Dat alles op die leest moest geschoeit wezen'. Over navolging in de schilderijenproductie van Rembrandts werkplaats - Leren door imiteren

14 belangrijke vragen over Dat alles op die leest moest geschoeit wezen'. Over navolging in de schilderijenproductie van Rembrandts werkplaats - Leren door imiteren

Waar sluit het ontstaan van navolgingen naar een meester bij aan?

De zeventiende-eeuwse opvattingen over het leren schilderen.

Welke methode gebruikte men in de 17de eeuw om te leren schilderen

Navolgen, d.w.z. een leerling kwam naar Rembrandt om zijn manier of handeling te leren

De manier waarop een handeling of manier van schilderen kon worden aangeleerd, was volgens 17e eeuw geschriften over schilderkunst het kopiëren. In de eerste jaren na hun vertrek uit Rembrandts atelier waren er verschillen én overeenkomsten tussen de leerlingen in de navolging. Noem een overeenkomst.

In vroege historiestukken hanteerden de leerlingen niet alleen Rembrandts manier van schilderen, maar maken ook direct gebruik van specifieke voorbeelden van Rembrandt:
-Leerlingen maakten variaties op een schilderij met hetzelfde onderwerp van Rembrandt,
-Leerlingen maakten een schilderij met een heel ander onderwerp en gebruikten de compositie van een schilderij van Rembrandt.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom kwamen leerlingen naar Rembrandt?

Om zijn manier of handeling te leren, die , zoals Houbraken in zijn vroegachttiende-eeuwse levensbeschrijvingen bij Flinck en De Gelder aantekende, in die tijd algemeen gewaardeerd en als iets nieuws zo gepreezen werd 'dat alles op die leest moest geschoeit wezen'.

Is het aannemelijk dat Rembrandts leerlingen tijdens hun verblijf in zijn werkplaats werk van hun eigen signatuur onder eigen naam verkochten?

Nee

Het kopiëren werd algemeen als typisch leerlingenwerk beschouwd. Toch noemt Van Hoogstraten ook een andere mogelijkheid. Welke?

In zijn Inleyding tot de hooge schoole der schilderkunst (1678) geeft hij aan dat een meester-schilder ook wel een enkele keer een goed werk van een oude of buitenlandse meester kan namaken 'want mooglijk kon dit, door de vernieuwing, de sluimer uit onze ogen drijven'. Hij moest zich er wel voor hoeden om in kopieerwerk te blijven steken, want 'Die altijds naloopt, zal nimmer voor uit komen'

Hoe is het te achterhalen op welke manier leerlingen Rembrandts manier van schilderen navolgen?

Aan de hand van gesigneerde en gedateerde werken van deze leerling, dat hoogstwaarschijnlijk ontstond na hun vertrek uit Rembrandts werkplaats.

Kopiëren was typisch werk voor leerlingen, bij wijze van uitzondering kopieerde een meester ook wel eens. Wanneer was het voor een meester toegestaan om te kopiëren

Als het om een goed werk van een oude of buitenlandse meester ging om zijn eigen techniek te verbeteren

Zien we dit fenomeen ook bij Rembrandt zelf?

Ja, in Leiden bij de historieschilderkunst. Ook in bv vroege schilderijen als o.a. Bileam en de ezelin van 1626 maakte hij gebruik van v.b. van zijn 2e leermeester Pieter Lastman door te variëren op een zelfde onderwerp, overnemen van een compositieschema en door gebruik van motieven uit werken van zijn meester.

Wat valt op bij voormalige leerlingen van Rembrandt wat betreft navolging bij historiestukken?

Ze pasten Rembrandts schilderwijze toe, maar ook specifieke voorbeelden die  Rembrandt ook gebruikte.

Op welke manier kan men achterhalen hoe de navolging bij individuele leerlingen verliep

Aan de hand van gedateerde en gesigneerde werken van deze leerlingen die zij kort na hun vertrek uit de werkplaats gemaakt hebben

Waarom is de korte tijdsduur van belang tussen vertrek en het afleveren van het schilderwerk van een voormalige leerling van belang, noem 2 redenen

  • Een leerling signeerde niet zijn eigen werk zolang hij leerling was dus tijdens verblijf in de werkplaats van Rembrandt
  • Leerlingen gingen verschillend om met hetgeen zij geleerd hadden, dus na een korte periode eigenden zij zich een eigen unieke manier van schilderen aan

Hoe is dat in diverse schilderijen te zien?

Leerlingen maakten variaties op een schilderij met hetzelfde onderwerp als hun voormalige leermeester, of ontleenden aan zijn werk motieven of gebruikten de compositie van een schilderij van Rembrandt voor een schilderijen met een geheel ander onderwerp.

Welke overeenkomsten zijn er tussen de verschillende voormalige leerlingen wat betreft navolging

  • Bij historiestukken wordt de manier van schilderen gehanteerd en maakt men gebruik van specifieke voorbeelden van Rembrandt
  • Men maakte variaties op bestaande schilderijen (thema's)
  • Men ontleende motieven van bestaande schilderijen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo