Startpagina / Samenvattingen / Rechtsgeschiedenis / schade-actio-zaak

Lesweek 1: Corpus Iuris civilis

32 belangrijke vragen over Lesweek 1: Corpus Iuris civilis

Wat is de oudste cultuur waar de geschiedenis van het recht kan worden bestudeerd?

Mesopotamie.

Veel wetteksten en op schrift gestelde overeenkomsten uit voortgekomen

Welke op schrift gestelde wetgeving bestond er voor de Twaalftafelenwet?

- het recht van koning Hammurabi uit Babylon
- Mozaische wetenn
- Hettieten wetgeving
- wetgeving van de stadsstaten in Griekenland (Athene)

Wat betekend receptie?

Het opnemen van vreemd recht in eigen rechtsstelsel.

Wat zegt Neumann over de stele (Codex Hammurabi)?

Een reeks gewoonterechtelijke regels staan niet in de Codes Hammurabi, omdat deze algemeen bekend waren.

Wat voor soort regels staan er op de Codex Hammurabi?

Cooral casiustische regels. Als dit dan dat. Verder staan er ook rechterlijke uitspraken op en wetartikelen

Wat zegt Charpin over de stele (Codex Hammurabi)?

Rechters konden gevallen die niet in de codex stonden via interpretatie herleiden uit de tekst van de andere regels in de codex. Of ze konden de zaak voorleggen aan de koning.

Wat betekend 'polis'?

Dit zijn de stadsstaten in het Klassieke Griekenland. Zij bestond uit ruim 700 van zulke stadsstaten.
Meervoud = poleis.

Wat zegt Harry Austryn Wolfson over Plato?

Dat de goden hun instemming hebben gegeven aan de wetten, maar dat deze zijn gemaakt door de de mens.
Plato: het recht wordt gemaakt door de mens en niet door de goden.
Verschil hierover is waarschijnlijk ontstaan door de vertaling uit het Grieks.

In Klassiek Griekenland was geen bestuurseenheid. Er waren 700 stadsstaten. Hoe noemde je die

De Polis

Wat betoogt Clinias van Knossos op Kreta?

Hij betoogt dat wetten zich voegen naar de geografische en sociaal-maatschapelijke omstandigheden van de bewoners.
Dit idee komen we later ook tegen bij Montesquieu (1689-1755).

Klassiek griekenland had geen bestuurseenheid. Wat zorgde wel voor eenheid?

Godsdienst, olympische spelen, zelfde taal en materiele cultuur

Wat is er nog over van de rechtsbronnen van Klassiek Griekenland

Het lichaam, corpus, van rechtsbronnen en teksten afkomstig uit Athene, Gortijn (kreta) en Egypte

Volgens Plato was het recht gemaakt door mensen en niet de goden. Waarom dacht hij dat

Omdat de wetten zich aanpasten aan sociale omstandigheden.

Wat is de start van Draco?

In 632 v. Is er een opstand tegen Kylon in Athene. Na de opstand in 624 v. Gaat Draco het Atheense recht codificeren. Voorheen waren er alleen mondeling overgeleverde wetten

Wat betekend dikastes?

Jurylid of rechter in het Grieks.

Waaruit blijkt dat deze bedragen een boete zijn?

Zij kunnen hoger zijn dan de daadwerkelijke schade. Omdat het om boetes gaat, kunnen zij niet worden gevorderd van de erfgenaam van laedens, kunnen zij worden gevorderd van alle daders, en, verdubbelt het bedrag waartoe de gedaagde wordt veroordeeld, als hij ontkent door de schade te hebben veroorzaakt.

Hoe werd in de tijd van Draco in Athene geschillen beslecht

Door de mensen zelf. Moesten de familie's zelf oplossen. Het gaan vergelden als je iets was aangedaan. Dus privaat maar ook strafrechtelijk.

Welke zijn de vereisten om de vordering op grond van de lex Aquilia te kunnen instellen?

Vereist zijn:
i. Allerlichtste schuld of culpa- nalatigheid of onzorgvuldigheid;
ii.onrechtmatigheid (iniuria)- strijd met het recht;
iii. Causaal verband- door eigen fysiek handelen; en
iv. Schade aan een zaak - de schade is toegebracht aan een zaak.

Wat zeggen de Instituten over de betekenis van het begrip 'verminken'( rumpere, letterlijk openrijten') in hoofdstuk III van de Lex Aquilia?

Verminken ( rumpere) bederven ( corrumpere), dat wil zeggen alles waardoor een zaak wordt vernietigd of vermindert van kwaliteit.

Later zijn er in Athene weer problemen door armoede. Solon moet dit oplossen. Wat is Solon?

Archont -> lid van het hoogste college van bestuurders

Aisymnet -> verzoener

Hij moet in 594/593 rust brengen in de maatschappij

Wat voor causaal verband wordt verlangd, wil er sprake van 'doden', in hoofstuk I ( Caput I) en schade toebrengen'in hoofdstuk ( capuT) III?

Schade moet 'met het eigen lichaam'( corpore suo) , d.w.z. Door eigen fysiek handelen zijn toegebracht.

Solon doet onderzoek. Wat is zijn conclusie en hoe wil het probleem oplossen?

Volgens hem is er een kleine heersende klasse die een onstilbare hebzucht heeft. Hij wil een Eunomia, een staat geregeerd door wetten, waarbij alle burgers bijdragen aan het belang van de polis

Welke termen gebruikt het Corpus iuris, als er geen sprake is van 'doden'of 'schade toebrengen', maar er toch voldoende causaal verband is voor aansprakelijkheid?

Dan wordt er gesproken van 'de doodsoorzaak teweeg brengen'en 'het toeva in het leven roepen waardoor de schade kon onstaan'.

Welke actie stelt de geleadeerde in, als er sprake is van indirect causaal verband?

Actio utilis, bedoeld is een actio legis Aquiliae utitlis, een actie die sterk aansluit bij de actio legis Aquiliae zelf, bedoeld voor allerlei gevallen die voldoende lijken op 'doden'en 'de eigenaar schade toebrengen'. De digesten spreken van een actio in factum, dat wil zeggen een actie voor een individueel, atypisch geval.

Wat houdt het vereiste van 'schade' waaraan moet zijn voldaan om de actio legis Aquilae in te kunnen stellen, precies in?

De schade moet zijn toegebracht doordat een stoffelijk zaak wordt vernield of vermindert van kwaliteit.

Wat was een actio in factum in de tijd van Justinianus?

Een actio in factum is een vordering waarmee de laedens aansprakelijk kan worden gesteld in een atypische situatie, wanneer strikt genomen niet was voldaan aan alle vereisten voor de benoemd vorderin ( actio directa).

Na de staatsrechtelijke hervomingen, wat deed Solon toen

Hij stelde de wetten van Athene op schrift. Draco wetten afgeschaft behalve over moord en doodslag. Zijn kernwoord was solidariteit.

Burgerschap maakte grondeigendom mogelijk, export werd aan banden gelegd.

Er ontstond een rechtsingang voor alle burgers. De staat kreeg het monopolie op de vervolging ipv de familie clans

Wat verboden de Atheners de magistraten in 403/402 v.

Om wetten ten uitvoer te leggen die niet openbaar bekend zijn gemaakt.

gold niet voor partijen onderling

Hoe verliep het proces van jury rechtspraak

Magistraten gaven toestemming voor het proces of drongen aan op een alternatieve afdoening

Dan partijen voor jury zelf pleidooi houden

In een groep van 6000 man van boven de 30 jaar werden ze geloot

Jury was 201 voor kleinere en 6000 voor grotere zaken

Hoe werden juryleden benoemt

Middels een Kleroterion. Een lotingsapparaat voor juryleden om te voorkomen van inmeningen

Hoe kon je als bewoner van Athene invloed uitoefenen op de rechtspraak

Doordat vele lid waren van een vereniging. Dat was belangrijk. Die vereniging regelden bijeenkomsten, ondersteuning, echte sprekers ect. Partijen op zitting hadden een achterban die hielpen

De jury van Athene hoefde geen rekening te houden met de jurisprudentie. Waar wel mee

Met de dikaion. Ofwel de vraag of de eis gerechtvaardigd is

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Rechtsgeschiedenis

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding