Dat alles op die leest moest geschoeit wezen'. Over navolging in de schilderijenproductie van Rembrandts werkplaats - Navolging

30 belangrijke vragen over Dat alles op die leest moest geschoeit wezen'. Over navolging in de schilderijenproductie van Rembrandts werkplaats - Navolging

Waar ging in het verleden, bij het bespreken van de 17e-eeuwse navolging van Rembrandt, de aandacht naar uit: de overeenkomsten of de verschillen tussen de leerlingen?

Er wordt vooral aandacht besteed aan de verschillen in de navolging, zowel door Sandrart in 1675 (summier) als door  Houbraken in 1718 (uitvoerig). Houbraken stond ook stil bij de impact van Rembrandt op andere schilders gedurende zijn carrière.

Wat was volgens de Duitse schilder en biograaf joachim von Sandrart het verschil tussen Govert Flinck en Gerard Dou?

Flinck => volgde manier van schilderen van Rembrandt
Dou => week af van schilderwijze Rembrandt.

Wie was de eerste die in 1675 inging op de verschillen in navolging naar Rembrandt?

Joachim Sandrart
Hij werd  hierin gevolgd door Arnold Houbraken
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom werd in de levensbeschrijvingen van schilders in de 16de, 17de en 18de eeuw zoveel aandacht besteed aan navolging of imitatio

Men beschouwde navolging als een wezenlijk onderdeel van de studie en de schilder werd geacht om deze ook na zijn studie te beoefenen

Minder aandacht is tot nu toe besteed aan de overeenkomsten tussen Houbrakens opmerkingen over de verschillende leerlingen. Wanneer worden die duidelijk?

Als we Houbrakens observaties over de navolging van Rembrandt niet op zichzelf bekijken, maar in het licht van contemporaine opvattingen over navolging.

Wat benadrukt Vasari in de opeenvolgende fases van Rafaëls ontwikkeling?

Het grote belang van het bestuderen en imiteren van de antieken en van andere schilders.

Rembrandt was het voorbeeld van een schilder die de natuur volgde, Rafael gold in de 16e eeuw als voorbeeld van geleerde schilder die andere kunstenaars bestudeerde. Wat was volgens Houbraken de overeenkomst?

Bij het bespreken van het navolgen van Rembrandt door zijn leerlingen, komen alle aspecten aan de orde die Vasari in zijn levensbeschrijving van Rafael ter sprake brengt.
- leerlingen kwamen bij Rembrandt nadat ze opgeleid waren door een andere schilder (Flinck, van Hoogstraten en de Gelder)
- leerlingen waren zo goed in imiteren dat hun werk niet te onderscheiden is van hun voorbeeld (Flicnk, Dullaert en Leveck)
- leerlingen bleven na hun leertijd Rembrandts manier van schilderen gebruiken, maar lieten deze manier uiteindelijk allemaal varen

Exemplarisch is de bespreking van de ontwikkeling van Rafaël door Giorgio Vasari, welke fases in zijn ontwikkeling heeft Rafaël volgens deze studie doorlopen en hoe hebben deze zijn manier van werken beïnvloedt.

  1. Rafaël begint zijn leertijd bij zijn vader
  2. Hij zet zijn leertijd voort bij de belangrijkste schilder uit zijn tijd Pietro Perugino welke hij nauwkeurig volgt in zijn stijl van schilderen
  3. Na zijn leertijd blijft hij enige tijd in de stijl van Perugino werken en verfijnde hij deze en overtreft deze.
  4. Als Rafaël in Florence in contact komt met het werk van Michelangelo en Da Vinci verlaat hij de manier van schilderen van Perugino.

Wat kun je zeggen over navolging of imitatio in de kunsttheorie van de 16e, 17e of 18e eeuw?

-Het werd gezien als een wezenlijk onderdeel van de studie die een schilder niet alleen tijdens zijn leertijd, maar ook daarna geacht werd te beoefenen
-Vasari concludeert in de Vite (deel 2) dat Rafael, door bestudering van andermans werk en het beste daaruit over te nemen, uiteindelijk iedereen overtrof
-Ook in zeventiende-eeuwse Noord-Nederlandse geschriften (Van Mander) wordt in vergelijkbare bewoordingen ingegaan op de rol van navolging in het schilderproces.

Na Sandrart keek Arnold Houbraken ook naar de verschillen in navolging naar Rembrandt door leerlingen. Hoe deed hij dat?

Hi keek naar de sterk uiteenlopende manieren waarop individuele leerlingen omgingen met voorbeeld Rembrandt.

Wat concludeert Vasari in de tweede editie van de Vite?

Dat Rafaël door het werk van anderen te bestuderen en steeds het beste daaruit over te nemen iedereen overtrof.

In de 2de editie van het werk van Vasari trekt hij een conclusie over de ontwikkeling van Rafaël, welke

Door het bestuderen van het werk van anderen en daaruit het beste te nemen overtreft Rafaël iedereen

Houbraken modelleert zijn bespreking van de navolging van Rembrandt door zijn leerlingen naar het ideaalbeeld van de schilder zoals Vasari dat voor de levensbeschrijving van Rafael had geformuleerd. In hoeverre spreken hier de academische idealen van Houbraken?

-Academische idealen blijken o.a. uit Houbrakens bespreking van Rembrandts uitbeelding van hartstochten. Hoewel hij deze zeer geslaagd vindt, waarschuwt hij jonge schilders om Rembrandt hierin niet na te volgen omdat ze direct naar het leven zijn gedaan. Beter is het om zich te laten leiden door de 'regelen en konsttrekken' van de Parijse Académie Royale de Peinture et de Sculpture.
-Toch blijken zijn observaties ook een getrouwe weergave van de 17e-eeuwse schilderspraktijk: zij worden bevestigd door andere bronnen en door gesigneerd en gedateerd werk van de betreffende leerlingen.

Wat schreef Sandrart in zijn Teutsche Academie der Bau, Bild und Mahlerey over Flinck en Dou?

Flinck volgde de wijze van zijn meester, terwijl Dou geheel afweek van Rembrandts schilderwijze.

Welke leerlingen bleven volgens Houbraken hun hele leven Rembrandts manier van werken trouw?

  • Gerbrand van den Eeckhout
  • Arend de Gelder
(Meeste leerlingen zworen na vertrek uit Rembrandts atelier zijn schilderwijze af)

Waarom schrijft Arnold Houbraken over het navolgen van Rembrandt?

Hij merkt op dat een drietal leerlingen - Govert Flinck, Samuel van Hoogstraten en Arent de Gelder- bij Rembrandt in de leer kwamen nadat ze eerst waren opgeleid door een andere schilder. Dit was ook zo met Rafaël.

Wie bleef volgens Houbraken de manier van werken van Rembrandt het langs volgen?

Eeckhout en de Gelder bleven Rembrandts manier hun leven lang volgen, terwijl de meesten leerlingen dit na kortere of langere tijd na vertrek afzworen.

Wat valt op in de kunsthistorische literatuur over Rembrandts leerlingen?

  • Houbrakens opmerkingen afzonderlijke leerlingen vaak aangehaald.
  • Minder aandacht overeenkomsten tussen zijn opmerkingen over afzonderlijke leerlingen. 

Wat is exemplarisch voor het grote belang dat aan de navolging van andere kunstenaars werd toegekend?

De bespreking van de ontwikkeling van Rafael door Giorio Vasari in zijn levensbeschrijving van Italiaanse schilders Le vite de piu eccellenti.....

Waar besteedde Houbraken ook aandacht aan?

Aan de manier waarop en de tijd gedurende welke individuele leerlingen na hun leertijd Rembrandts manier van schilderen bleven gebruiken en hoe ze deze bijna allemaal uiteindelijk lieten varen.

Een dergelijk ideaal blijkt uit Houbrakens kritische kanttekening bij zijn lovende bespreking van Rembrandts uitbeelding van hartstochten. De lofprijzing gaat gepaard met waarschuwing, welke gebaseerd op De prediking van Johannes de Doper

Jonge schilders dienen niet direct Rembrandt te volgen omdat dit schilderij direct naar het leven is gedaan. Gezien de snelle veranderingen in de gemoedsdriften raadt Houbraken schilders aan zich te laten leiden door de regels van de Academie in Parijs

Hoe ontwikkelde Rafaël zich volgens de levens van Giorgio Vasari?

  • Rafael leerde veel bij vader en kwam daarna bij Pietro Perugino.
  • Overtrof Perugino
  • Na leertijd bleef hij nog een tijdje in zijn stijl werken.
  • Rafael verliet in Florence Perugino's manier van werken. (Invloed Leonardo, Michelangelo)
  • Belang van imitatie
  • Vasari => Rafael werd zo goed omdat hij het beste van anderen steeds overnam en dat overtrof.

Wie kostte dat, volgens Houbraken, veel moeite? En met wie wordt dat vergeleken?

Het kostte in het geval van Flinck veel moeite, een kanttekening die Vasari ook maakte naar aanleiding van Rafaëls loslaten van de stijl van zijn leermeester Perugino.

Houbrakens bespreking van navolging van Rembrandt door zijn leerlingen lijkt gemodelleerd naar het door Vasari in de levensbeschrijving van Rafael geformuleerde ideaalbeeld van de schilder. Komt dat door zijn academische idealen?

Houbraken waarschuwt jonge schilders om Rembrandt niet te volgen in zijn uitbeelding van hartstochten. Toch kan uit een dergelijke waarschuwing niet worden afgeleid door de opmerking van Houbraken over het leren en imiteren van Rembrandt uitsluitend zijn eigen academische idealen weerspiegelen geen getrouwe weergave zijn van de 17e eeuwse schilderspraktijken. Integendeel, zijn observatie van de 2e leertijd van Flink, Hoogstraten en Gelder,  als over korter of langer blijven in zijn werkplaats door div. leerlingen, worden bevestigd door andere bronnen en door gesigneerd werk van de betreffende leerling.

Waarin lijken Rafaël en Rembrandt juist verschillend?

Rafaël geleerde schilder die het werk van andere kunstenaars bestudeerde en absorbeerde,
Rembrandt trok zich niets van andere schilders aan, volgde alleen natuur. en juist alleen natuur volgde.

Wat valt op in het werk van Arnold Houbraken als hij de navolging door de leerlingen van Rembrandt beschrijft?

Gelijkenis Vasari levensbeschrijving Rafaël

Hoe kan de ontwikkeling van Rafaël gerelateerd worden aan navolging Rembrandt door zijn leerlingen? (Vasari, Houbraken)

Rafael
  • Eerst leertijd bij vader, dan pas atelier Perugino
  • Werk niet meer te onderscheiden

Rembrandt   
  • Flinck, Van Hoogstraten en De Gelder eerst opleiding bij andere schilder. 
  • Flinck, Dullaert en Leveck niet meer te onderscheiden van Rembrandt  

Welke leerlingen slaagden volgens Houbraken er zo goed in om Rembrandt te imiteren dat hun werk niet meer van hem te onderscheiden is?

  1. Govert Flinck
  2. Heyman  Dullaert
  3. Jacobus Leveck

Wie van Rembrands leerlingen bleef nog heel lang in zijn stijl schilderen?

Govert Flinck.
(Vasari => ook Rafael had moeite met loslaten stijl Perugino)

Welke waarschuwing heeft Arnold Houbraken aan jonge schilders die Rembrandt willen navolgen?

  • Hij prijst uitbeelding hartstochten, maar waarschuwt niet direct na te volgen omdat ze naar het leven zijn gemaakt.
  • Volgen regels Academie! 

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo