Samenvatting: Rechtsfilosofie En Rechtshistorie

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Rechtsfilosofie en Rechtshistorie

• Week 1:Rechtspositivisme en natuurrecht: recht en moraliteit

  Dit is een preview. Er zijn 15 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 27/05/2017
  Laat hier meer flashcards zien

• Descriptieve/beschrijvende theorieën

  hebben betrekking op het recht zouals het feitelijk is en in de praktijk wordt toegepast. Spitst zich toe op de vraag wat er gewoonlijk onder recht wordt verstaan.

• natuurrechtelijke interpretatie van het positief recht

  het positieve recht moet in het licht van de natuurrechtelijke beginselen uitgelegd worden. Juristen moeten bereid zijn om van de letter van de tekst af te wijken indien dit nodig is om in overeenstemming te komen met de natuurrechtelijke beginselen

• Doel van het positieve recht (natuurrecht)

  het garanderen van eenieders natuurlijke rechten. Het positieve recht  dient te worden uitgelegd met het oog op dit hogere doel (teleologische interpretatie)

• Week 2: de verhouding tussen recht en rechtvaardigheid en het vraagstuk van letterlijk onrecht

  Dit is een preview. Er zijn 12 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 28/05/2017
  Laat hier meer flashcards zien

• Waarom moeten onrechtvaardige beginsels worden toegepast?

  1. Toepassing van het recht draagt bij aan de rechtvaardigheid: rechtszekerheid is een voorwaarde van vrijheid zodat je er met je handelen rekening mee kunt houden
     
  2. In een democratische samenleving is het niet aan de rechter, maar aan de wetgever om de moraliteit en politieke wenselijkhei van wetten te beoordelen: de wetgever is namelijk democratisch geïmplementeerd. 

• is een rechter in geval van extreem wettelijk onrecht uit het verleden dat samenhangt met juridische regimes gehouden om het beroep van rechtsdeelnemers op die wetten te honoreren? Moet de rechter deze wetten toepassen?

  in geval van extreem wettelijk onrecht dient de wet buiten toepassing te blijven en moet de rechtszekerheid moet dan wijken voor rechtvaardigheid

• Grondslag positieve recht volgens Radbruch:

  • Doelmatigheid
  • rechtszekerheid
  • rechtvaardigheid

  
  In het normale geval heeft rechtszekerheid voorrang op de andere beginselen, want de rechtszekerheid draagt bij aan die andere beginselen. Tenzij er sprak is van extreem wettelijk onrecht, de wet zelf een instrument is geworden van onrechtvaardigheid. Dan krijgt de rechtvaardigheid voorrang op rechtszekerheid. 

• Kritiek Hart op natuurrecht

  Natuurrechtdenkers beweren dat het positieve recht in overeenstemming moet zijn met de normen die rechtsstreeks voorvloeien uit de menselijke natuur.  Dit rust op een vergissing:
  Uit een feitelijke uitspraak m.b.t. de natuur, zoals : men streeft naar zelfbehoud, kun je nooit een rechtsnorm afleiden, zoals: het recht op noodweer.  --> uit een beschrijvende uitspraak kan geen normatieve uitspraak afgeleid worden. 

• Harts stabiele rechtsorde

  Voor het functioneren van een stabiele rechtorde is noodzakelijk dat een deel van de rechtsdeelnemers het recht vrijwillig (en dus niet met de angst voor sancties) aanvaard. Ook  ambtsdragersmoeten de rechtsregels aanvaarden en vrijwillig toepassen, anders heeft de rechtsorde niet het gezag dat nodig is om effectief te zijn en mensen eraan gehoorzamen.

• Hart: omgaan met een ondragelijk conflict met rechtvaardigheid

  als er sprake is van een ondragelijk conflict met rechtvaardigheid dan kan de wetgever ervoor kiezen om een nieuwe wet uit te vaardigen waarbij met terugwerkende kracht de wetten buiten toepasing worden verklaard.

• Fullers noodzakelijk verband tussen recht en moraliteit

  Interne moraliteit van het recht: rechtsregels impliceren al een bepaalde juridische morlaiteit doordat de vorm waarin rechtsregels zijn gegoten een morele inhoud van die regels impliceert. 
  

  • Mensenrechten zijn bijvoorbeeld gebaseerd op een morele menselijke waardigheid. 
  • Ook het strafrecht vevat opvatting over moraliteit en zedelijkheid zoals verbod op seks met een minderjarige.