De sociale werking van het recht - Enkele oriënterende vraagstellingen en onderscheidingen - Rechtssociologie en effectiviteit

10 belangrijke vragen over De sociale werking van het recht - Enkele oriënterende vraagstellingen en onderscheidingen - Rechtssociologie en effectiviteit

De instrumentalisering van het recht maakt sociaal-wetenschappelijke kennis relevant. Wat kan deze kennis ons zoal leren?

1. Niet altijd is wetgeving het meest adequate middel: er bestaan andere, soms meer effectieve middelen.
2. Bij kiezen voor wetgeving zijn zeer verschillende benaderingen mogelijk: verscherping eisen in de wet en controle <-> voorlichting / vergroting aansprakelijkheid bijv.
De keuze voor optimale wettelijke of niet-wettelijke instrumenten veronderstelt inzicht in kenmerken van menselijke verhoudingen: sociologische kennis.

Welke kanttekeningen/relativeringen moeten worden geplaatst bij de rechtssociologie als hulpwetenschap van de wetgever>

1. De wetgever gaat vooral ook te rade bij vertegenwoordigers van belangenorganisaties om zich van politiek draagvlak in de samenleving te verzekeren, waardoor rechtssociologen maar een beperkte rol als dienaar van de overheid hebben weten te verwerven.
Het WODC is echter wel uitgegroeid tot een volwaardig onderzoekscentrum met tientallen wetenschappers.
2. Het beeld is te beperkt, omdat het geen recht doet aan de minder beleidsrelevante thema's dan meest effectieve wetgeving suggereren, waarmee rechtssociologen zich inlaten.

Noem 3 categorieën effecten die bij evaluatie-onderzoek naar boven kunnen komen

  1. directe en indirecte effecten
  2. bedoelde en onbedoelde effecten
  3. speciale en algemene effecten 
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat wordt verstaan onder directe effectiviteit van wetten?

onmiddellijk door de wetgever beoogde gedragingen (omdoen van veiligheidsgordel)

Wat wordt verstaan onder indirecte effectiviteit van wetten?

de rechtvaardiging van directe effecten (dragen veiligheidsgordel vanwege de verkeersveiligheid)

Waarom is het vaak moeilijk vast te stellen wat de werkelijke beweegredenen van de wetgever zijn?

Wetten zijn doorgaans een uitkomst van een belangenstrijd tussen en binnen departementen en politieke partijen

Wat wordt verstaan onder onbedoelde effecten van wetten?

gunstige en niet gunstige gevolgen van hetgeen de wetgevers niet voor ogen stond toen deze de wet introduceerden (minder diefstal door helmloze brommers en gefortuneerden die naar het buitenland vertrekken bij belastingverhoging)

Waarom heeft men afgezien van het strafbaar stellen van onveilige seks door hiv-besmette mensen zonder het de partner te vertellen?

Om te voorkomen dat risicogroepen zich niet meer zouden laten testen

Wat wordt verstaan onder speciale effecten van wetten?

de betekenis die de handhaving van een bepaalde norm heeft voor de partijen die direct betrokken zijn in een juridische procedure (invloed taakstraf op recidive van de gestrafte)

Wat wordt verstaan onder algemene effecten van wetten?

de betekenis die de introductie van een nieuwe (wettelijke) norm heeft voor alle mensen voor wie de regel relevant is (in welke mate hebben taakstraffen een afschrikwekkende werking)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo