Zoo eigenzinnig in zyne verkiezingen': Rembrandt in de ogen van tijdgenoten, 1630-1730 - Rembrandts schilderwijze

16 belangrijke vragen over Zoo eigenzinnig in zyne verkiezingen': Rembrandt in de ogen van tijdgenoten, 1630-1730 - Rembrandts schilderwijze

Volgens Houbraken zou Rembrandt door zijn gewoonte om veel te schetsen zo snel van opzet zijn veranderd dat hij vele dingen maar ten halven gemaakt heeft. Gerelateerd aan het onafgewerkte karakter van onderdelen van het kunstwerk, was het Rembrandts werkwijze om zijn penseelstreken zichtbaar te laten. Wat vonden critici van deze werkwijze?

Gerard de Lairesse (Groot schilderboek, 1707) stelde dat hij aanvankelijk een bijzondere neiging tot Rembrandts manier had gekoesterd: studie van de regels der kunst had hem echter doen inzien dat diens methodes zonder voorbeelden waren en geen vaste basis hadden. Hij veroordeelde vooral Rembrandts 'handeling' (verfbehandeling).

Welke twee werkwijzen had een schilder tot zijn beschikking volgens Gerard de Lairesse?

  • Gladde handeling (minutieuze werkwijze)
  • Kloeke hand - (schetsmatig)

Noem een aantal karakteristieke kenmerken van Rembrandts schilderijen en tekeningen

  • Vele schetsen die op elementen gedetailleerd zijn en op andere amper uitgewerkt
  • Penseelstreken zichtbaar laten d.m.v. het pasteus aanbrengen van de verf
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Volgens Houbraken zou Rembrandt door zijn gewoonte om veel te schetsen, zó snel van opzet zijn veranderd, dat hij vele dingen maar ten halve gemaakt heeft. Welke overtuiging sprak daar volgens hem uit?

Rembrandts overtuiging 'dat een stuk voldaan is als de meester zijn voornemen daarin bereikt heeft'

Het was Rembrandts werkwijze om zijn penseelstreken zichtbaar te laten, en de verf bij tijd en wijle zeer pasteus aan te brengen. Wat vond De Lairesse van deze werkwijze?

-Gerard de Lairesse (Groot schilderboek, 1707) had aanvankelijk waardering voor Rembrandts manier van schilderen
-Studie van de regels der kunst had hem echter doen inzien dat diens methodes zonder voorbeelden waren en geen vaste basis hadden.
-Hij veroordeelde vooral Rembrandts 'handeling' (verfbehandeling). De objecten op het schilderij moesten niet werkelijk uit het beeldvlak naar voren komen ('door kladderij'), maar alleen door suggestie.

Wat bedoelde Weststeijn wanneer hij het heeft over Rembrandts ''idiosyncratische'' wijze (eigen wijze) manier van schilderen?

Rembrandt zette het reliëf van de verf in als illusionistisch middel, met nm in de rechtermouw van de man in het Joodse bruidje zorgen geverniste klodders die op het oppervlak liggen ervoor dat het licht bij elke verplaatsing van de beschouwer weerkaatst, hetgeen de illusie van goudbrokaat wekt.

Welke kritiek had Gerard de Lairesse op de pasteuze manier van schilderen van Rembrandt?

  • Het reliëf van de verf mocht niet zichtbaar worden.
  • Object schilderij moest door suggestie naar voren komen en niet echt uit beeldvlak komen. 

Wat zei Houbraken over het opbrengen van de verf, met name op latere leeftijd?

Dat de verf pasteus was aangebracht alsof deze 'met een Metzelaars truffel was aangesmeert'.

Hoe denkt Gerard de Lairesse over Rembrandts idiosyncratische werkwijze

De wijze van schilderen van Rembrandt waren niet gebaseerd op voorbeelden en hadden geen vaste basis. Hij veroordeelde Rembrandts verfbehandeling, zichtbaarheid van penseelstreken, klodders. De objecten mogen niet werkelijk uit het schilderij naar voren komen, slechts de suggestie mag gewekt worden

Rembrandts atelier was in Europees perspectief uniek vanwege de manier waarop het reliëf van de verf als illusionistisch middel werd ingezet. Hoe zou Rembrandt daar volgens Weststeijn tegenover hebben gestaan?

-Rembrandt zelf moet bij zijn keuze voor deze handeling zich bewust zijn geweest van de potentiële kritiek.
-Vraag is of hij door een dergelijk handelsmerk te gebruiken een strategische zet op de kunstmarkt deed, en of dit een middel was om zich te onderscheiden van andere grote meesters.
Dat is volgens Weststeijn goed mogelijk: in eigen land én in het buitenland  werd het (door de eigenzinnige werkwijze) herkenbare karakter van zijn werk opgemerkt en genoemd als een middel om zich van zijn voorgangers en andere grote meesters te onderscheiden.

Wat vond met name Gerard de Lairesse van Rembrandt zijn idiosyncratische werkwijze?

Hij veroordeelde Rembrandt zijn verfbehandeling. Hij meende dat je niet zo schetsmatig moest werken zodat het relief zichtbaar zou zijn zoals bij Rembrandt.

Wat zei de schilder Gerard de Lairesse over Rembrandts 'handeling', ofwel verfbehandeling.

Hij vond dat Rembrandts methodes 'zonder voorbeelden' waren en geen vaste basis hadden. Volgens de Lairesse hadden zowel een uitgewerkte 'gladde' handeling en een meer schetsmatige 'wakkere' penseelvoering hun voordelen, maar moest de laatste bedachtzaam worden toegepast.

Wat was volgens de Dordtse schilder de keerzijde van Rembrandts gewoonte om veel te schetsen?

Sommige stukken in detail, anderen maar half of erop gesmeerd.  (voor de helft af)
Penseelstreken bleven zichtbaar.

Welke kritiek had Houbraken op het verfgebruik van Rembrandt?

Zeer pastueus
Veel relief

Wat lijkt de eensgezindheid onder Pels, Sandrart en Houbraken te bevestigen?

Dat als Rembrandt inderdaad welbewust zijn imago als kunstenaar probeerde vorm te geven, hij is geslaagd in de strategie om zich af te zetten tegen zijn voorgangers.

Waar werd Rembrandts eigenzinnigheid benadrukt?

In Italië, Frankrijk en Engeland, evenals het duidelijk herkenbare karakter dat deze eigenzinnigheid aan zijn werk verleende.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo