Zoo eigenzinnig in zyne verkiezingen': Rembrandt in de ogen van tijdgenoten, 1630-1730 - Drie critici: Sandrart, Pels en Houbraken

22 belangrijke vragen over Zoo eigenzinnig in zyne verkiezingen': Rembrandt in de ogen van tijdgenoten, 1630-1730 - Drie critici: Sandrart, Pels en Houbraken

Hoe schreef Joachim von Sandrart, een Duitse schilder die van 1637 tot 1645 in Nederland werkte,  over Rembrandt?

In tegenstelling tot Huygens schreef Sandrart negatief over de afkomst van Rembrandt.

Op welke punten in Rembrandts leven en werk had Joachim von Sandrart kritiek

  • De eenvoudige komaf van Rembrandt, provinciaal
  • De Italiaanse meesters moesten uitgangspunt voor moderne kunst zijn, Rembrandt had zijn eigen regels bedacht en trok zich niets van de gangbare kunstopvatting aan

Welke kritiek hadden Joachim von Sandrart, Andries Pels en Arnold Houbraken op het werk van Rembrandt?

  • Hij hield zich niet aan de kunstregels.
  • Niet gericht op klassieke oudheid of grote meesters Italiaanse schilderkunst, meer gericht op Hollandse huisvrouw.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom beschuldigde Sandrart Rembrandt van provincialisme?

Omdat hijzelf in Europa had gereisd. Hij kende twee van de belangrijkste kunstcollecties van nabij: die van de markies Giustiniani in Rome en die van de graaf en gravin van Arundel in Londen.

In de 2de helft van de 17de eeuw worden in Parijs en Rome kunstacademies opgericht die een klassiek fundament voor de kunst leggen. Andreas Pels oriënteert zich hieraan en heeft kritiek op Rembrandt, waar is zijn kritiek vooral op gericht.

De modellen die Rembrandt voor zijn werken gebruikten, i.p.v. een klassieke schone gebruikt Rembrandt Hollandse huisvrouwen als model, bij zijn naaktportretten laat hij bijvoorbeeld de striem zien die een strakke sok in een been achterlaat

Joachim von Sandrart nam in zijn 'Teutsche Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey Kunste' van 1675 ook een biografie op van Rembrandt. Wat was zijn belangrijkste kritiek en wat valt hier op aan te merken?

- Sandrart beschuldigde Rembrandt van provincialisme omdat hij nooit in Europa gereisd had. (de Italiaanse kunst moet immers het uitgangspunt voor moderne kunstenaars zijn)
- Sandrart verweet Rembrandt zijn eigen kunstregels te hebben bedacht (men moet zich aan de regels van de academies houden en niet alleen naar de natuur werken).

Sandrart sloot met zijn boek aan op de kunstacademies, die waren opgericht in Parijs (1648) en Rome (1666) met als voornaamste oogmerk een klassiek fundament voor de kunst te leggen.
Rivaliteit kan ook een reden zijn geweest voor zijn kritisch standpunt.

Welk verwijt maakte Sandrart aan Rembrandt?

  • Beschuldiging provincialisme
  • Rembrandt maakte eigen kunstregels. Geen enkele doctrine.
  • Voorkeur Hollandse huisvrouwen.  

Sandrart meende dat de beeldhouwkunst en Italiaanse meesters, te zien in die collecties, het uitgangspunt voor moderne kunstenaars moest zijn. Wat verweet hij Rembrandt?

Dat hij zijn eigen kunstregels bedacht.

Ook Arnold Houbraken had kritiek op de modellen die Rembrandt voor zijn schilderijen gebruikten, wat was volgens Houbraken de oorzaak van Rembrandts voorkeur voor alledaagse naaktmodellen

Rembrandt had een eenvoudige levensstijl en een voorkeur voor de lagere klassen. Hij voelde zicht het meest op zijn gemak in een omgeving zonder sociaal decorum.

Wat was Houbrakens mening over Rembrandts voorkeur voor alledaagse naaktmodellen?

-Hij koppelde dit aan zijn eenvoudige levensstijl: een dieet van brood, kaas en haring, en een voorkeur voor  de lagere klassen (dit laatste bevestigd door Hendrickje).
-Houbraken meende dat dit een bewuste keuze was: Rembrandt zou zich het meest op zijn gemak hebben gevoeld in een omgeving waar sociaal decorum er weinig toe deed, hij zocht geen eer maar vrijheid.

Houbraken was positief over een aspect van Rembrandts schilderkunst en sluit hierbij aan bij Huygens en Van Hoogstraten, welk vaardigheid bewonderde hij.

De wijze waarop Rembrandt emoties weer kon geven.

Welke kritiek had toneelcriticus Andries Pels op Rembrandt in zijn traktaat Gebruik en misbruik des tooneels (1681)?

Pels zag de schilder als een voorbeeld hoe het NIET moest.
-Rembrandt zou niet op het werk van voorgangers hebben vertrouwd
-Zijn schilderwijze was aan geen enkele doctrine verbonden
-Hij gebruikte geen geproportioneerde anatomie, geen antieke voorbeelden voor zijn naakten, maar Hollandse huisvrouwen

Pels erkende echter dat als het aankwam op kleurgebruik en 'houding', de grote Rembrandt al zijn tijdgenoten overtrof. Als hij zijn aangeboren gaven beter benut zou hebben, zou hij een belangrijk meester geworden zijn (hoe edeler geest, hoe meer zij zal verwilderen)

Welk aspect Rembrandt konden Houbraken, Sandrart en Pels wel waarderen?

  • Vermogen weergave emoties
  • Portretteren emotie verduidelijkt verhalende context, figuren woorden in mond leggen.
  • Verbeelding kortstondige emoties - juiste moment - grootste effect op beschouwer.
  • --> Hier waren regels kunst ondergeschikt aan eigen waarneming.

Waar deed de 'klassieke doctrine' zich op dat moment evenzeer gelden?

In het theater.

Wat was de opvatting van Houbraken, leerling van Van Hoogstraten, over Rembrandt in zijn 'De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen' (1718-1721)?

Houbraken volgde Pels en Sandrarts kritiek:
-Rembrandt bedacht zijn eigen regels
-Rembrandts voorkeur voor alledaagse naaktmodellen had te maken met zijn eenvoudige levensstijl en voorkeur voor de lager klassen.

Houbraken was positief over Rembrandt als schilder van de hartstochten en sloot hierbij aan bij Huygens en Van Hoogstraten. Houbraken benadrukte, net als Van Hoogstraten het belang van het verbeelden van kortstondige emoties, die het grootste effect op de beschouwer hebben wanneer de schilder het juiste ogenblik weet te treffen.

Wie schreef het traktaat Gebruik én misbruik des toneels?

De Amsterdamse toneelcriticus Andries Pels in 1681.

De belangrijkste kritiek op Rembrandt was dat hij de regels (van het classicisme) niet volgde. Wanneer was  het toch geoorloofd van deze regels af te wijken?

In de afbeelding van emoties werd het door Houbraken juist als positief gezien dat Rembrandt op zijn natuurlijke aanleg zou hebben vertrouwd. Bij de afbeelding van emoties waren de regels van de kunst ondergeschikt aan de eigen waarneming: de vluchtigheid van gemoedsdriften maakte dat voorschriften hier tekortschoten.

Waarop oriënteerde hij zich in dat traktaat?

Op de Parijse striktheid.

Wat waardeerde Samuel van Hoogstraten in het werk van Rembrandt?

Emoties, 'oogenblikkelijk moment'
Huid, lichtreflecties

Wat gebruikte Rembrandt voor zijn naakten volgens hem?

Geen antieke voorbeelden maar Hollandse huisvrouwen, waarbij hij zelf benadrukte dat ze zojuist hun kleren hadden uitgetrokken. zo liet hij duidelijk de indruk zien die een strakke sok in een been had achtergelaten.

Door wie werd deze opvatting dat de 'wilde' Rembrandt zijn eigen regels bedacht aan het begin van de achttiende eeuw uitgewerkt?

Door De Dordtse schilder Arnold Houbraken, een leerling van Van Hoogstraten.

Over welke vaardigheid was Houbraken wel bijzonder positief?

Rembrandt als schilder van de hartstochten. Rembrandts vermogen om emoties weer te geven.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo