitzonderlijk moeten blijven

Voor wat hebben rechtersbeelden verstrekkende consequenties?

  1. de manier waarop we rechters en rechtspraak beoordelen
  2. de wijze waarop het wetgevingsproces wordt ingericht
  3. de wijze waarop de democratische besluitvorming wordt geregeld
  4. hoe de uiteindelijke producten van wet- en regelgeving eruit komen te zien

Hart schetst het beeld van de terughoudende rechter, leg uit:

Het is het beeld van de rechter die in het merendeel van de gevallen 'origineel' en dienend is; hij past het recht toe op het voorliggende geval. Slechts bij grensgevallen en schuivende doeleinden is de rechter genoodzaakt zich op zijn persoonlijke oordeelsvermogen te verlaten. Als hij dat doet, bedrijft de rechter tevens politiek. Reden te meer om dergelijke discretie tot een minimum te beperken, want de rechter maakt dan inbreuk op het democratische wetgevingsproces.
Dus: rechtsschepping in uitzonderlijke gevallen die zo veel mogelijk uitzonderlijk moet blijven.

Dworkin schetst het beeld van de beschermende rechter, leg uit:

Dworkin schets het beeld van de rechter als beschermer van rechten en beginselen. De rechter is weliswaar meer dan een mechanische regeltoepasser, maar hij schept het recht niet.
Hij beschermt de daarin vervatte individuele rechten en beginselen tegen de waan van de dag tegen de wetgevers die zich door hun politieke afhankelijkheid moeten richten op de belangen van de meerderheid.

Waarom is het een welbewuste strategie van de wetgever om de ruimte te vergroten voor de rechter in bijzondere gevallen?

We spreken dan over de activistische rechter. Gestreefd wordt dan nar een doelmatig rechtssysteem dat recht doen aan bijzondere behoeften en noden. Rechtszekerheid wordt minder gewaardeerd dan flexibiliteit

Wat zal de wetgever doen bij een terughoudende of zelfs dienende rechter?

De wetgever zal proberen precieze en scherpe wetten te formuleren die kunnen worden gezien als exclusionary reasons, die zijn gegenereerd door een wetgevende vergadering waarin alle voors- en tegens uitgebreid zijn bediscussieerd: een dicht geweven regelgordijn met groot belang voor democratie.

Hoe wordt er gehandeld bij een wantrouwen ten aanzien van het democratische politiek proces?

Er worden extra waarborgen voor individuele vrijheid gezocht, leiden tot een beschermende rol van de rechter. De wet geeft dan meer handvatten aan de rechter, zoals de opname van individuele rechten, om in zijn oordeelsvorming grondbeginsel en rechter te verzekeren: rechtsstatelijke waarborgen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo