Materiaal-technisch onderzoek: wat maakt een Rembrandt een Rembrandt? - Onderzoek van de eerste schets - Infraroodonderzoek: infraroodfotografie en infraroodreflectografie

12 belangrijke vragen over Materiaal-technisch onderzoek: wat maakt een Rembrandt een Rembrandt? - Onderzoek van de eerste schets - Infraroodonderzoek: infraroodfotografie en infraroodreflectografie

Waarom wordt infraroodstraling gebruikt bij het technisch onderzoek van schilderijen.

Koolstofhoudende materialen absorberen infraroodstraling en andere materialen reflecteren de straling. Hierdoor kan een contrastbeeld gemaakt worden wat de onder de verflaag bevindende eerste koolstofhoudende opzet of ondertekening toont.

Waar kan infrarood een hulpmiddel bij zijn?

Bij het vastleggen van wijzigingen die de kunstenaar tijdens het schilderproces maakte en bij het zichtbaar maken van later aangebrachte retouches en overschilderingen. Dit omdat de mate van absorptie en reflectie bovendien varieert.

Welke twee technieken zijn in gebruik in het onderzoek naar schilderijen met behulp van infraroodstraling?

Infraroodfotografie (ir-fotografie) en infraroodreflectografie (irr). Het verschil tussen die twee zit in het bereik in het infraroodlichtspectrum.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat kan met infraroodstraling in het onderzoek naar schilderijen worden bereikt?

  • Je kunt een contrastbeeld maken van ondertekening onder het verfoppervlak
  • Hulpmiddel bij vastleggen wijzigingen kunstenaar tijdens schilderproces

Ondanks het kleinere bereik wordt IR-fotografie meer gebruikt dan IRR, waarom

Deze techniek is goedkoop en men kan een relatief groot oppervlakte vastleggen met één opname

Wat ontbreken veelal in zeventiende-eeuwse schilderijen?

Ondertekeningen. Hoewel er in de zeventiende eeuw nog wel enkele kunstenaars waren die een ondertekening in houtskool, zwart krijt of een zwarte inkt gebruikten om de compositie aan te geven op de grondlaag, werd dit toen meestal gedaan door deze direct in bruine verf te schetsen op de grondlaag. Ook Rembrandt werkte zo.

Wanneer werd IR-fotografie toepast voor onderzoek naar schildertechniek?

Jaren 40, 50 en 60.
Voor die tijd toepassing in conserveringswereld, onderzoek schildertechniek.

Het IRR onderzoek werd vooral gebruikt bij 15de- en 16de-eeuwse schilderijen, waarom werd dit onderzoek niet regelmatig bij 17de-eeuwse schilderijen toegpast

Dit onderzoek legt ondertekening bloot, deze ondertekeningen ontbreken bij veel 17de-eeuwse schilderijen.

Ook het RRP ging ervan uit dat infraroodonderzoek niets extra's aan zou tonen omdat Rembrandt zijn schets direct in bruine grondverf aanbracht. Welk onderzoek naar welk schilderij toont aan dat dit niet voor elk schilderij van hem opgaat.

Het onderzoek in het Mauritshuis waar bij het schilderij Zelfportret met halsberg een gedetailleerde ondertekening wordt aangetroffen.

Wat was het gevolg van het aantreffen van de ondertekening van het schilderij in het Mauritshuis

Jarenlang was men vanwege de kwaliteit van het werk ervan uitgegaan dat dit een originele Rembrandt was, een tweede versie in het Germanische Nationalmuseum in Neurenberg werd als een 17de-eeuwse kopie beoordeeld. Omdat bekend was dat Rembrandt alleen schetsen met bruine verf maakte kon het portret uit het Mauritshuis niet van Rembrandt zijn. Het Neurenbergse doek wel.

Ook al is aangetoond dat de versie in het Mauritshuis niet van Rembrandt is bestaat er nog twijfel. Eric Jan Sluijter is nog steeds ervan overtuigd dat deze versie ook aan Rembrandt toegeschreven kan worden. Welke argumenten voert hij aan

  1. Rembrandt zou aan potentiële opdrachtgevers hebben willen laten zien dat hij in verschillende stijlen kon werken
  2. Het gebruik van ondertekening aangebracht met overtrektechniek wordt door sluiter niet geaccepteerd als doorslaggevend argument voor het afschrijven van het schilderij
  3. Het ontbreken van het vlekkerige patroon in de eerste opzet wordt door Sluijter verklaard uit het feit dat nette manier van schilderen een andere opbouw van verflagen vereist

Wat maakt de argumentatie van Sluijter onwaarschijnlijk

Het lijkt onwaarschijnlijk dat Rembrandt voor dit éne schilderij gebruik maakte van de ondertekening. Nog onwaarschijnlijker is dat een kunstenaar als Rembrandt gebruik zou maken van de techniek van het overtrekken i.p.v. uit de losse hand tekenen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo