Inleiding: wat is rechtssociologie - De betekenis van het recht

11 belangrijke vragen over Inleiding: wat is rechtssociologie - De betekenis van het recht



Welke verschillende functies van het recht worden in het studieboek onderscheiden? Geef daarbij aan hoe die verschillende functies soms met elkaar kunnen conflicteren.

Welke verschillende functies van het recht worden in het studieboek onderscheiden? Geef daarbij aan hoe die verschillende functies soms met elkaar kunnen conflicteren.

1)      ordenende functie
2)      instrumentele functie
3)      geschilbeslechtingsfunctie
4)      normatieve functie

Conflicteren verschillende functies:
Voorbeeld: De overheid dient de privacy van individuen te respecteren. Dit belemmert effectieve wetgeving, omdat de overheid zo een bepaald maatschappelijk domein niet onbeperkt onder toezicht kan stellen. Dit is een spanning tussen de normatieve en de instrumentele functie.

Welke 4 ontwikkelingen in de maatschappij wijzen op een juridisering van de samenleving?

  1. er zijn meer wetten 
  2. er worden meer procedures gevoerd
  3. mensen beroepen zich bij onderlinge conflicten in toenemende mate op het recht
  4. het aantal juristen is sterk gegroeid

Waarom wordt wellicht het recht tegenwoordig meer beschouwd als primaire uitdrukking van goed en kwaad?

Doordat religieuze denkbeelden en traditionele waarden steeds minder uitgangspunt zijn van morele oriëntatie.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe komt het dat mensen na 1950 zich toenemend beroepen op het recht?

Ze zijn mondiger geworden, vinden makkelijker de weg naar de rechter en internationalisering biedt meer mogelijkheden om te procederen.

Waarom heeft het recht in de moderne samenleving een dubbelzinnige betekenis?

Enerzijds zijn er tekenen dat het recht een steeds grotere betekenis heeft gekregen en anderzijds zijn er ontwikkelingen die erop lijken te wijzen dat die gerelativeerd dient te worden.

Signalen grotere betekenis:
  • Meer wetten
  • Meer procedures gevoerd
  • Aantal juristen groeit
  • Sterke aanwijzingen dat mensen zich in toenemende mate op recht beroepen


Signalen mindere betekenis:
  • Stijging van criminaliteit (kan ook verklaart worden door betere registratie en beter opsporing en vervolging)
  • Minder verwachtingen dat met behulp van wetgeving maatschappelijke ontwikkelingen gestuurd kunnen worden

Waarom lijkt de groter wordende betekenis van het recht gerelativeerd te moeten worden?

1. Volgens de door de politie geregistreerde misdrijven zijn bijna alle vormen van criminaliteit gestegen in de periode 1950-2006.
2. Sinds de jaren 80 zijn de verwachtingen lager wat betreft de mogelijkheid om maatschappelijke ontwikkelingen m.b.v. wetgeving te sturen, waardoor nieuwe wetgeving wordt getoetst op efficiency en effectiviteit.

De uitspraak betreffende groeiende betekenis wordt op een tweetal manieren gerelativeerd. Welke manieren zijn dat?

  1. Het recht heeft niet het monopolie op het creëren van gedragsregelmatigheden
  2. Veranderingen in handelingspatronen die het recht (al of niet)  teweegbrengt worden in belangrijke mate bepaald door deze sociale verhoudingen en normen.

Hoe komt de scepsis over de sturingsmogelijkheden van de samenleving door wetgeving tot uitdrukking?

1. deregulering
2. zelfregulering
2. privatisering
4. terugtred van de wetgever

Leg uit wat verstaan wordt onder ‘rechtspluralisme’. Ga daarbij ook in op de herkomst en politieke betekenis van het begrip.

Rechtspluralisme verwijst naar de situatie waarin binnen een natie verschillende groepen naast elkaar leven, elk onder het regime van eigen recht. Aanvankelijk ging de aandacht vooral uit naar de verhouding tussen inheems gewoonterecht en statelijk recht in voormalige koloniën.

Soms is de inzet een heftige politieke belangenstrijd waarbij verschillende etnische bevolkingsgroepen strijden voor hun autonomie en recht op zelfregulering. Wat recht is en wat niet, heeft dan direct politieke gevolgen.

In paragraaf 2 wordt het sociologisch denken uiteengezet met behulp van de begrippen rol, institutie en organisatie. Passen deze begrippen binnen beide in paragraaf 3 gepresenteerde sociologische benaderingen?

Nee, de begrippen rol, institutie en organisatie passen in de benaderingen die in paragraaf 3.3 als gematigd extern beschreven zijn. Rollen, instituties en organisaties veronderstellen gestandaardiseerde wederzijdse verwachtingen van gedrag. Daarin kan men pas inzicht verkrijgen wanneer men zich rekenschap geeft van de interpretaties en beweegredenen van mensen.

Waarom wordt in het boek gesproken over juridisering van de samenleving, ondanks dat het moeilijk is over de betekenis van het recht in het algemeen te spreken?

Meerdere ontwikkelingen wijzen in de richting van een grotere betekenis van het recht, nl.:
1. meer wetten;
2. meer procedures;
3. meer (afgestudeerde) juristen
4. sterke aanwijzingen dat mensen zich bij onderlinge conflicten in toenemende mate op het recht beroepen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo