Hoe kijkt de kunstkenner? Besluitvorming rond een betwiste Rembrandt - Kleur, licht en schaduw

19 belangrijke vragen over Hoe kijkt de kunstkenner? Besluitvorming rond een betwiste Rembrandt - Kleur, licht en schaduw

Uit de analyse van het RRP komen enkele van de vooronderstellingen van het team naar voren ten aanzien van Rembrandts stilistische voorkeuren en ontwikkeling. Welke voorkeuren waren dat?

Volgens de auteurs waren de pastelachtige kleuren van de kleren van David en Jonathan vrijwel ondenkbaar voor Rembrandt, vooral omdat ze vergelijkbare tonale waarden hebben.

Hoe keek het RRP aan tegen het kleurgebruik in Rembrandts David en Jonathan?

  • Pastelachtige kleuren in kleding 'vrijwel ondenkbaar voor Rembrandt.'
  • Verwachting coherentie in Rembrandts kleurkeuze.
  • Ze gingen er vanuit dat hij bepaalde kleuren met vergelijkbare tonale waarde niet naast elkaar zou gebruiken.  

Uit deze vooronderstellingen blijkt dat de auteurs kleuren en tonale waarden analyseerden als zelfstandig entiteiten eerder dan als middel om een bepaald effect te bereiken. Wat namen ze aan?

Dat Rembrandt, min of meer zoals een kunstenaar in onze tijd, een esthetische voorkeur had voor het naast elkaar gebruiken van bepaalde kleuren en tinten. Gombrich merkte echter al op dat Rembrandt kleuren en tonen niet gebruikte als doel op zich, maar deze consequent inzette om contrasten te bewerkstelligen waarmee hij het drama van een tafereel benadrukte.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Volgens de auteurs waren lichtroze en lichtgroen niet passend bij waardige personages uit het Oude Testament. Wat kun je opmaken uit deze vooronderstellingen?

In de 17e eeuw waren deze kleuren niet ongebruikelijk voor mannenkleding.
Uit deze vooronderstellingen blijkt dat de auteurs kleuren en tonale waarden analyseerden als zelfstandige entiteiten eerder dan als middel om een bepaald effect te bereiken. Ze namen aan dat Rembrandt, min of meer zoals een kunstenaar in onze tijd, een esthetische voorkeur had voor het naast elkaar gebruiken van bepaalde kleuren en tinten.

Het RRP vindt dat lichtgroen en lichtroze niet passen bij waardige figuren uit het oude testament, waaruit blijkt dat ze met 20ste-eeuwse waarden naar dit 17de-eeuwse werk kijken

Ook in andere schilderijen worden belangrijke figuren afgebeeld in pasteltinten, b.v. Willem van Ruytenburgh in De Nachtwacht of Andries Stilte in een portret van Johannes Verspronck

Hoe zette Rembrandt kleuren en tonen in volgens Gombrich?

Rembrandt gebruikte kleuren en tonen niet als doel op zich, maar zette deze consequent in  om contrasten te bewerkstelligen waarmee hij het drama van een tafereel benadrukte.

In de 17e eeuwse kunstkritiek worden kleuren en tonale waarden consequent besproken in relatie tot beoogd effect.  'Houding'  is het gebruik van kleur en toon om de suggestie van driedimensionaliteit te suggereren. Diverse 17e eeuwse kunstkenners, zoals Joachim von Sandrart, roemden Rembrandt in het bijzonder vanwege de 'houding'.

Hoe keek het RRP aan tegen kleuren en tonale waarden, volgens Tummers?

Zelfstandige entiteiten, niet als middel om effect te bereiken.
  • Dit moet echter wel Rembrandts insteek zijn geweest, blijkt ook uit 17e eeuwse kunstliteratuur.

Wat kun je zeggen over het effect van het gebruik van lichte kleuren op de David en Jonathan?

Het gebruik van lichte, gebroken kleuren met een gelijke tonale waarde voor de kleding van de figuren op het schilderij legt evenveel nadruk op elk van hen, en in het verhaal zijn ze inderdaad even belangrijk. Bovendien creeren die kleuren een gevoel van eenheid en verenigen hen tot een enkele compacte figurengroep die sterk contrasteert met de omliggende duisternis. Vanuit een 17e eeuws standpunt gezien moet het gebruik van kleur, licht en schaduw in dit schilderij geslaagd zijn geweest. Dit werd als typerend gezien voor Rembrandts kunst in de 17e eeuw.

Met welke factoren diende een kunstenaar volgens de 17e eeuws kunsttheorie rekening te houden wanneer hij zijn figuren/objecten overtuigend ruimtelijk wilde weergeven?

Felle en pure kleuren, vooral rood en geel, hebben de neiging naar voren te komen, evenals scherpe tonale contrasten.

Welke aanname zou het RRP hebben gehad mbt het kleurgebruik van Rembrandt?

Hij zou een esthetische voorkeur hebben gehad voor het naast elkaar zetten van bepaalde kleuren en tinten.
  • Verwachting dat hij kleuren met vergelijkbare tonale waarde niet naast elkaar zou gebruiken. 

Hoe moet, vanuit een zeventiende-eeuws standpunt gezien, het gebruik van kleur, licht en schaduw in dit schilderij zijn geweest?

Geslaagd, omdat de kunstenaar de figuren niet alleen op overtuigende wijze in de geschilderde ruimte heeft geplaatst, maar de hoofdpersonen er ook op passende wijze laat uitspringen.
Net als het ontwerp van de voorstelling, lijkt het gebruik van kleur en licht in dit schilderij alleszins overeen te komen met wat in de zeventiende eeuw als typerend voor Rembrandts kunst werd gezien.

Waarom is houding zo belangrijk in relatie tot het werk van Rembrandt

Verschillende 17de-eeuwse kunstkenners o.a. Joachim von Sandrart roemden Rembrandt vooral vanwege de houding in zijn schilderijen.

Wat werd in de 17e eeuw bedoeld met het begrip 'houding'?

Het gebruik van kleur en toon om de suggestie van driedimensionaliteit op te roepen, ofwel:
'het mengen, breken en verminderen van de rauwheid van de kleuren tot alles in het schilderij de natuur benadert' (Sandrart)

Welke opvatting had Gombrich over het kleurgebruik van Rembrandt?

Hij gebruikte de kleuren en tonen niet als een doel op zich, maar gebruikte dit om contrasten te bewerkstelligen.

Op welke wijze creëerde Rembrandt houding volgens de 17de-eeuwse kunstkenners

Via het menen, breken en verminderen van de rauwheid van kleuren tot alles in het schilderij de natuur benadert.

Volgens de 17de-eeuwse kunsttheorie hebben felle kleuren de neiging naar voren te komen net als scherp tonale contrasten, hier moest een kunstenaar rekening mee houden wanneer hij zijn figuren ruimtelijk weer wilde geven. Waar konden deze eigenschappen nog meer voor ingezet worden in een schilderij

Om de belangrijkste elementen van een schilderij te benadrukken

Wat waardeerde de Duitse schilder en kunstkenner Joachim von Sandrart in Rembrandt?

  • Houding in zijn schilderijen
  • Mengen, breken en verminderen van rauwheid van de keuren tot alles in het schilderij de natuur benadert.
  • Kracht die hij bereikte door contrasterend gebruik van kleuren, licht en schaduw.

Met welk schilderij is het kleurgebruik van David en Jonathan vergelijkbaar?

De bruiloft van Samson (1638)
  • Pastelkleurige kleding
  • Twee hoofdpersonen contrasteren met rest schilderij  

Op welke manier ontkracht Tummers het argument van RRP dat 'pastelachtige kleuren' vrijwel ondenkbaar' voor Rembrandt zijn?

  • Dergelijke kleuren niet ongebruikelijk voor prominente 17e eeuwse mannen. (Verspronck, Nachtwacht)
  • Kleuren ook bepaald door opdrachtgever, mode.
  • Kleurgebruik om effect te bereiken
  • Pastelkleuren met gelijke tonale waarden konden benadrukken dat figuren in een schilderij even belangrijk waren, zoals De Bruiloft van Samson.  

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo