Startpagina / Samenvattingen / Rembrandt in perspectief De veranderende visie op de meester en zijn werk / rembrandt-schwartz-scriverius

Rembrandt, het geloof Bijbelse iconografie - De kunstenaar en zijn kennissenkring

36 belangrijke vragen over Rembrandt, het geloof Bijbelse iconografie - De kunstenaar en zijn kennissenkring

Rembrandts religieuze identiteit kan dus alleen maar in vage termen worden omschreven; maar het kan preciezer bij veel personen met wie Rembrandt omging. Wat weten we hierover?

De kunstenaar werkte voor iedereen die zijn prijs wilde betalen. Remonstrants, doopsgezind, Joods, Katholiek, Hervormd.

Wel is bekend welke confessie zijn opdrachtgevers aanhingen, noem een aantal en hun confessie

Johannes Uytenbogaert, remonstrants predikant
Cornelis Claesz. Anslo en zijn vrouw, doopsgezinde dominee
Ephraim Bueono, joodse arts

Rembrandt werkte voor iedereen die zijn prijs wilde betalen, zowel de remonstrantse predikant Uytenbogaert als de doopsgezinde Anslo en de Joodse arts Bueno. Gary Schwartz gaf in zijn boek (1984) Rembrandt, zijn leven, zijn schilderijen een overzicht van de sociale en religieuze milieus waarin hij verkeerde. Tot welke conclusie komt Schwartz?

Zonder te willen beweren dat Rembrandt zelf een remonstrant was, komt Schwartz tot de conclusie dat het remonstrantse beschermers en opdrachtgevers waren die Rembrandt vooral aan het begin van zijn carriere vooruit hielpen.

Hoe heette het boek van Gary Schwartz uit 1984 waarin hij een gedaitailleerd overzicht gaf van de sociale en religieuze milieus waar Rembrandt zich bevond?

Rembrandt. Zijn leven, zijn schilderijen.

Hoe werd Rembrandt tot ver in de 20e eeuw gezien?

Oorspronkelijk genie, laat zich niets gelegen aan tradities.
Afwijkingen Bijbeltekst => expressie persoonlijkheid, vrijheid omgang met bronnen.

Wat gaf Gary Schwarz in zijn baanbrekende boek Rembrandt. Zijn leven, zijn schilderijen uit 1984 als eerste?

Een gedetailleerd overzicht van de sociale en religieuze milieus waarin Rembrandt verkeerde. Hij kon hierbij profiteren van de rijke opbrengst van het onderzoek naar archivalische bronnen betreffende de biografische gegevens over de kunstenaar en de kring van zijn opdrachtgevers.

Op basis van welke argumenten koppelde Gary Schwartz Rembrandt aan het remonstrantse milieu?

-Door de bespreking van twee werken, de steniging van Stefanus en het zogenaamde Leidse historiestuk.
-Schwartz stelde dat beide schilderijen, die ongeveer even groot zijn, bij elkaar hoorden. Ze zouden bedacht en besteld zijn door de geleerde remonstrant Petrus Scriverius. Samen zouden de twee werken een aanklacht verbeelden tegen de executie van Johan van Oldenbarneveldt, die in 1619 op last van prins Maurits was onthoofd.

Op basis waarvan concludeerde Schwartz dat Petrus Scriverius eigenaar en opdrachtgever was van de steniging van Stefanus en het Leidse historiestuk?

Op basis van een veilingcatalogus uit 1663 van het bezit van een nazaat van Petrus Scriverius, waarin 'twee braave groote stukken van Rembrandt' staan vermeld, concludeerde Schwarts dat Scriverius de oorspronkelijke eigenaar en het brein achter de iconografie van de schilderijen.

Het Leidse Historiestuk (Palamedes voor Agamemnon) stond voor het conflict tussen Maurits en van Oldenbarneveldt. Uit de aanname dat de beide werken bij elkaar horen, volgt de conclusie dat ook de Steniging van Stefanus een verwijzing bevatten naar Van Oldebarneveldts terechtstelling. Ook zou een rol zijn weggelegd voor religieuze rellen die vanaf 1617 in Amsterdam plaatsvonden.

Het Leidse historiestuk is door Maarten Wurfbain iconografisch geduid als Palamedes voor Agamemnon. Op grond van welke argumenten? En welke tegenargumenten zijn er?

-Het verhaal had in 1625 een bijzondere actualiteit vanwege Vondels toneelstuk Palamedes oft Vermoorde Onnooselheyd. In het toneelstuk fungeren een aantal hoofdpersonen uit de geschiedenis van de Trojaanse oorlog als stand-ins voor de hoofdpersonen van het religieuze conflict in de republiek.
-Deze lezing gaat echter alleen op als er twee verschillende scenes uit het toneelstuk tegelijk in één schilderij zouden worden afgebeeld, iets wat Rembrandt verder nooit deed.

Op welke grond koppelt Schwartz beide schilderijen

Rembrandt schilderde deze aan het begin van zijn loopbaan in 1625
Ze zouden bedacht en besteld zijn door de remonstrantse geleerde Petrus Scriverius
Ze zouden beiden een aanklacht verbeelden tegen de executie van Johan van Oldenbarneveldt

Welke conclusies trekt Gary Schwartz mbt Rembrandts verhouding tot de Remonstranten?

Remonstrantse beschermers en opdrachtgevers stonden hem aan het begin van zijn carrière bij en hielpen hem vooruit.

Een beschrijving van De steniging van Stefanus wordt gegeven op blz. 205. Waarop baseerde Schwartz dat beide werken door Scriverius in opdracht waren gegeven

Een veilingcatalogus uit 1663 waarin een nazaat van Scriverius twee braave groote stukken ven Rembrandt verkoopt

Waarom is ook de koppeling van de twee schilderijen als verwijzingen naar dezelfde godsdiensttwisten omstreden?

Als de historiestukken bedoeld zijn als pendanten, verwacht men dat ze ófwel scenes uit hetzelfde verhaal tonen, ófwel gelijkwaardige scenes uit verschillende verhalen. Het proces van een klassieke held ligt wel erg ver van de executie van een Bijbelse martelaar vandaan

Wat kenmerken Rembrandts schilderijen De Steniging van Stephanus en het Leidse historiestuk? (Volgens Gary Schwartz)

Gemaakt begin loopbaan, rond 1625
Horen bij elkaar, even groot.
Bedacht en besteld door remonstrant Petrus Scriverius

Welke verwijten heeft Schwartz van latere auteurs en recensenten gekregen?

-Het is ongeloofwaardig dat Scriverius Rembrandt deze grote opdracht verstrekte, maar daarbij de conventies van die tijd aan zijn laars lapte
-Het is ongeloofwaardig dat Rembrandt een speelbal van zijn opdrachtgevers zou zijn en dat Scriverius hem precies liet doen wat hij hem voorschreef

Wat verbeelden Rembrandts schilderijen De steniging van Stefanus en het Leidse historiestuk? (1625)

Aanklacht executie Johan van Oldebarneveldt in 1619
Onthoofding op last prins Maurits.

Uit de aanname dat beide werken bij elkaar horen volgt de conclusie dat De steniging van Stefanus ook een verwijzing naar de terechtstelling van Oldebarneveldt bevatte. Welke voorvallen in 1617 ondersteunen deze conclusie

Religieuze rellen die vanaf 1617 in Amsterdam plaatsvonden waarbij remonstranten door calvinistische horden werden bekogeld met stenen

Wat was de achtergrond van onthoofding Van Oldebarneveldt?

Conflict liberale (remontstranse) en conservatieve (contraremonstrantse) vleugel gereformeerde kerk.
Bloedige vete => prins Maurits kant van contraremonstranten.

Wat kenmerkt schilderij De Steniging van Stephanus (1625)

Stephanus bekogeld met stenen
Achtergrond Saulus
Ruiter te paard, niet genoemd in Bijbel (schilderij Adam Elsheimer)
Compositie in schaduw, verhogen dramatisch effect.

Waarom noemt de schrijver Scriverius iemand die een vernuftig programma kon uitdenken voor de iconografie van historiestukken met een remonstrantse strekking

Hij was enorm belezen en hij gaf aan andere kunstenaars opdrachten voor kunstwerken met een originele door hemzelf bedachte inhoud die in verband stond met de Bestandstwisten.

Waarin verschilt Rembrandts Steniging van Stephanus (1625) met de versie van Adam Elsheimer? (1603)

Rembrandt plaatst ruiter te paard in schaduw, verhoging dramatisch effect.
Geen engelen die martelaarskroon aanreiken. (RK-traditie)

Waarom blijft het Leidse historiestuk ondanks Wufbains redenering dat het werk een voorstelling uit Vondels toneelstuk is een bron van onzekerheid

Twee ver uitelkaar liggende scenes worden bij elkaar gevoegd in het schilderij, 3de bedrijf en 4de bedrijf

Waarom denkt Gary Schwartz dat Rembrandts Steniging van Stephanus en het Leidse historiestuk bij elkaar hoorden?

Veilingcatalogus 1663
Bezit nazaat remonstrantse humanist Petrus Scriverius
'twee braave groote stukken Rembrandt'

==> Scriverius oorspronkelijke eigenaar en brein iconografie schilderijen.

Rembrandt schilderde nooit twee ver uitelkaar liggende scenes als één. Wat stelt het Leidse historiestuk volgens twee auteurs uit 2001 voor.

Het schilderij stelt de eed van Horatii voor waarin 3 broers tegenover de Romeinse koning Tullus Hostilius een gelofte afleggen

Wat kenmerkt het Leidse historiestuk? (1626) van Rembrandt? Identificatie?

'Palamedes voor Agamemnon', (Maarten Wurfbain, directeur Lakenhal)

1625 - actueel door Vondels Palamedes oft Vermoorde Onnooselheyd (hoofdpersonen Trojaanse oorlog - standin conflict Republiek)

Wrede koning Agamemnon - Prins Maurits
Palamedes - Johan van Oldebarneveldt

Al zou men de duiding Palamedes en Agamemmon aanvaarden dan blijft de koppeling aan de steniging van Stefanus een probleem, waarom

Als de historiestukken bedoeld zijn als pendanten verwacht men dat ze ofwel scènes uit hetzelfde verhaal vertonen of gelijkwaardige scènes uit verschillende verhalen.

Welke conclusie volgt uit aanname dat Rembrandts Steniging van Stephanus bij Leids Historiestuk hoort?

Steniging van Stephanus omvat verwijzing naar terechtstelling Van Oldenbarneveldt
==> religieuze rellen - remonstranten soms door calvinisten met stenen bekogeld.

Wat zijn de onzekerheden in de veronderstelling van Schwartz dat De Steniging van Stephanus en het Leids Historiestuk bij elkaar horen?

Inventaris Petrus Scriverius - geen onderwerp, alleen naam kunstenaar. (Sriverius wel in staat bedenken origineel programma)
Geen consensus iconografie Leids historiestuk

Waarom is er geen consensus over de identificatie van de voorstelling van het Leidse historiestuk?

Maarten Wurfbain identificeert het Leids historiestuk als 'Palamedes voor Agamemnon', voorstelling toneelstuk Vondel.

Toneelstuk - Palamedes alleen
Schilderij - Palamedes met nog twee mannen.
In het vierde bedrijf toneelstuk wordt Palamedes vergezeld door nog twee mannen. Identificatie schilderij door contaminatie beide scenes.

==> Rembrandt stelden nooit twee scenes als een voor.

Welke conclusie werd in 2001 door twee auteurs over voorstelling Leids historiestuk getrokken?

Het stuk stelt de eed van Horatii voor.
Scene Romeinse geschiedenis waarbij drie broers tegenover Romeinse koning gelofte afleggen.

Waarom is de koppeling 'Palamedes en Agamemnon' aan De Steniging van Stephanus problematisch?

Als historiestukken zijn bedoeld als pendanten, moeten ze:
- scenes uit hetzelfde verhaal zijn
- gelijkwaardige scenes uit verschillende verhalen
tonen.

==> proces klassieke held tegenover executie Bijbelse martelaar ligt ver uit elkaar.

Van wie is het motief van de ruiter te paard afkomstig op Rembrandts schilderij De steniging van Stefanus? (1625)

Adam Elsheimer (1603)

Hoe verschilt Rembrandts Steniging van Stephanus met Adam Elsheimer?

Het ontbreken van engelen die de martelaarskroon aanreiken. Rembrandt breekt hier bewust met de katholieke traditie martelaarsvoorstellingen.

Wie identificeerde het Leids historiestuk (1626) als Palamedes voor Agamemnon?

Maarten Wurfbain

Noem de twee onzekerheden in de veronderstelling van Schwartz dat De Steniging van Stephanus en het Leids Historiestuk bij elkaar horen?

In veilingcatalogus Scriverius wordt alleen melding gemaakt van twee stukken Rembrandt. Niet welke
Onzekerheid iconografie Leids historiestuk

Waarom ziet Mark Wurfbain het Leids historiestuk als 'Palamedes voor Agamemnon'? (Vondel) En welke kritiek is hierop te geven?

Rembrandts schilderij is een samenvoeging van twee scenes van Palamedes en Agamemnon.
In het toneelstuk is Palamedes eerst alleen, in het latere bedrijf nemen twee Grieken het voor hem op.
Rembrandt stelde eerder nooit twee ver uit elkaar liggende scenes als een.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Rembrandt in perspectief De veranderende visie op de meester en zijn werk | 9789491196607 | Jaco Rutgers, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding